Darısı Egeli demir-çelik ihracatçılarının başına
Türkiye’de demir-çelik sektörünün en önemli kümelenmelerinden biri Aliağa, Foça ve Bergama ilçelerinde yer alıyor. Doğal olarak ülke ihracatının önemli bir bölümü de buradan gerçekleşiyor. Uzun yıllardır Ege İhracatçı Birlikleri’ne (EİB) bağlı 12 birlik arasında liderlik bayrağını da Ege Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği taşıyor.
Türk demir-çelik sektörü 2022 ve 2023 yıllarında Uzakdoğu ile rekabet edemediği için yaklaşık 9 milyar dolarlık kan kaybı yaşadı. Fakat sektör bu yılın ilk yarısında, sebebi konjonktürel de olsa bu kötü gidişi durdurmayı başardı. İhracatını miktar bazında yüzde 31 artırarak 8.8 milyon dolara yükseltti. Değer bazında ise bu rakam daha düşük kaldı. Yüzde 8.2 artışla 3 milyar 853 milyon dolar oldu. Ama maalesef Ege Bölgesi’nde geriye gidiş sürdü. 2024’ün ilk 6 ayında Ege’den yapılan demir-çelik ihracatı yüzde 8 geriledi. Bunun nedeni de ürün deseni. Ege’den ağırlıklı olarak profil ve inşaat çeliği ihraç ediliyor ve bunlara olan talepte gerileme yaşandı. Türkiye genelindeki ihracat artışının en önemli nedeni ise Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı’ndaki sıkıntılar nedeniyle Uzakdoğu firmalarının bu rotayı kullanamaması ve navlun maliyetlerinin artması.
Sektör rekabetçiliğe yatırım yapıyor
Sektör, bu yılki artışı konjonktürel olmaktan çıkarıp yapısal hale getirebilmek için çaba harcıyor. Bu tür çalışmaları yapanların başında da Egeli demir-çelikçiler geliyor. Günümüz dünyasında her gün ayrı, akut bir sıkıntı meydana gelebiliyor ama bazı durumlar var ki, onlar çok önceden ilan edilmiş konular. Demir çelik sektörü için bu konuların en önemlisi, AB tarafından uygulanacak ve 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek olan Sınırda Karbon Düzenlenmesi Mekanizması (SKDM). Türkiye ve bölge ihracatına 2.5 milyar dolarlık katkı sunan Egeli demir – çelik ihracatçıları bu konuda hazırlıklarını sıkı bir şekilde sürdürüyorlar. Son olarak iki ay önce “Karbon Yönetimi İçin Kümelerarası İş Birliği Projesi”nin açılış toplantısı gerçekleştirildi. Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin (ENSİA) koordinatörlüğünde, Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçı Birlikleri (EDDMİB) ve İtalya’dan CosVig ortaklığında yürütülen; İzmir Kalkınma Ajansı, İzenerji ve Eurosolar Türkiye’nin iştirakçi olarak yer aldığı proje, AB tarafından 520 bin Euro hibeyle destekleniyor. Projenin amacı da sektörde şu an yüzde 6 düzeyinde olan yenilebilir enerji kullanım payını en az yüzde 25’e yükseltmek.
SKDM tehdit değil fırsat olsun
Demir – çelik sektöründe ürün deseninin değiştirilmesi kolay değil. Büyük yatırımlar ve zaman gerektiriyor. Her zaman konjonktürün Türkiye’den yana olmasını beklemek de fazla iyimserlik olur. Bu durumda rekabet gücünü artıracak bütün fırsatların çok ciddi şekilde değerlendirilmesi şart. Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması tehdit ve fırsat unsurlarını yanyana barındıran bir düzenleme. Son yıllarda başta rüzgar ve güneş olmak üzere sürdürülebilir enerji konusunda çok büyük bir başarı hikayesine imza atan Türkiye’de demir-çelik sektörünün bu hikayeden pay almaması için bir neden görünmüyor. İzmir ve Ege’nin rüzgar enerjisinin başkenti konumunda olması da bölgedeki demir-çelik tesisleri için şans.
Tüm bu gelişmeler ışığında, kısa süre içinde Ege’den yapılan demir-çelik ürünleri ihracatının da tekrar artışa geçeceğini umuyoruz. Türkiye demir-çelik ihracatı kötü gidişi durdurdu, darısı Ege’nin başına…