Dijitalleşmede erkekler kadınların önünde yol alıyor

Prof. Seyfettin Gürsel’in Direktörlüğünü yürüttüğü Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ekibinden Prof. Ozan Bakış ve Doç. Emin Köksal, araştırma yapıp, bir rapor yazdı:

● Türkiye’de Bilgi İletişim Harcamaları ve Dijitalleşme…

Prof. Bakış ve Doç. Köksal, araştırma çerçevesinde bir de endeks hazırladı:

● Bilgi İletişim Harcamalarının Analizi ve Türkiye Dijital Toplum Endeksi (TDTE)…

Araştırmadan çıkan sonuçlardan biri şu oldu:

-Hane halkı harcamalarının içinde 2002 yılında iletişimin payı yüzde 4.5 iken 2019’da 3.6’ya geriledi.

Prof. Bakış ve Doç. Köksal, iletişim harcamalarının payının düştüğünü ortaya koyan veriyle ilgili şu yorumu yaptı:

- Pay azalsa da harcamalar reel olarak gerilemiş değil.

Araştırmada eğitim düzeyinin iletişim harcamalarını nasıl etkilediğine bakıldı:

- Aile reisi üniversite veya daha üstü eğitimli olan hanelerde iletişime ayrılan bütçe 2002-2019 döneminde 2 puan azaldı. Aile reisinin eğitiminin ortaokul- lise olduğu ailelerde iletişime ayrılan bütçedeki azalma 1 puanın altında oldu.

Hanelerin gelir düzeyi arttıkça bütçeden iletişim harcamalarına ayrılan payın düştüğü görüldü:

- Yüzde 20’lik üst gelir dilimindeki en zengin hanelerde iletişim harcamaları 2002-2019 döneminde 1.5 puan azaldı.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) verileri incelendi:

- GSM operatörlerinin “aylık ortalama abone başına gelir”i (ARPU) reel olarak azaldı. 2008-2021 döneminin ortalamasına göre “abone başına aylık gelir” 2021 yılı 3’üncü çeyrek fiyatlarıyla 65 liradan 45 liraya indi.

Prof. Ozan Bakış ve Doç. Emin Köksal, 10 bini aşkın haneden 30 bine yakın bireyi kapsayan bir çalışmayla “Türkiye Dijital Toplum Endeksi”- ni (TDTE) ortaya koydu. Bu endeks için şu 3 alana odaklanıldı:

● İnternete bağlanma

● İnternet kullanımı

● Dijital kamu hizmetleri

Şu veri ortaya çıktı:

● 2004 yılında 2.19 olan TDTE, 2021 yılında 49.55’e çıktı. Dijitalleşme ivmesi 2014’ten itibaren daha da hızlandı.

BTK verilerinden şu noktanın altı çizildi:

- Pandeminin ilk dalgasında Türkiye’de genişbant abone sayısı yüzde 8.4 arttı. Abone başına ortalama veri kullanımındaki artış yüzde 42’yi buldu.

Görüntülü görüşmelerdeki artışa işaret edildi:

-2016’da 4.5G’ye geçilmesi, WhatsApp’ın görüntülü görüşme uygulamasını açması, görüntülü görüşme sayısını hızla artırdı.

Dijitalleşmeye cinsiyet penceresinden de göz atıldı:

- Erkekler, kadınlara göre daha çok dijitalleşti. Kadınlarda dijitalleşme 45’e yaklaşırken, erkeklerde 50 düzeyinde olduğu görülüyor.

Prof. Seyfettin Gürsel, araştırma sonuçlarını yorumlarken şu mesajı verdi:

- Bilgi iletişim teknolojilerinin toplumsal dönüşüme etki edebilmesi için erişilebilir ve kullanılabilir olması gerekiyor.

Hane halkı bütçelerinde iletişim harcamalarının payı biraz düşse de dijitalleşme tüm hızıyla sürüyor.

TDTE’nin 2021’de 49.45’e çıkması da bu durumu gösteriyor.

Erkekler, dijitalleşmede kadınların önünde yol alsa da aradaki farkın çok da fazla olmadığı görülüyor…

150 mağaza ile 8'inci sıradayız

Celal Toprak’ın başkanlığını yürüttüğü “Güvenilir Ürün Platformu”nun Karacabey’deki toplantısında Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’yi dinledikten sonra MÜSİAD Gıda, Tarım ve Hayvancılık Sektör Kurulu Başkanı Cemal Özen’le sohbet ettik.

Onur Marketleri Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Özen, meslektaşım Mehmet Uluğtürkan’ın da katıldığı sohbette işlerini anlattı:

- Şu anda 150 mağaza ile sektörümüzde Türkiye’de 8’inci sırada yer alıyoruz. Bursa’dan Edirne’ye kadar olan bölgede varız.

“Discount” (indirim) marketleri olarak nitelenen pazara 2008 yılında OnurEx ile girdiklerini anımsattı:

- 2013’te, 129 mağazaya ulaşmışken Şok’a devrettik. Süpermarkette devam etme kararı aldık.

“Özen Gross” adıyla büyük ölçekli market tarafında da yer aldıklarını bildirdi:

-Yakında Özen Gross Kütahya’yı açacağız.

42 yıllık ticaret deneyimiyle ilk süpermarket konseptindeki mağazalarını 1996’da İstanbul’da açtıklarını kaydetti:

- Özen Grup çatısı altında Onursal Tarım, Onurca, Özen Gross, Özen Depolama, Özen Gayrimenkul, İnaş Yapı ve Filo Port şirketlerimiz faaliyet gösteriyor.

Özen Tarım’ın Adana ve Karacabey başta olmak üzere karpuzdan kapya bibere farklı ürünler yetiştirdiğini bildirdi:

- Marketlerimizdeki sebze-meyve organizasyonunu kendimiz yürütüyoruz.

Marketlerinin toplam alanının 125 bin metrekareyi bulduğuna işaret etti:

- Marketlerimizi yılda 70 milyon kişi ziyaret ediyor. 5 bini aşkın personelimizle hizmet vermeye çalışıyoruz. Ayrıca 40 bin metrekare de lojistik alanımız var.

Telekomünikasyon hizmetleri fiyatları enflasyonun altında

GSM operatörleriyle çalışan bir danışman arkadaşım, BETAM’ın “Türkiye’de Bilgi İletişim Harcamaları ve Dijitalleşme” araştırmasını şöyle yorumladı:

- Türkiye’de hanehalkları iletişim harcamalarının enflasyondaki artışın gerisinde kaldığı araştırmada da kendini gösteriyor.

Türkiye’de telekomünikasyon hizmetlerinin dünyanın en ucuzları arasında yer aldığını savundu:

- Dünyada yaşanan girdi maliyetlerindeki artış, enflasyondaki yükseliş, dijitalleşme ve yatırımların devam etmesi için operatörlerin geçtiğimiz yıllarda sınırlı kalan fiyat artışlarını önümüzdeki dönemde yeniden ayarlaması zorunlu hale gelebilir.

GSM operatörlerinin “abone başına aylık ortalama gelir”i (ARPU) 65 liradan 45 liraya gerilediyse fiyat artışında “doğru denge”yi bulmak kolay olmayacak gibi görünüyor…