Diyarbakır’ın ihracatı 2021’e geri döndü
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) açıkladığı 2023 yılı ihracat rakamlarına göre Diyarbakır’ın ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 21 düştü... Yine TİM verilerine göre ihracat yaptığımız ülke sayısı ise 109 oldu.
2022 yılında 295 milyon 116 bin dolar olan Diyarbakır’ın ihracatı 2023 yılında 231 milyon 216 bin dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam 2021 yılı ile aynı. 2021’de de kentin ihracatı 231 milyon 173 bin dolardı…
En çok ihracat yaptığımız Irak’a ihracat rakamında da bir önceki yıla göre yüzde 5 düşüş yaşandı ve 113 milyon 382 bin dolarlık ihracat yapıldı. Irak’ı 21 milyon 280 bin dolar ile Çin takip ederken, Rusya, İsrail ve Almanya Diyarbakır’ın en fazla ihracat yaptığı ilk beş ülke oldu.
Sektör olarak Diyarbakır’ın 2023 yılında en fazla ihracatı demir ve demir dışı metaller sektöründe gerçekleşti. 38 milyon 892 bin dolarlık pay ile demir ve demir dışı metaller sektörü ilk sırada yer alırken bunu, 35 milyon 558 bin dolar ile kimyevi maddeler, 35 milyon 503 bin dolar ile madencilik ürünler izledi. Elektrik ve elektronik sektöründe 31 milyon 747 bin dolar ile dördüncü, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü de 26 milyon 204 bin dolar ile beşinci sırada yer aldı.
İhracat rakamlarının düşüşünde sektörel bazlı etkiler kadar, ihracat yaptığımız bazı ülkelerde yaşanan problemlerde ön plana çıkıyor. Örneğin Çin’e yaptığımız ihracatta yüzde 17,8, İsrail’e yüzde 19,8, Almanya’ya yüzde 13,4, Bulgaristan’a yüzde 49,6, İran’a ise yüzde 79,1 gibi düşüşler var.
Hemen hemen deprem bölgesi illerinin tamamına yakınında ihracat rakamları düşmüş. Tabi ki ülke geneli yaşadığımız sorunlardan bölge olarak bizim çok daha fazla etkilendiğimiz bir gerçek. Enerji, girdi ve navlun maliyetlerindeki artış gibi. Gözden kaçan, gündeme gelmeyen ve deprem bölgesi ihracatçılarını etkileyen önemli unsurlardan bir tanesi de demir yolu taşımacılığıdır.
Diyarbakır sadece kendi ürettiğini ihraç eden bir şehir. Aracı ihracatçı firmaları yok denecek kadar az. Kimi üreticilerimizin ihracat rakamlarının kent ihracatına yansımaması da ihracatta gerçek rakamlarımızın ortaya çıkmasına engel oluyor.
2023 yılı ihracat rakamlarındaki düşüş kentte az da olsa moralleri bozdu. Ancak dediğim gibi ne yazık ki gerçek ihracat rakamlarımızı net olarak bilmiyoruz. Diyarbakır Gümrük Müdürlüğü’nün son yıllarda bu konu ile ilgili ciddi çalışmaları var. Tabi kent iş dünyasının STK’larının da... Bu çalışmalar ciddi de sonuçlar veriyor.