Daha iyi 4G için 3G’yi öldürmek
Vodafone Türkiye Şebekeden Sorumlu İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Yago Lopez, sağlıklı mobil veri hizmeti için 3G’den 4G’ye geçmek gerektiğini söylüyor. Tıp eğitimi aldıktan sonra telekomünikasyon sektöründe kariyer yapan Lopez’in teşhisini değerlendirmek gerekiyor.
Vodafone Türkiye, kendi 2023-2024 mali yılının Nisan-Eylül 2023 dönemine denk gelen ilk yarısına ait sonuçlarında mobil abone sayısının 25,4 milyona ulaştığını ve makineler arası iletişim (M2M) dahil edildiğinde toplam mobil abone sayısının 29,3 milyona ulaştığını açıkladı. Bu dönemde şirketin servis gelirleri 20,8 milyar liraya ve faiz, amortisman ve vergi öncesi kârı (FAVÖK) 8,0 milyar liraya yükseldi.
Büyüme, sürekli övündüğümüz biçimiyle övülen bir şey ancak işin ekonomisine gelince kıt kaynakların doğru yönetilmesi ya da daha iyi bir terimle tahsis edilmesi gibi bir konuyu da üzerinde daha fazla düşünülmesi gereken bir konu haline getiriyor. Sanayinin çok büyümesinin kalite hava tahsisini ya da nüfusun çok artmasının kaliteli su tahsisini mesele haline getirmesinde olduğu gibi, mobil abone sayısındaki artış da kıt kaynak olan frekansı ya da frekans spektrumunu tahsis etmede aynı kaliteyi gerektiriyor.
Vodafone Türkiye Şebekeden Sorumlu İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Yago Lopez, bu konunun en fazla farkında olanlardan biri. Vodafone Türkiye’nin abone sayısındaki artış onun tarafına, servis kalitesi için şebekenin daha iyi yönetilmesi konusu olarak yansıyor. Tıp eğitimi aldıktan sonra telekomünikasyon sektöründe deneyim kazanan Lopez, her iki disiplinin kendisine kattıklarına dayanarak 4G’ye geçişin önemini vurguluyor. Nereden geçmek derseniz, 3G’den 4G’ye geçiş diye daha açık bir ifade kullanayım.
Açıkçası, konuyu ele almak için sözleştiğimizde ve sohbete başladığımızda bu geçişin ne anlamı olduğu konusu zihnimde net değildi. Bunun nedeni, yakından takip ettiğim 4.5G frekans ihalesinin 2015’te gerçekleşmesiydi. Sekiz sene önceki ihalenin üzerinden bu kadar süre geçmişken biz bu konuyu neden bir kez daha masaya yatırmak zorunda kalıyorduk?
Kısa sürede bu konuyu netleştirmeyi başardık. Bütün ekonomi faaliyetlerinde olduğu gibi kıt kaynağın iyi yönetilmesi, başta da bahsettiğim gibi en önemli konuydu. 3G’de servis vermenin mevzuatla zorunlu tutulması nedeniyle, bu kıt kaynak asıl değerli tarafa yani 4G’ye aktarılamıyordu. Bunu yapmama maliyetini farklı boyutları ile ele almak istiyorum. Yapmama maliyeti, benim açımdan, genellikle dikkatimizden kaçan ama ekonomik aktiviteleri aslında en iyi açıklayan göstergedir.
3G kullanıcının işine yarıyor mu?
Birinci soru şu: 3G servis alan abonelerin hakları ne olacak? Lopez’in belirttiği gibi, 20 yıl öncesinin teknolojisi olan 3G, günümüzün iletişim ortamına damgasını vuran aplikasyon çağının öncesine ait olduğu için bu yeniçağın en önemli bileşenleri olan verimlilik araçları, eğlence ve sosyal medya iletişimi alanlarında veri alışverişi gereksinimlerini karşılamıyor. Bunu kendi akıllı telefonumda 3G ibaresini gördüğümde uygulamaların durması ve bu durumun LTE’ye ulaşana kadar sürmesi şeklinde deneyimliyorum.
3G operatörün işine yarıyor mu?
Şimdilik bu soruya Lopez’in Vodafone Türkiye özelinde verdiği yanıtı aktarmakla yetineyim: 3G için ayrılmış frekans bandının 4G’ye aktarılması ham daha yüksek servis kalitesi sağlamak anlamına gelecek hem de bu, şu andaki en uygun maliyetli teknoloji geçişi ya da yükseltmesi anlamına geliyor. Mealen anlatırsam, eski teknolojiye yatırım yapmayı sürdürmek yerine yeni teknolojiye geçerek daha yüksek performans elde etmek tabii ki operatör için daha iyi bir seçenek. Diplomatik bir ifadeyle, 4G ve 4.5G operatör için daha işe yarar.
Bir sonraki yazımda konuyu daha ayrıntılandırma sözü vererek bu yazıyı kapatayım. Ancak Türkiye boyutu ile ilgili şu spoiler’ı da vermeden durmayacağım. Lopez, “Türkiye’yi örnek olarak ele alırsak, sadece Vodafone Türkiye’nin 3G’den 4.5G'ye geçmesi durumunda, Türkiye genelinde mobil genişbant indirme hızında yüzde 7'lik bir artış olacak. Böyle bir artış, dünya sıralamasında dört basamak birden yükselmek anlamına geliyor” diyor.