Çok yönlü bileşik kaplar dengesi

Pazar gecesi Merkez Bankası'nın Resmi Gazete'de yayınlanan, bankaların kur korumalı mevduattan çıkarak, o hesaplardaki paraların TL mevduat faizine yatırılmasını öneren kararı üzerine, ”Yola çıkarken dönüşü düşünmek/hesaplamak” başlıklı bir yazı yazarak eleştirimi dile getirmiştim. Bankacılar, siyasiler ve ekonomistlerin konu ile ilgili yaptığı yorumlar da bunu ortaya koydu. Merkez'in yeni kararının da sonuca dönük yol haritasını hazırlamadan, konuyu muhatap bankalara danışmadan “Ben yaptım oldu/uyun” şeklinde bir karar olduğu anlaşılıyor.       

Bu konuda ilk haklı karşı çıkış Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran’dan geldi.      

Aran, ”Yanlış bir şey yapmayız, ekonomi için gerekli olan aksiyonları alırız. Bunun sonucu ceza ödemekse öderiz. Ama bunu müşterimize yansıtmayız. O nedenle müşterilerimize KKM önermeye, orada durmaya devam etmesini yine önereceğiz.”         

Aran’ın açıklamasını, ben KKM’den çıkışın yol haritasının rasyonel olarak açıklanması, yükün bankalara yüklenmemesi olarak değerlendiriyorum ve haklı buluyorum.         

Ekonomi yönetimi koltuğunda oturanlar, ekonomik kararların bileşik kaplar dengesi gerektirdiğini düşünerek hareket etmelidir. Aldıkları kararın sadece birilerini rahatlatıcı yanını düşünmeyip, birilerinin rahatlığını bozabileceğini, zararlarına neden olabileceğini düşünerek, ilgili taraflarla diyaloğa girmeden, onlar için, yarar ve zararını hesaplayıp ortaya koymadan ”benim düşündüğüm doğrudur, konunun tarafları buna uymalıdır” diye karar alıp açıklamak doğru değildir. Hele zor dönemde gerçekçi ve rasyonel politikalara dönüş sözüyle yönetime gelenlere yakışmaz. Kararların ilgili taraflarla diyalog içinde oluşturulmasını bekleyenlerin tepkisini çeker. Kamu yönetiminin kendisi için başlangıçta düşünemediği artan KKM yükünü bankalara aktararak “elini yıkayıp çıkmak isteğini” ortaya koyan son kararı bu nedenle tepkilere konu oldu.         

Gece yarısı yayınlanan bu tür kararlara rasyonel politika uygulayacağını açıklayarak başa gelen yöneticilerin son vermesi gerekir. Kararlar konunun bileşik kabındaki muhatapları ile diyalog içinde hareket edilerek, her yanı irdelenerek alınmalıdır. Geriye dönüşlere sebep olmamak için her zaman buna ihtiyaç vardır…

GÜNÜN NOTU:

Ekonomik tedbir için alınan her karar birilerini rahatlatırken birilerine zarar verebilir.