COVID-19 sonrası altın ve dolar görünümü
SARS 2013 sonrası çeşitli bölgelerde 15 civarı salgın görülmüş. Bunların hepsi SARS türevi değil. Koronavirüs çıktığında ‘Çin halleder’ diye düşünüldüğü ve salgınlar artık 1918-20 İspanyol Gribi (Influenza) gibi inanılmaz sayılarda ölüme yol açmadığı için ağırdan alındığı anlaşılıyor. İspanyol Gribi 50-100 milyon arası ölüme neden olmuştu. Nüfusa oranlandığında bugün için bu sayı kabaca 200-400 milyon arası. Hatta üst sınır 400’ü biraz geçiyor. Elbette aşı, sağlık, hastane hizmetleri küresel ölçekte 1918-20’yle kıyaslanamaz. Yine de şimdilik yüzde 2’lik ölüm oranı dahi yayılma hızının ivmelenmesi halinde ciddi rakamlara işaret ediyor. Veya önlemi bulunacak. Muhtemelen de öyle olacak ancak şimdiden finansal piyasalardaki umursamazlık hali sarsıldı. Cuma günü yaşanan sert borsa düşüşleri ve Fed açıklaması anında Fed faiz indirecek şeklinde anlaşıldı. Bu durumda dolar, altın ve petrolde görünüm değişebilir. Durum nedir? 2011 Eylül ayının ilk haftasında altın fiyatı tepe yaparak 1895 doları görmüştü. Grafikte son 30 yılın fiyatları var. Altın ve dolar fiyatları genellikle ters hareket ediyor. Cuma günkü çöküş öncesi lehte ve aleyhte tezler vardı. İlk görüşe göre altın fiyatları düşecekti. Çin daha az ithal edecekti ve güvenilir liman tezi dünya ekonomisinin resesyona girmeyeceği beklentisinin artmasıyla zayıflayacaktı. Hindistan’ın da daha az altın talep etmesi bekleniyordu. Fed daha fazla indirime gitmeyecek ve ABD ekonomisi hali hazırda bile yüksek hızda büyüyecek teziyle dolar güçlenecek veya güçlü kalacaktı. Bu durumda hem gelişmiş dünya ekonomileri arasında ABD lehine büyüme farkı, hem de büyüme kaynaklı dolar talebi, bu mekanizmayı beklentiler ve gerçekler üzerinden çalıştıracaktı. Ne de olsa altın stresli zamanların limanıydı. Bu görüş altın fiyatlarının 2020’nin ilk yarısında 1500 doların üzerinde kalıp ikinci yarısında yavaşça düşmesini bekliyordu.
Altın lehine tezler ise küresel jeopolitik risklere, ABD’nin sanıldığı kadar hızlı büyümeyeceği öngörüsüne, merkez bankalarının rezervlerini dolardan altına kaydırmaya devam edeceği iddialarına dayanıyordu. Hisselerde momentum sürmeyecek, dolar güçlenmeyecek ve altın güvenli liman olmaya devam edecekti. Bu manzarada petrol fiyatlarına ne olacaktı? Güçlü dolar bekleyenler eş zamanlı olarak düşük petrol fiyatı da bekliyor olmalılar. İlişki negatif. Kısa süre öncesinin düşük –ama biraz daha yüksekfiyatlarıyla bile beklenen OPEC+ arzı kısma kararları, resesyon ihtimalinin ortadan kalkması ve IMO 2020 düzenlemeleriyle “denge” bulunabileceği tahmin ediliyordu. Aslında an itibariyle gözler 5-6 Mart OPEC toplantısında. Kendi haline bırakılırsa petrol fiyatı aşağı yönlü seyredebilir çünkü cuma günü manzara değişmeye başladı.
Ne olabilir? Doların –Fed faiz indirse bile ki ilk elde Mart ayında indirecek gibi- güçlü kalma olasılığını yüksek görüyorum, çünkü Avrupa tarafından bir hamle gelmeyecek. Almanya ekonomisi yavaşlıyor. Faiz farkı arka arkaya indirimler olmazsa fazla daralamaz. ABD’nin güçlü mali teşvikleri –Trumponomics –sadece altının değil doların da güvenli liman kabul edilmesi vb. tezler ikna edici görünüyor. Elbette Fed arka arkaya çok fazla faiz indirirse dolar değer kaybedebilir; ancak ne kadar indirim söz konusu ve ne kadar değer kaybı oluşabilir soruları ortada.
2020’nin ilk yarısında önemli bir değişim olmayabilir. Doların değeri yerinde durursa altın da fazla değişmeyebilir. Bir süre için. Dolar güçlü seyredince başka hiçbir değişiklik olmazsa altın fiyatı otomatik olarak “düşmüş” oluyor. Petrolün kaderi – yani fiyatın fazla düşmemesi- ayrı konu ve arz düzenlemelerine bağlı görünüyor. Ancak son üç ayın dolar- altın-petrol analizlerinin tamamen havada kalması da mümkün.
