Dışarıda kaynak ucuz döviz kredisi pahalı!
Başta gelişmiş ekonomiler olmak üzere dünya genelinde faiz oranları tarihi düşük seviyelerde seyrederken, Türkiye’de yabancı para cinsinden kullanılan krediler son 11 yılı aşkın dönemin en düşük seviyesine indi. 2016 yılının son çeyreğinde yüzde 100’le rekor seviyeleri gören yabancı para mevduatın krediye dönüşme oranı, kasım ayında yüzde 66’ya geriledi. Düşüş, ağırlıklı olarak son iki yıldan bu yana hızlı artış gösteren döviz mevduatının, benzer bir seyirle döviz kredisine dönüşmemesinden kaynaklandı. Yabancı para cinsinden kredi talebinin azalmasında ise, bir yandan döviz kurlarındaki artıştan kaynaklanan riskten kaçınma, diğer yandan da dövizle borçlanmaya sınırlama getirilmesi etkili oldu. Son dönemde toplam kredilerin mevduata dönüşme onanındaki gerileme de ağırlıklı olarak yabancı para mevduat/kredi oranındaki düşüşten kaynaklandı. TL mevduatın krediye dönüşümünde son aylardaki sınırlı yükselişte de reel kredi talebinden çok, kredi yapılandırmalarının etkili olduğu gözleniyor.
İşgücüne katılım OECD seviyesinde olsaydı…
TÜİK verileri, işsizlik oranının 2019 başından bu yana düşüş yönlü bir eğilim izlediğini gösteriyor. Üstelik, ekonomide daralma ve özellikle salgın nedeniyle istihdamda büyük kayıplar yaşanırken… Bu koşullarda işsizliğin artmak yerine nasıl olup da azaldığı merak ediliyor ve tartışılan bir konu başlığı olarak öne çıkıyor. Sorunun yanıtı işgücüne katılım oranında… TÜİK’e göre, işgücüne katılan kişi sayısı son dönemde düşüyor. İş arayan azaldığı için işsizlik oranı da düşük çıkıyor. Önceki yıllarda ortalama olarak her yıl 800 bin-1 milyon civarında kişi işgücüne katılırken, TÜİK’e göre son dönemde girişler bir yana, emek piyasasından çıkış yaşanıyor. Verilere göre 2018 yılı ortalarında yüzde 54 seviyesinde bulunan işgücüne katılım yüzde 50'ye kadar geriledi. Türkiye’de işgücüne katılım dünya ortalamalarının oldukça altında. OECD’de yüzde 60’ın üzerinde. Eğer işgücüne katılım OECD seviyesinde olsaydı, ekim dönemi işsizlik oranı yüzde 12,7 değil, 28,6 seviyesinde gerçekleşecekti.
