Doğru zamanda bütçe açığı iyidir

Mart 2020, finansal piyasalar tarihinin en oynak dönemidir. Ayın ilk yarısında, virüsün küresel ekonomiyi kapatacağı ve milyonlarca insanı öldüreceği anlaşılınca piyasalar yerle bir olmuştu. Ayın ikinci yarısında, devletlerin finansal riski üstleneceklerini açıklamalarıyla, tarihin belki de en büyük alım fırsatı ortaya çıktı. Piyasalar iki yıllık bir coşkunluk dönemine girdi.

Kalecki denkleminden biliyoruz ki, bütçe açığının artması şirket kârlarını direkt etkiliyor. Örneğin 2008 finansal krizinde artan açıklar, 2009-2011 döneminde işletme kârlarını coşturmuştu. Tabii bu denklem, kamunun desteği olmadan özel sektörün iyi olamayacağı anlamına gelmiyor. Zor dönemi atlatan işletmeler bir noktada yatırımlara başlıyorlar.

İngiltere’nin yeni başbakanı Truss, 200 milyar sterlin büyüklüğünde bir enerji paketi açıklayacak. Paketin artabileceği de konuşuluyor. Almanya Ekonomi Bakanı Habeck de ‘‘KOBİ’ler için büyük bir enerji paketi açıklayacağız’’ dedi. Salgın döneminde, merkez bankalarının varlık alımları nedeniyle bütçe açıkları konuşulmuyordu. Bu kez fark, merkez bankalarının faizleri artırmalarıdır. Bu paketlerin olumlu yanı, hane halkları ve işletmeler destekleneceği için, kitlesel iflaslar olmayacak. Banka bilançoları bozulmayacak. Enerji maliyetlerini devletler üstlenecek. Tabii uzun vadede, dünyada yükselecek kamu borçlarını konuşacağız.