Depremzedelere barınma nasıl, ne zaman, nerede?

Oteller ilk gün kapılarını açıp depremzedelerin konaklama yeme içme, sağlık ve diğer yaşamsal gereksinimlerini karşıladı. Takdire değer bu insani uygulama kıyı bölgelerinde otellerin sezona hazırlık çalışmalarına başlayacağı mart ayı ortalarına kadar sürecek. Bu arada başta Antalya’da 75 bini bulanlar olmak üzere otellerdeki depremzedelerin geçici barınmalarına seçenek arayışı sürüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan deprem bölgesinde yıkılan ve kullanılamaz duruma gelen evlerin yerine yenilerinin yapımına en kısa sürede başlanacağını, bunun da bir yıl içinde tamamlanacağını söylüyor. Peki o zamana kadar milyonları bulan yüzbinlerce hane yaşamını nerede nasıl sürdürecek.

Bu kapsamda gereksinimin tümünü değil küçük bir bölümünü karşılayabileceği düşüncesiyle bazı öneriler var.

Örneğin mart ayına girildiğinde kıyı bölgelerindeki otellerde yaz sezonu için hazırlıklar başlarken kayak merkezlerinde sezon sona eriyor. Buradan hareketle; Uludağ, Erciyes, Palandöken, Sarıkamış, Kartepe, Ilgaz ve diğer kayak merkezlerindeki otellerin depremzedelere açılması öneriliyor.

Kayak merkezlerinden; Uludağ’da 17 otel 5 bin yatak, Kartalkaya’da 14 tesis 1.713 yatak, Erciyes’te, 13 tesis 1000 yatak, Ilgaz’da 6 tesis 1.217 yatak, Palandöken’de 2.466 yatak, Sarıkamış’ta 4 tesis 833 yatak, Kartepe’de 4 tesis 800 yatak, Davraz’da 4 tesis 467 yatak, Sivas Yıldız Dağı’nda 3 tesis 110 yatak, Kopdağı’nda 1 tesis 60 yatak ve Zigana’da 1 tesis 49 yatak olmak üzere diğer yerlerdekilerle birlikte toplam 15 bine yakın yatak kapasitesi var. Bir de kamu kurumlarının kampları var. Bu tesislerde daha önce toplamı yüzbinleri bulan yatak kapasiteli vardı. Bunların çoğu özelleştirildi. Konukevi, eğitim tesisi vb adlar altında faaliyette olanlar da depremzedelere zaten açıldı.

Bu arada Antalya’da EXPO alanının depremzedeler için konteyner alanı haline getirilmesi, benzer biçimde Anfaş Fuar Merkezi’nin de depremzedelerin barınmaları için tahsis edilip düzenlenmesi öneriliyor. Geçici çözüm kapsamında Miray Cruises Bahama bayraklı Gemini 400 kabin, 1056 kişilik kruvaziyer gemisini, Medlog Lojistik MSC’nin 4 bin yolcu kapasiteli Aurelia gemisini, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) de her biri 1200 yolcu kapasiteli iki feribotu, Deniz Kuvvetleri de iki savaş gemisi TCG Bayraktar ve TCG Sancaktar’ı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü de 10 körüklü otobüsün koltuk aksamlarını sökerek içerisinde sobaların da bulunduğu 100 yatak kapasiteli gezici barınma aracına dönüştürülerek depremzedelerin barınmalarına tahsis edildi.

Gemilerde oteldeki gibi; konaklama, sağlık, yemek, banyo ve diğer hizmet ve olanaklar var.

Güzel, ama büyük hacimli yıkımdan dolayı barınmaya olan gereksinim dikkate alındığında bunlar devede kulak örneği, hacim olarak küçük ve yetersizdir.

Deprem bölgelerinden yalnız AFAD organizasyonuyla tahliye edilenlerin sayısı 700 bini geçti. Bunların 150 bine yakını Antalya ve ilçelerdeki otellerde. Buna bir de kendi olanakları ve çeşitli organizasyonlarla tahliye olanlar da eklendiğinde ortaya milyonla ifade edilen barınma gereksinimi olan bir tablo çıkıyor. Mart ayı ortasında kadar otellerde barınacak depremzedeler için çözüm arayışlarında bu tablo dikkate alınmalı.

Bu arada kamu yönetimi “ Evim yuvan olsun” projesini açıkladı. Proje ile ikinci evi olanları bunu depremzede bir aileye bir yıl süreyle kiralaması kira, elektrik, su ve doğalgaz parası kaymakamlık tarafından ödenmesi öngörülüyor.

Kiraların katlanarak artırıldığı ortamda kiraya üst sınır getirilmiş proje için şimdiden bir şey söylemek zor.