Çok geç olmadan Marmara’yı kurtaralım!
Ormanlar nasıl bir ülkenin hayat damarı ve soluduğumuz oksijenin ana kaynağı ise, deniz çayırları da denizlerin akciğeri konumunda; fakat diğer doğal kaynaklarımız gibi, onlar da tehdit altında.
Denizleri ve deniz kaynaklarını koruma; ekolojik dengeye ve sürdürülebilirliğe destek olma hedefiyle “Dünya bizim gelecek bizim” yaklaşımını benimseyen İş Bankası, geçtiğimiz sene Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) iş birliğiyle “Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları” projesini hayata geçirdi.
Proje ile Marmara Denizi’nin sağlığı için kritik öneme sahip son Posidonia oceanica deniz çayırlarının haritalanması, üzerindeki atıklardan temizlenmesi ve korunması sağlanarak denizlerin korunması, ekolojik dengeye ve sürdürülebilirliğe destek olunması amaçlandı.
Projede şimdi şamandıralama aşamasına geçiliyor. Projenin yeni etabı için şamandıraların atıldığı bölgeler arasında yer alan Beykoz açıklarında, İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri İzlem Erdem ve TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk ile bir araya geldik. Prof. Öztürk’ün dediği gibi, ¨Marmara denizi ve boğazları bir biyolojik koridor ve korunması gerekiyor.¨Oysa Marmara’daki yaşam tehdit altında. Kaybolan ve tehlike altında olan türler arasında Uskumru Orkinos ve Kılıç balıkları var… Bu nedenle denizlerimizi kurtarmak için harekete geçmeyi daha fazla erteleyemeyiz.
Erdem: Denizleri kendimize hedef aldık
İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri İzlem Erdem’in yorumları da bu durumu net bir şekilde ortaya koyuyor: “İklim değişikliği tehdidine karşı tüm kurumlara önemli sorumluluklar düştüğünü belirterek denizlerdeki biyolojik çeşitliliğin korunması, kirliliğin azaltılması ve bu güzelliklerin nesiller boyu devam etmesi için sürdürülebilir çözümler geliştirmeye, bilinçli adımlar atmaya her zamankinden çok ihtiyaç var. Geçen yıl ilk adımını attığımız ‘Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları’ projesiyle Marmara Denizi’nin sağlığı için kritik öneme sahip Posidonia oceanica deniz çayırlarının bulunduğu alanların haritalandırılmasını, üzerindeki atıklardan temizlenmesini ve korunmasını amaçlıyoruz. Daha birinci yılımızda denizlerin akciğeri olarak bilinen iki yeni deniz çayırı alanı keşfedilmesi, oksijeni tükenmekte olan Marmara Denizi için sevindirici bir gelişme oldu. 100. yılımızda projenin etkisini artırmak için yeni bir aşamaya geçiş yapıyor, şamandıralama çalışmalarını başlatıyoruz. Doğadaki ekolojikdengenin korunması ve yaşamın sürdürülebilirliğine dair projelerimiz denizlerle sınırlı değil. Gelecek nesillere yemyeşil bir dünya bırakabilmek, ülkemizdeki ormanlık alanları çoğaltarak doğayı korumak ve çevre bilincini artırmak amacıyla 2008-2017 yılları arasında gerçekleştirdiğimiz, 81 İlde 81 Orman projemizi 100. yılımızda yeniden başlattık. Önümüzdeki 5 yıl içinde yine ülkemizin her yerinde 2,2 milyon fidanın dikimini gerçekleştirmek üzere yola çıktık.“
Erdem’in verdiği bir diğer bilgi de, İş Bankası’nın karbon-nötr banka olma hedefini 2035’ten 2026’ya çektiği ve Net Sıfır Bankacılık Birliği üyesi olarak sağladıkları kredilerden kaynaklanan emisyonları azaltmak için de önemli taahhütlerde bulunduğu oldu.
Öztürk: “Şamandıralar sayesinde iklim değişikliği de izlenecek”
TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk ise projenin yeni aşamasında temmuz ayı içinde;deniz çayırları örtüsünün başladığı yerlere toplam 10 adet mapa ve şamandırayerleştirileceğini belirterek, şu bilgileri verdi: “İlk kez Marmara’ya sadece deniz çayırlarının korunmasını amaçlayan şamandıralar yerleştirmekle kalmayacağız aynı zamanda iklim değişikliğini de izleyecek sistemleri konumlandıracağız. Deniz suyu sıcaklıklarının artışı, küresel ısınmanın en önemli göstergelerinden biri. Proje kapsamında şamandıralara yerleştirilecek sıcaklık ölçüm cihazlarıyla düzenli olarak elde edeceğimiz deniz suyu sıcaklığı verileri, iklim değişikliğinin etkilerini anlamamıza önemli katkılar sağlayacak. Şamandıraların bağlanacağı tonozların zaman içinde Marmara’da biten sübye ve kalamarlar için yaşam alanı oluşturacağını düşünüyoruz. Ayrıca deniz çayırları alanlarına yerleştirilen bu mapa ve şamandıralarla bölgede yürütülen balıkçılık, dalış, su sporları ve tekne, gemi geçişleri gibi faaliyetlerde farkındalık sağlamayı hedefliyoruz. Toplam 10 adet şamandıraya zarar verilmemesine özellikle dikkat çekmek istiyoruz.”
Deniz çayırları: Deniz canlıları için yaşamsal öneme sahip habitatlar
Projenin yeni etabında İstanbul Boğazı’nda ilk kez araştırma şamandıralaması yapılıyor. İlk 2 şamandıra, ince deniz otu ya da Zostera marina olarak bilinen deniz çayırlarına ev sahipliği yapan Büyük Liman ve Beykoz – Sultaniye açıklarına yerleştirildi.
Temmuz ayında 8 yeniaraştırma şamandırası daha Marmara Adaları bölgesinde Narlı Köyü ve Paşalimanı Adasıolmak üzere deniz çayırlarının bulunduğu alanlara atılacak. Birçok deniz canlısı için yaşamsal öneme sahip habitatlar olan deniz çayırları, balıklar veomurgasız canlılar gibi çeşitli türlere üreme, beslenme ve barınma alanı sağlıyor. Örneğin,Marmara Adaları’nda deniz çayırları Karagöz, İzmarit, Papaz balıkları, deniz atı, deniz iğnesi, yengeç ve karidesler, pinalar ile kalamar ve sübyeleri de barındırıyor. Deniz çayırlarının korunması, bu türlerin yaşam döngülerinin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için büyük bir öneme sahip.
Proje, deniz ekosistemlerinin sağlıklı ve dengeli bir şekilde devam edebilmesi için bu önemli alanların korumasını ve toplumsal bilincin artırılmasını hedefliyor.