Dolar nasıl yükselecek?
USD/TL kurunda son günlerde yaşanan yükseliş heyecan yarattı. Dolar yatırımcısı on altı aydır yeni bir hareket bekliyor. Tabii bu zaman diliminde görülen yüksek Türk Lirası (TL) faizleri ve TL’de yaşanan sermaye kazancı, dolar yatırımcısının fırsat maliyeti oldu. TL mevduat faizlerinin bir ara yüzde 30’a dayandığını belirteyim. Ekonomi yönetimi, TL yatırımını özendirmek amacıyla uzun vadeler için stopaj oranlarını düşürdü. Bugünkü şartlara göre; TL’nin ortalama mevduat faizi, yüzde 15’lik stopaj oranı, gerçekleşen enflasyon ile yatırımcı reel faiz kazanmıyor. TL’nin negatif reel faizinin, dolar talebini artıracağı konuşuluyor.
Türkiye’nin risk priminin hızla yükseldiği dönemde, kamu bankalarının ve özel bankaların dolar cinsinden çıkardıkları tahvillerin (eurobondların) fiyatları yerle bir oldu. Büyük bankalarımızın eurobond faizleri yıllık yüzde 10’un üzerine çıktı. Bunlar temerrüt fiyatlamalarıdır. Dünyadaki yazılarımda ve televizyon yayınlarında, ‘‘Bu tahviller çok cazip gözüküyor. Bankacılık sektörümüzün dev oyuncularının borçlarını ödeyemeyeceğine inanıyorsanız uzak durun. Ama böyle bir şey olmayacak.’’ ifadelerini kullandım. Tabii, ‘‘Devlet bankalardaki dövizlere el koyacak.’’ düşüncesi sıkça dile getiriliyordu. Korkudan daha güçlü bir duygu yok. Panik olan yatırımcılar eurobond gibi yatırım araçlarıyla ilgilenmediler. Bu tahviller son 1-1.5 yılda iyi kazandırdı. Risk alıp bu tahvillere yatırım yapanlar, hem sermaye kazancı elde ettiler, hem de yüksek dolar faizinden faydalandılar. Öte yandan, fiyatları çok düştüğü için, bankalar ihraç ettikleri bu tahvilleri kendileri satın aldılar. Ekonomi yönetiminden bankalardaki dövize el koyma gibi bir hamle gelseydi, bir finansçı olarak yorumlayacağım bir şey kalmazdı. Finanstan sonra ikinci doktorayı, sanat tarihi veya felsefe alanında elli yaşımdan sonra yapmayı düşünüyorum. Bu planı öne çekerdim.
USD/TL paritesi 2018’i 5.30’dan kapattı. Bu seneyi yüzde 11-12 enflasyon ile bitirsek, yıl sonunda 5.90-5.95’lik bir dolar kuru akla uygundur. Reuters’in yaptığı son ankette, bir yıl sonrası için USD/TL kuru tahmini 6.24 olarak görülüyor. Muhtemelen bu öngörüler, anket tarihindeki dolar kurunun üzerine on iki aylık enflasyon beklentisi eklenerek yapılmıştır. Riskleri daha da düşürelim. Beklentileri yönetelim. Dışarısı bize destek olur. Bu hafta güncellenen Japonya’nın üçüncü çeyrek büyüme rakamı ve Almanya’nın ihracat rakamı gözüme çarptı. Japon verisi yüzde 0.7’den yüzde 1.8’e revize edildi. Alman verisi yüzde -0.7 beklenirken, yüzde 1.2 geldi. Dünyanın dört bir tarafında açıklanan teşvikler meyvelerini veriyor. Bu tarz rakamlar emtia üreticisi ülkelerin para birimlerini destekler. Risk iştahını yüksek tutar. Yüksek faize sahip para birimleri faydalanır.