Doğrudan yabancı yatırımlar 15 yılın en düşük seviyesinde
Türkiye’ye gelen -gayrimenkul hariç- doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) 2019’da 5,6 milyar dolarla son 15 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. 2000 yılında ilk kez 1 milyar doların üzerine çıkan DYY, 2003 ve 2004 hariç olmak üzere izleyen yıllarda artış eğilimini sürdürmüş, 2009’da 19 milyar 937 milyon dolarla en yüksek seviyesine ulaşmıştı. DYY, 2015 yılından itibaren ise kesintisiz bir düşüş grafiği izledi. 2015’te 12,2 milyar dolar olarak gerçekleşen yabancı yatırımlar 2018 yılında da 7 milyar doların altına indi. DYY girişlerinin hızlandığı 2000’den bu yana geçen 20 yılda toplam yatırım tutarı, 165,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu tutarın 102,5 milyar dolarla yüzde 62’sini hizmetler sektörüne yönelik yatırımlar oluşturdu. Sanayiye yatırımlar da 62,7 milyar dolarla toplam girişlerin yüzde 38’ini oluşturdu. Alt sektörler itibariyle son 20 yılda en fazla yatırım çeken alan 53,3 milyar dolarla finans ve sigorta hizmetleri olurken, imalat sanayiinde en fazla yatırımı 9,2 milyar dolarla gıda, meşrubat ve tütün ürünleri aldı.
Konut talebinde yatırım amacı, ihtiyacın önünde
2019 yılından bu yana daralmayla birlikte stok sorunu yaşayan konut sektörü, kamu bankalarının geçen haziranda başlattığı düşük faizli kredi paketleriyle nefes aldı. Kredi faizlerinin ilk konutlar için aylık yüzde 0,64 gibi oldukça düşük oranlara çekilmesiyle, haziran ve temmuz aylarında konut satışları peş peşe tarihi rekor seviyeleri gördü. Söz konusu iki ayda toplam 419 bin 369 adet konut satıldı önceki dört aylık toplamın üzerine çıktı. Bu dönemde banka kredisiyle satılan konut sayısı 232 bin 225 adede yükseldi ve önceki 6 aydaki satışların sayısını aştı. Haziran ve temmuzda satılan yeni konut sayısı ise 126 bin 569’a çıktı. Söz konusu iki ayda eritilen stok sayısı ve önceki 5 aydaki toplam satışa yaklaştı. Böylece bu yılın başından itibaren konut sektörü 265 bin 709 adetlik stok eritti. Veriler, konut piyasasındaki gelişmelerin arz ve talepten çok, alternatif yatırım aracı niteliğine duyarlı olduğunu ortaya koyuyor. Grafikten de görüleceği üzere, konut kredisi faizleri ile konut satışları arasındaki ters korelasyon dikkat çekiyor.
