Çin’in Türkiye için önemi
Çin kaynaklı gelişmelerle piyasalardaki iyimserlik boyut kazandı. Çin ekonomik verilerinin beklentilerin üzerinde gelmesi, ABD ile yeni bir bilek güreşine giren yönetimin hisse senetlerini destekleyici açıklamaları, piyasalara moral veriyor. Trump yönetimi, Amerikan endekslerinde işlem gören Çin şirketlerinin finansmana erişimlerini engellemeye çalışıyor. Çin buna karşılık, şirketlerini destekleyecek politikalar uygulayacağının sinyalini veriyor. Hem hisse senetlerini destekliyorlar, hem de yuanın değerlenmesine izin veriyorlar. Bu şekilde yatırımcı güvenini pekiştirmeye çalışıyorlar. Amerika ile gerginliğin önümüzdeki dönemde artma olasılığına karşı önlem alıyorlar.
Çin ekonomisinin performansı dünya ekonomisi açısından önemlidir. En büyük emtia ithalatçısının ekonomisinin güçlü olması, buraya ürün satan ülkelerin lehinedir. Çin, nisan ve mayısta görülen çok düşük enerji fiyatlarından faydalandı. Depolarını doldurdu. Stratejik rezervlerini güçlendirdi. 15-20 dolardan brent petrol alma fırsatını kaçırmadı. Bütçemizde manevra alanının olmasını isterdim. O enerji fiyatları bir daha görülmeyebilir. Nisan-mayıs-haziran döneminde enerji fiyatlarının yükselmesinin temel nedeni, Çin’in ithalatının rekor üstüne rekor kırmasıydı. Geçen hafta açıklanan Türkiye’nin enflasyon rakamında, enerji fiyatlarından etkilenen ‘‘ulaştırma’’ alt kaleminin manşet enflasyonu yükselttiğini gördük. Beklentinin üzerinde gelen enflasyon keyif kaçırdı. Yıl sonu tahminleri yukarı yönlü revize ediliyor. TCMB’nin enflasyon raporunda yukarı yönlü bir güncelleme yapabileceği konuşuluyor. Merkez’in hâlihazırdaki yüzde 7.4’lük yıl sonu enflasyon tahmini zaten iyimserdir. Temmuz ve ağustos enflasyon rakamlarını gördükten sonra fikirler yine değişebilir. Yaz aylarında gıda fiyatlarındaki yatay seyir devam edebilir. Ekonomide talebin güçlü olduğunu düşünmüyorum. Turizm bölgeleri, alışveriş merkezleri, sokaklar boş. Esnafla yaptığım sohbetlerde, satışların mart öncesinin çok altında olduğunu duyuyorum. Döviz kurları uzun süredir dar bir bant içinde hareket ediyor. Enerji fiyatları güz aylarına kadar rahatsızlık yaratmayabilir. Çünkü Çin’in; Afrika’dan, Rusya’dan, Kuzey Denizi’nden, Güneydoğu Asya’dan yaptığı ithalat birkaç haftadır düşüyor. Kısacası Türkiye’nin enflasyonuna direkt etki eden faktörler, önümüzdeki iki-üç ayda yukarı yönlü bir baskı yaratmayabilirler.
Yuanın değer kazanması ve güçlü Çin verileri, Türkiye’nin içinde bulunduğu gelişen ülkeler grubu için belirleyicidir. Emtia paraları global risk alma iştahının barometreleridir. Çin ekonomisi toparlandıkça, Çin’in emtia talebi dengeli kaldıkça, emtia üreticisi ülkelerin para birimlerinde yükseliş potansiyeli ortaya çıkar. Yuanın yükselmesine izin verilmesi, gelişen ülkelerin paraları için pozitif bir etmen olarak düşünülebilir.