Cumhuriyetin ikinci yüz yılında Türk sporu kalkınmanın temel taşı olmalı!

Melih Esen Cengiz

Spor, genç nesillerin bedensel gelişmesine destekleyip, onlara bireysel ve toplu olarak yarışma ruhu kazandıran, fair play duygusu aşılayan, toplumun da spordaki temsilcileri aracılığıyla gerek ulusal gerekse uluslararası platformlarda yer alıp rekabet etmesine olanak sağlayarak dünya tarihinin son iki asırdır en önemli etkinliklerinden biri haline gelmiştir.

Çağdaş toplumlar sporu sosyal hayatın ayrılmaz bir parçası kabul ederler.

Spor toplumsal dayanışma ve bütünleşmeye çok değerli katkılar yapar. Spor demokratik topluma ulaşmada aracı rolü üstlenir. Spor bireyleri sosyalleştirir ve kuracakları sosyal ilişkiler sayesinde güçlü beden ve ruh sağlığına ulaşmalarına yardım eder. Spor ve yaratıcı yaklaşımlar toplumda çeşitliliğin artmasını özendirir. Spor ulusal benliği güçlendirirken farklı uluslar ve bireyler arasında ortak bir dil ve iletişimin zeminini oluşturur ve dünya barışı ve kardeşliğinin serpilip güçlenmesinde olağanüstü önem ve değerde pay alır. Spor faaliyetleri aynı zamanda ulusal ve global dünya ekonomisinde göze çarpan oranda yer alırken ekonomik büyümeye katkı sağlar.

(Atatürk, Ankara-Bursa karması ile Fenerbahçe arasındaki futbol maçını izlerken,4.10.1925, Akşam gazetesi)

Sporda gelişmiş ülkeler aynı zamanda ileri ve çağdaş ülkelerdir. Sporu bir uygarlık ‘şiarı’* olarak gören yüce önder Atatürk spora çok büyük bir önem atfeder;

“Açık ve kat’i olarak söyleyeyim ki, sporda muvaffak olabilmek için her türlü muavenetten ziyade, bütün milletçe sporun mahiyeti ve kıymetinin anlaşılmış olması ve ona kalpten muhabbet ve onu vatani bir vazife telakki eylemek lazımdır.”**

İkinci yüz yılımıza girerken Atatürk’ün öğütlediği gibi Türk sporuna yurtseverlik görevi olarak güçlü bir şekilde sahip çıkmalı ve Türk sporunun katmanları bir deklarasyon ile sporun öncü rolünü toplumla paylaşmalıdır.

Öncelikle bir spor meclisi oluşturulmalıdır.

Spor meclisi

Ülke sporunun yönlendirilmesi, yasaların ve yönetmeliklerin çıkartılması ve gözetimi için doğal başkanı TMOK başkanı veya TMOK’un göstereceği bir TMOK üyesi olan, belirli sayıda milli formayı giymiş ve olimpiyatlara katılmış sporcular arasından kıdem ve liyakat esasına göre bir süre için seçilecek kısıtlı sayıda sporcudan, Spor bakanlığı temsilcisinden ve federasyon temsilcilerinden oluşacak bir spor meclisi ülke sporunun belirlenmiş istikametler doğrultusunda yönetimini sağlayacaktır.

Bu bağlamda oluşturulacak spor meclisi sporun aynı çevre korumasında olduğu gibi toplumun gündeminin en önünde yer alan bir faaliyet ve sorumluluk olduğu Ulusa mesaj olarak verebilir.

Bu mesajda aşağıdaki konulara değinilmesi faydalı olacaktır; 

Eğitim

Sporun gelişmesi eğitim sisteminden başlamalıdır.

-İlk ve orta öğretimde beden eğitimi derslerinin saatlerinin arttırılması çok önemlidir.

-Okullardaki beden eğitimi öğretmenlerinin sayısının okul başına en az ikiye katlanmasında yarar vardır.

-Özel spor liseleri açılması ve uluslararası platformlarda yarışmacı gençlerin yetiştirilmesi gündeme alınabilir.

-Spor fakültelerine daha çok yatırım gündeme alınabilir.

Alt yapı ve amatör sporlar

-Kulüplerin alt yapı ve amatör spor çalışmaları daha çok özendirilmelidir.

(Ruhi Sarıalp, 1948 Londra Olimpiyatları'nda ülkemize atletizmde ilk madalyayı kazandıran üç adım atlayışını yaparken, Asr-ı Fener.)

Kulüpler

-Spor kulüpleri açılması teşvik edilirken, kamunun kulüpçülük alandan çekilmesi sağlanmalı, özellikle belediyeler kulüplerini yerel kulüplere devretmelidir.

-Kulüplerin sponsorlukları özendirilmelidir.

-Kulüp içi eğitimler ve kültürel faaliyetlerin özendirilmesine önem verilmelidir.

Tesisleşme ve spor malzemeleri

-Futbol dışı spor tesisleri yatırımları özellikle desteklenirken, spor malzemeleri üretimi ve ithalatına teşvik verilmelidir.

Denetim

-Sporda denetim benimsenmelidir.

-Kulüpler mali ve sportif olarak denetlenmelidir.

-Kulüp denetimi yapılırken buna koşut denetim kadroları yetiştirilmelidir.

Fair Play

-TMOK  Fair Play komisyonu önderliğinde Fair Play çalışmalarına verilen önem artırılmalıdır.

Spor Sayıştayı

Bu yapı denetim faaliyeti için düşünülebilir.

-Genel olarak ulusal bazda spor ve özellikle Kamunun spor yatırımlarının ve faaliyetlerinin denetlenmesi için ayrı ve özerk bir yapı büyük yarar sağlayabilir. TMOK gözetiminde bu yapının hızla oluşturulmasında fayda vardır.

-Spor sayıştayı aşağıda belirtilen sportif beş yıllık planların uygulanmasını gözetebilir ve denetleyebilir.

Spor Master Planı

Bütün bu çalışmalar yürütülmeye başlarken spor meclisi tarafından master plan hazırlanabilir.

Bu bağlamda faaliyetler 5 yıllık planlar olarak kurgulanıp uygulamaya konabilir.

Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında siyasi erk sporda gerekli adımları atmakta tereddüt etmemelidir.

Spor toplumumuz için, ekonomimiz için vaz geçilmez önemdedir. Cumhuriyetimizin ikinci yüz yılında uygarlık meselesi olarak sporu benimsediğimizde çağdaşlaşma adımları çok daha hızlı atılabilecek, kalkınma hedeflerine ve refaha sporda ileri gitmekle birlikte ulaşabileceğiz.

Cumhuriyetimizin ve toplumumuzun Türk sporuna büyük bir ‘muhabbetle’ sahip çıkması herkesin yararınadır.

*30 Eylül 1926 Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı heyetine hitaben yaptığı konuşmadan.

**Atatürk’ün bana söyledikleri, Afet İnan, 1926 s.26