Depremden sonra hayatta kalmak

Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6’lık iki depremin ardından 10 ilde yaşanan yıkımın ardından bölgedeki vatandaşlar kaybettikleri yakınlarının acısını yaşarken, aynı zamanda hayatta kalma mücadelesi veriyorlar. Olası artçı depremler, soğuk hava, gıda ve diğer insani ihtiyaçlara erişimde yaşanan zorluklar, hasarlı binalar, hasarlı elektrik hatları, sızıntı tehlikesi olabilecek gaz ve su hatları, yaşanan tarifsiz üzüntünün yanı sıra, hayatta kalmayı zorlaştıran tehditlerden sadece birkaçı. Ama umudu kaybetmemek ve hayata tutunmaktan başka çaremiz yok… ABD merkezli CDC (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri) yaşanan felaketler sonrasında halk sağlığını korumayı hedefleyen; bilime dayalı, veri odaklı bir sivil toplum kuruluşu.

CDC'NİN DEPREM SONRASINDA HAYATTA KALMAK İÇİN UYARILARI

• Depremden sonra artçı sarsıntılar yaşayabilirsiniz. Bunlar bir depremden dakikalar, günler, haftalar ve hatta aylar sonra meydana gelebilir. Eğer bir artçı şok hissederseniz, cenin pozisyonunu alın, başınızı koruyun ve bekleyin. Kapalı bir yerde kaldıysanız, kurtarma ekiplerinin sizi bulmasına yardımcı olmak için bir mesaj gönderin, bir duvara veya boruya vurun veya bir düdük kullanın. Ağzınızı, burnunuzu ve gözlerinizi tozdan koruyun.
  
  
• Tsunami riski taşıyan bir bölgedeyseniz, iç kesimlere gidin ve yüksek bir yerlerde durmaya çalışın. Bazı durumlarda, depremler kıyı boyunca uzanan bölgelerde tsunamiye neden olabilir. Bunlar güçlü bir depremden dakikalar ya da saatler sonra meydana gelebilir.
  
  
• Karbon monoksit zehirlenmesine dikkat edin. Yakıt yakan ekipmanlar karbon monoksit (CO) oluşturur. Jeneratörler, basınçlı yıkama makineler, kömürlü ızgaralar ve kamp ocakları gibi ekipmanlar buna dahil. Karbon monoksitin kokusunu alamaz veya göremezsiniz, ancak evinizde birikirse ani hastalıklara ve ölüme neden olabilir. Taşınabilir benzin veya kömür yakan ekipmanları veya kamp sobalarını asla evinizin içinde kullanmayın. Dışarıda ve herhangi bir pencere, kapı veya havalandırma alanından en az 10 metre uzakta tutun.
  
  
• Hasarlı binalara yaklaşmayın, girmeyin. Yerel yetkililer size içeri girmenin güvenli olduğunu söyleyene kadar bekleyin. Kayma veya olağandışı sesler duyarsanız evinizi veya binanızı terk edin. Garp sesleri binanın yıkılmak üzere olduğu anlamına gelebilir. Evinizde hasar olup olmadığını inceleyin. Evinizin duvarlarında, zemininde, kapılarında, pencerelerinde ve merdivenlerinde hasar olup olmadığını dikkatlice kontrol edin. Temelde çatlaklar veya eksik destek kirişleri gibi yapısal hasarlar görürseniz, bir sığınağa veya başka bir güvenli yere taşınmanız gerekebilir. Gaz, elektrik ve su hatlarında hasar olup olmadığını kontrol edin. Gaz kokusu alırsanız veya kırık bir hat görürseniz, ana vanayı dışarıdan kapatın. Gaz kaçağı olmadığından emin olana kadar kibrit, çakmak, cihaz veya elektrik düğmesi kullanmayın. Elektrik düğmelerinden çıkan kıvılcımlar gazı tutuşturarak patlamaya neden olabilir.
  
  
• Deprem sırasında ve sonrasında yaralanma risk yüksektir. Küçük yaraların iyileşmesine yardımcı olmak ve enfeksiyonu önlemek için hızlı bir şekilde ilk yardım alın. Elektrik hatlarından uzak durun. Başınızın üzerinde asılı olabilecek düşmüş elektrik hatlarına dikkat edin. Depremden sonra vahşi veya başıboş hayvanlardan uzak durun.
  
  
• Elektrik kesilirse mum yerine el feneri kullanın. Mum kullanmanız gerekiyorsa, onları alev alabilecek her şeyden uzak tutun. Elinizin altında bir yangın söndürücü bulundurun ve ailenizin onu nasıl kullanacağını bildiğinden emin olun.
  
  
• Güvenli su, güvenli gıda tüketin. Elektrik kesintileri nedeniyle uygun şekilde soğutulmamış bozulabilir gıdaları atın. Evinizdeki su önlemleri hakkında tavsiye almak için yerel yetkililerin raporlarını dinleyin. Kirlenmiş suyu bebek maması yapmak, buz yapmak, dişlerinizi fırçalamak, yiyecek yıkamak ve hazırlamak, ellerinizi yıkamak veya bulaşık yıkamak için kullanmayın. Şişelenmiş, kaynatılmış veya arıtılmış su içme, yemek pişirme ve kişisel hijyen için güvenlidir.
  
  
• Duygusal sağlığınıza dikkat edin. Deprem sırasında ve sonrasında farklı ve güçlü duygular yaşamak doğaldır. Bu duygularla başa çıkmak ve ihtiyaç duyduğunuzda yardım almak sizin, ailenizin ve toplumunuzun afetten kurtulmasına yardımcı olacaktır. Ailenizle, arkadaşlarınızla ve toplumunuzdaki diğer kişilerle bağlantı kurun. Kendinize ve birbirinize iyi bakın ve ne zaman ve nasıl yardım isteyeceğinizi bilin.