Değişen dünya ekseninde elektrikli araçlarda Asya fırtınası  

Koray Öztopçu
Garanti BBVA Tüketici Finansmanı Direktörü

Asya kaynaklı elektrikli araçlarda üretim hızlı büyürken, Amerika ve Avrupa kıtasında üreticiler bu duruma nasıl yanıt verecekleri üzerinde çalışıyorlar.

Avrupa ve Amerika’da içten yanmalı motorun ötesine geçme çabası, otomobil üreticilerinin halihazırda pil ve temiz enerji teknolojisinde küresel pazarlara hakim olduğu Asya bölgesi özellikle de Çin için dev bir stratejik fırsat yaratıyor.

Ülkelerin korumacılığı kuvvetlenirken sürdürülebilirlik bakışındaki düşük tarifeler ve pille çalışan ithalata yönelik sübvansiyonlar birbiriyle çelişiyor. Sektörde yoğunlaşan Asya hakimiyeti ülkelerin görmezden gelemeyeceği bir sorun haline geliyor ve bu durum istihdam, ticaret ve iklim kriziyle mücadeleyle ilgili tartışmaları şekillendiriyor.

Gelişmiş ülkeler Asya bağımlılığını azaltmaya çalışıyor

Gelişmiş ülkelerin yeni ekosistemde elektrikli araç üretimlerine yönelik denetimi artıyor. Bu denetimler tedarik zincirlerinde özellikle Asya özelinde devam ediyor. Hammadde bağımlılığı otomobil üreticileri için önümüzdeki zor zamanların sinyalini verebilir.

Daha önce ülkeler ticaret dengelerinde, tekstil üzerine yoğunlaşan ülkelerde üretilen malların ithalatını yasaklayan bir uygulama belirlerken, değişen üretim düzeniyle güneş panelleri, lityum iyon piller, lastikler ve başlıca otomobil hammaddeleri olan alüminyum ve çeliğin de dahil olduğu bileşenler, bu ürünlere ekleniyor.

Elektrikli araç pil ve diğer araba parçaları, birçok gelişmiş ülkenin tedarik zincirlerinde bağlılıklarını ortadan kaldırma çabasının bir parçası olarak incelenen  ürünler arasında yer alıyor.

Maliyet Yönetimi Rekabette ana anahtar

Otomotivde ise Batılı otomobil üreticileri, Asya kökenli ucuz elektrikli araçların Avrupa'da hakim olmasından endişe ediyor ve bu durum büyük üreticilerin elektrikli modellerinin üretim maliyetlerini %40 oranında azaltmayı hedeflemesine yol açıyor.

Fiyat rekabetiyle baş etmenin en iyi yolu üreticilerin kendi geliştirme ve üretim maliyetlerini kısması olurken, büyük bir markada hedeflenen yüzde 40'lık azalma 2027'den itibaren geçerli olacak. Bu yılın ikinci yarısından itibaren de daha düşük üretim maliyetleri görmeye başlayacağımız öngörüler arasında yer alıyor.

Uygun fiyatlı elektrikli araçlar sunmak, dünya çapındaki otomobil üreticileri için bir öncelik haline geldi. Çünkü daha temiz sürüşe geçiş, büyük ölçüde pil maliyetleri nedeniyle fiyatların yükselmesine yol açtı.

Asya’daki büyük üreticiler, birçok rakibe karşı bir adım önde başlamak için düşük işçilik maliyetlerini ve yerel akü tedarikçilerini kullanarak bu geçişe büyük yatırım yapmıştı.

Asya'nın süper gücünün sıfır emisyonlu otomobiller için pil üretiminde önemli hammaddelere sahip olması nedeniyle, Avrupa'nın büyüyen elektrikli araç sektörü üzerinde bir "Asya fırtınası" nın yaklaşmakta olduğu dilden dile dolaşıyor.

Elektrikli araçlarda pil hammaddeleri tedarik sıkıntısı yaşanabilir

Özellikle Çin’in yarı iletkenlerde ve elektrikli araçlarda kullanılan iki metalin (galyum ve germanyum) ihracatını kısıtlama yönünde aldığı kararlar, ülkelerin Asya’ya aşırı bağımlılığını ve maliyetli bir tedarik zinciri oluşturduğunu gösteriyor.

Elektrikli araçlar üretme kapasitesine sahip Avrupa’nn tedariklerinin güvenliğini sağlamak için adımlar attığını görüyoruz. Çin'in elektrikli endüstrisi ve hammadde tedarik zincirindeki başarısı, tekrarlanması milyarlarca avroya mal olacak yıllar süren yatırımlardan kaynaklanıyor.

Çin'in ihracat kısıtlamaları diğer gelişmiş ülkelerle teknoloji savaşını tırmandırıyor ve potansiyel olarak küresel tedarik zincirlerinde daha fazla aksamaya neden olacak gibi gözüküyor. Büyük üreticilerde bu nedenle en kötü senaryoyu düşünerek kendilerini alternatifler aramaya zorluyor.

Yeni ekosistemin oluşunda farklı alternatifler masada

Değişen dünya düzeninde, özellikle jeopolitik kriz ortasında, ithalat ile gelen ürünlerle çalıştırılan pil fabrikalarına verilecek hasarın yüksek olması bekleniyor.

Sentetik e-yakıtlar ve hidrojen gibi alternatif yakıtların geliştirilmesi, hammadde kıtlığı nedeniyle ani pil kıtlığı yaşanması durumunda çok önemli olacaktır. Yeni ekosistem, bütün bu gelişmeler doğrultusunda sürdürülebilir dünya adımları için farklı alternatifler oluşturmaya çalışıyor.