COVID-19 sosyal tahvillerin gündeminde

İlk COVID-19 vakalarının teşhis edilmesinden bu yana geçen yaklaşık beş aylık süreçte, virüs, dünya çapında 210 ülkede 3 milyonun üzerinde insana bulaştı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan araştırmalar, ülkelerin sadece yüzde 43'ünün salgına yeterince yanıt vermeye hazır olduğunu gösterirken, vakaların yoğun olduğu ülkelerin sağlık altyapıları da aşırı zorlandı. Diğer yandan karantina, sosyal mesafe ve izolasyon, dünya çapındaki ekonomilerin büyük ölçüde durmasına veya yavaşlamasına sebep oldu. Virüs, zorunlu hizmetler dışındaki faaliyetlerin durdurulması veya önemli ölçüde azaltılması sebebiyle henüz ölçülemeyen kayıplara maruz kalan işletmeleri tehdit etmeye devam ediyor.

Tahvil ihracında yeni odak: COVID-19

Mevcut krize yanıt vermek için, pandeminin etkilerini azaltmaya yardımcı olabilecek faaliyetlerin finansmanının teşvik edilmesi ve olumsuz ekonomik etkilere maruz kalan işletmelere, özellikle KOBİ’lere gerekli desteğin sağlanması, dünya ekonomilerinin en önemli gündemi. Birçok hükümet sübvansiyonlu krediler, kredi geri ödeme sürelerinin ertelenmesi ve ücret sübvansiyonları gibi acil yardım amaçlı finansal paketlere odaklandı. Bununla birlikte, birçok piyasa oyuncusu, hızlı bir finansman ve likidite kaynağı sağlamak için tahvil ihraç etmek üzere harekete geçti. Varlıklı yatırımcıların “iyi niyetlerini, yatırımlarıyla uyumlu hale getirmenin bir yolu” olarak, çevresel, sosyal ve yönetişimin yeni bir alt kümesi olan COVID-19 odağı, tahvillerin de gündemine taşındı. Birçok kurum, hastanelerin inşasından, virüsten etkilenen ailelerin temel ihtiyaçlarını karşılamaya kadar sermaye aktarma amacıyla sosyal tahvil ihraç etmeye başladı.

Dünyadan örnekler

- Uluslararası Finans Kuruluşu (IFC), gelişmekte olan piyasalarda tıbbi ekipman & ilaç üretimi ve teslimatı ile ilgilenen şirketleri ve mevcut ekonomik gerilemeden zarar gören şirketleri desteklemek üzere iki tahvil çıkardı.

- İskandinav Yatırım Bankası, banka faaliyetlerinin kamu sektörü, finans sektörü ve reel sektöre borç vermeyi kapsadığı İskandinav ve Baltık ülkelerinde bir “Müdahale Tahvili” çıkardı.

- Afrika Kalkınma Bankası, Afrika ülkeleri ve şirketleri üzerindeki ciddi ekonomik ve sosyal etkiyi azaltmayı amaçlayan sosyal tahvil çıkardı. İhraç edilen bu tahvil, sağlık, temel mal ve hizmet ve altyapıya erişimin finansmanını da içeriyor.

- Çin'de 25 şirket şimdiye kadar 'virüs kontrolü' tahvilleri ihraç etti ve 20 şirket daha bunu yapmaya hazırlanıyor. Bu tahvillerin genel olarak %44'ü hastalık kontrolüne, tıbbi malzeme üretimine, hastane inşaatına ve bağışlara ayrılarak, geri kalanı yeniden finanse edilecek.

- ABD'li ilaç firması Pfizer, Mart ayı sonunda, 1.25 milyar ABD doları tutarında 10 yıllık sürdürülebilirlik tahvili ihraç etti.

Sosyal tahvillerin toplam küresel ihraç kapasitesini artıracağı öngörülüyor

Geçtiğimiz yıl, toplam küresel ihraç, sosyal tahviller için 13 milyar dolar, sürdürülebilirlik tahvilleri için 40 milyar dolar ve yeşil tahviller için 257 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Yaşanan bu gelişmeler doğrultusunda, bu yıl sosyal tahvillerin toplam küresel ihraç kapasitesini artıracağı öngörülüyor. COVID-19 krizini ele almayı amaçlayan sosyal tahvil çıkarmak isteyen kuruluşlar için Uluslararası Sermaye Piyasaları Birliği’nin (ICMA) yayımlamış olduğu COVID-19 ile ilgili gelir kullanımlarının örneklerini içeren rehber, bu süreçte yol gösterici olacaktır. Finansman kaynağına ihtiyacımız olan bu dönemde Türkiye’nin gündeminde de olmalı.