Depremzede kadınlar için ‘özel gün kutusu’ modeli hazırladılar

ABD merkezli Chobani’nin kurucusu Hamdi Ulukaya’nın 2017’de kurduğu HUG-Hamdi Ulukaya Girişimi”nin İstanbul’da start-up’ları buluşturduğu iki günlük “Afet Çalıştayı”na katılan girişimci gruplardan birinin sözcüsü sunumuna şöyle girdi:

- 6 Şubat 2023 depremlerinin vurduğu 11 ilimizdeki kadın nüfusu 6 milyon dolayında. Bunların yarısı regl olabilecek yaş aralığında. Regl döneminde 3 saatte bir hijyenik ped değiştirmeleri gerekiyor. Ayda 30 milyon adet ped gerektiği ortaya çıkıyor.

Deprem sonrası hijyen ürünlerine erişim sıkıntısı yaşandığını belirtti:

- Biz kadınlara regl dönemlerinde kullanmaları için “adet kabı” geliştirdik. Geliştirdiğimiz kap, uzun süre kullanılabiliyor. Üzerinde çalışıp, daha da geliştirerek söz konusu kabın seri üretimine geçilebilir.

Hamdi Ulukaya Girişimi’nin “Afet Çalıştayı”nda gündeme gelen bazı uygulama ve ürün örneklerini HUG Koordinatörü Hatime Şevin Ulukaya’dan dinledim.

Hamdi Ulukaya’nın yeğeni olan Hatime Şevin Ulukaya, önce “Afet Çalıştayı”nı anlattı:

- Programın ilk gününde HUG, bünyesinde 2017’den buyana işbirliği içinde bulunduğu start-up’larla bir araya geldi. Hamdi Ulukaya da canlı video bağlantısı ile katılımcılara seslendi.

Programın ilk günündeki tartışma konularını paylaştı:

- Start-up’lar ile “Geleceğin İnovasyon Trendleri”, “Kamusal Destek Mekanizmaları”, “Afet Teknolojileri”, “Pandemi Sonrası Start-Up Ekosistemi”, “Kriz Dönemlerinde Start-Up Yönetmek” gibi konular tartışıldı.

Programın ikinci gününü Prof. Erhan Erkut’un yönettiğini vurguladı:

- Prof. Erhan Erkut, depremden alınan öğretileri ve bu öğretiler doğrultusunda bir afetin tüm aşamalarında neler yapılabileceği üzerinde durdu. Katılımcı start-up’lar, deprem bölgesinde karşılaşılan sorunları ortaya koyup, çözüm için proje önerilerini aktardı.

Ardından ekledi:

- “Afet Çalıştayı”nda yalnız 6 Şubat depremleri ve depremzedeleri ile ilgili değil, dünyada yaşanabilecek afetler için oluşturulan proje önerilerinin ardından tüm katılımcı projeleri oyladılar, takımlar halinde projeleri geliştirmek üzere çalıştılar.

Hatime Şevin Ulukaya, start-up’ların depremle ilgili proje-uygulama örneklerini anlatmaya geçti:

• Gruplardan biri enkaz altında kaç kişinin kalmış olabileceğini dijital olarak belirleyebilecek bir model önerdi. Buna göre, binaların girişine konulacak sensör giriş-çıkışları uydudan ilgili merkeze aktaracak. Binalar yıkıldığında kaç kişinin deprem anında orada olduğu bilinecek.

• Pazarcık ve Elbistan merkezli depremler sonrası enkaz altında bulunanların yerinin vücut ısısıyla belirlenmesi konusunu start-up’lardan biri daha ileri taşıdığını ortaya koydu. Bu uygulama, cep telefonundan yine ilgili merkeze vücut ısısı sinyali gönderebiliyor.

Hatime Şevin Ulukaya, örneklerin ardından Hamdi Ulukaya Girişimi’ne de değindi:

- Hamdi Ulukaya Girişimi’ne bugüne kadar toplam 99 bin 692 başvuru yapıldı. Türkiye ve ABD’de destek verilen 282 girişimcinin yüzde 70’i dünyaya açıldı. HUG desteği alan start-up’lar ortalama yüzde 400 büyüdü.

HUG desteği alanların yüzde 70’inin ihracat yapmaya başladığını kaydetti:

- Yüzde 26’sı ABD’de şirket kurdu. HUG, yabancı dil, eğitim düzeyi kriterlerden bağımsız olarak herkese eşit hayal kurma hakkı tanıyor ve katılımcıların en az yarısının kadınlardan oluşmasına önem veriyor.

Ardından ekledi:
- Hamdi Ulukaya, bu projesiyle girişimciliği tüm Anadolu’ya yaymayı ve sosyal problemlere duyarlı girişimci liderler yetiştirmeyi amaçlıyor.

Ortaya çıkan örnekler, Hamdi Ulukaya Girişimi’nin İstanbul’da start-up’lar ile düzenlediği “Afet Çalıştayı”nın olası felaketlerde hayat kurtarmaya, sonrasına dönük önemli çözümlere kapı açabileceğini gösteriyor…

Kimliği, cüzdanı enkazda kalan depremzedeyi ‘dijital kimlik’ tanıtacak

6 ŞUBAT 2023, saat 04.17 Hatay… Hakkı Bey, 7.7’lik Pazarcık depremi sırasında iki çocuğu ve eşiyle birlikte yanlarına kimlik, cüzdan, para, hiçbir şey alamadan yaşadıkları binadan çıktı.

Aynı gün saat 13.30 dolayında meydana gelen 7.6’lık Elbistan depremi, yaşadıkları binayı gözlerinin önünde yerle bir etti.
Hakkı Bey ve ailesi depremin şokuyla karşılarına çıkan ilk otobüse bindi. Otobüs, Hakkı Bey ve ailesi dahil, taşıdığı depremzedeleri toplu konaklama merkezlerinden birine bıraktı.

Hakkı Bey, 1 hafta-10 gün sonra çözüm arayışına girdi:

- Uzun süre böyle toplu konaklama yerlerinde kalamayız. Mersin’de bir iş bulup çalışmaya başlayayım. Düzenli gelirim olunca ev tutar yerleşiriz.

O arayışı sırasında elinde kimlik dahil hiçbir belgesinin olmadığını düşündü:

- Mesleğim, tecrübem konusunda elimde bir belgem yok. Kapısını çalacağım işyerindeki yetkilileri nasıl inandıracağım.

Hamdi Ulukaya Girişimi (HUG) “Afet Çalıştayı”na katılan bir start-up ekibi, sunumuna yaşanmış bu hikaye ile girdi, ortaya şu öneriyi koydu:

- Artık e-devlet ile bağlantılı birer “dijital kimliğimiz” olmalı. O kimlik, diplomalarımızdan yaptığımız işe, mesleğimize, tecrübemize kadar birçok bilgiyi içermeli. Biz bunu gerçekleştirmek üzere bir model hazırladık.

İş dünyasının en temel görevi kalıcı çözüme katkı sunmak

CHOBANI’nin kurucusu Hamdi Ulukaya, İstanbul’da HUG tarafından düzenlenen “Afet Çalıştayı”na video konferansla katılıp, şu mesajları verdi:

• Özel sektörün dönüştürücü gücüne inanırım. Bu inançla 2017’de“Hamdi Ulukaya Girişimi”ni başlattım. Yaşanan deprem felaketi sonrasında böyle dönemlerde iş dünyasına düşen en temel görev kalıcı çözümlere katkı sunmaktır.

• Sadece afetlerden etkilenenlere maddi yardımdan söz etmiyorum. Girişimcilik dünyası sorunlara çok hızlı çözüm üretebildiği gibi yeni sorunlarla da başa çıkabilme kabiliyeti çok kuvvetlidir.

• Girişimcilik, afet bölgesinde sürdürülebilir kalkınma planı hazırlamak için de mutlak gerekli bir alandır.

• Bir şirketin ya da iş dünyasının sorumluluğu sadece ürün ve hizmet satarak para kazanmak değildir.

• Sadece ekonominin ya da kendi performansının iyi olduğu zamanda değil, her anlamda zorlukların yaşandığı dönemlerde sosyal fayda üretmeye devam ediyorsan bu, şirketin genlerine işlemiş demektir.

• Hamdi Ulukaya Girişimi olarak bizi diğer programlardan ayıran en önemli özelliklerimizden birinin bu olduğunu düşünüyorum.

• Hep birlikte Türkiye’de de girişimciliğin tanımına ayrı değer katacağız ve bu topraklara, insanlarımıza en kalıcı çözümler için birlikte çalışacağız.