Dolar çıkmış dokuza inmez sekize
Bir ülkede 2 kurum var ki başkanları, her sözü dirhem ile ve düşünerek sarf etmeli. Bunlardan ilki, genelkurmay başkanıdır diğeri de merkez bankası başkanı… Çünkü demokrasinin ve piyasanın ayarını bozabildikleri gibi, düzenleyebilme gücüne de sahipler.
Bizim Merkez Bankası’nın iletişim sorunu var. Öyle ki iletişimindeki her hata, dövizi tırmandırabiliyor. Nitekim 9 lirayı aşan dolar, Başkan Şahap Kavcıoğlu’nun “enflasyon geçici” vurgusu ile tırmanıverdi. Şimdi kur, yükselmek için her haberden nem kapar hale gelmiş durumda...
Para politikasını yönetme sanatı
Burada sanat, alınan karar kadar piyasaları ikna etme sürecinde yatar. Öyle ki hem güven verecek hem de geleceğe dair olumlu beklentiler oluşturacaksınız. Kolay değil elbette. Merkez; sadece politika araçlarını kullanmaz, beyanlarıyla büyümeye, enflasyona dair belirleyici olabilir.
Bakıyoruz; “parasal duruşun sıkılığı, ticari kredilerde daraltıcı etki yapmaya başladı” söylemiyle Merkez, büyümeye dair bilgi de veriyor. Ekonomi, yüksek enflasyona rağmen büyüyebilir. Ancak bu kaliteli büyüme değildir. Sadece fiyatlar şişmiştir, o kadar. Faydadan ziyade zararı fazla olabilir.
Kur, her hatada tırmandı, her haddini aşan söylemle zıpladı ve geri gelmedi. Şimdi enerjiden hammaddeye her şeyin üstüne 9’lu rakamlardan binecek kur geçişkenliği, ÜFEleri nerelere taşır, bilinmez ve ÜFE’ler de TÜFE’ye hangi hızda yansır; belirsiz…
İKİ SORU İKİ CEVAP
1-Enflasyonun yükselme eğilimi neyin işaretidir?
Enflasyondaki yükseliş, riskleri görmezden geldiğimizin ve “bunlar geçici” dediğimizin işaretidir. Mühendislerin asla batmayacağını iddia ettiği Titanic, bir buz dağına çarparak ikiye bölündü ve 1,500’den fazla insan hayatını kaybetti.
2-Bu seyir nasıl değişir?
Öncelikle; “enflasyon geçici” deyip, güya önemsizleştirerek varlığını ve etkisini “görmezden gelmeyi” bırakmamız gerekiyor. Her geçen gün cebimizdeki paranın azaldığının işaretidir bu.
DERİNLİKSİZ BAKIŞ ÜLKE SERMAYESİNİN ERİMESİDİR
Enflasyon sadece Türkiye’nin değil dünyanın da başında bir dert… Kimiler, “geçicidir” dese de enflasyon aynı kanaatte değil, yatıya gelmiş gibi görünüyor. Enerji fiyatlarından hammadde, emtia etiketleri sürekli tırmanışta…
Kaldı ki “geçicidir” diyenler sorunu geçiştirmiyor, tedbiri de alıyor. Biz ise manşet yüksek ise çekirdeğe bakıyor, o da tırmanıyorsa, “enflasyon geçici zaten” söylemiyle piyasaları güya ikna etmiş sanıyoruz kendimizi.
Merakımı mazur görün; Ekim, “doların 9’ları” olacak demiştim. Belli ki bu geçiştirici söylemlerle kasım da “doların 10’ları” olma ihtimalini güçlendiriyoruz.