Çin, yeşil enerji finansmanında dünyaya örnek oluyor
Çin, dünyanın en büyük CO2 üreticisi ve küresel emisyonların dörtte birinden sorumlu. Yani Çin dönüşmeden, küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlamak mümkün değil. Eylül 2020’de Başkan Xi Jinping, Çin’in 2060’tan önce karbon nötr olmayı hedefl ediğini açıkladı. Bu taahhüt sadece Çin değil, tüm dünya için çok önemli. Ve Çin bu hedefin sadece bir taahhütten ibaret olmadığını ortaya koyan bir yaklaşım sergiliyor.
Carbon Brief’in raporuna göre Çin’in CO2 emisyonlarının 2024 yılında pandemiden bu yana ilk kez azalması bekleniyor. Bu gerilemenin; düşük karbonlu enerji kapasitesindeki rekor artış, hidroelektrik enerji üretimindeki yükselme ve enerji üretimi ile ağır sanayilerden kaynaklanan emisyonlardaki azalmadan kaynaklanacağı ifade ediliyor.
Dünya Ekonomik Forumu’nun Yıllık Yeni Şampiyonlar Toplantısı’nda da, Çin Finans ve Sürdürülebilirlik Enstitüsü’nün Kurucusu ve Başkanı Dr. Ma Jun ile Çin’in enerji geçiş yolculuğu üzerine bir röportaj gerçekleştirildi. Dr. Ma Jun 2024 yılının Çin için kritik bir dönüm noktası olabileceğini ve CO2 emisyonlarının düşüşe geçebileceğini ifade etti.
İyi bir koordinasyon ve finansman
Çin, 2000'li yılların ortasında ABD’yi geride bıraktı ve dünyanın en büyük sera gazı emisyonuna sahip ülke konumuna yerleşti. Dünya çapında kömürle çalışan santrallerin yarısına sahip olan Çin, aynı zamanda en büyük yenilenebilir enerji ve hidroelektrik kapasitesine sahip ülke konumunda. Nükleer enerjide ABD’den sonra ikinci sırada bulunan ülke, elektrikli araç ve lityum-iyon batarya üretiminde de dünya lideri konumunda. Dr. Ma, bu başarının arkasındaki ana faktörlerin iyi bir koordinasyon ve finansman olduğunu söylüyor. “Yeşil ekonominin büyümesi için farklı tarafların uyumlu çalışması ve uygun altyapının sağlanması gerekiyor. Yani elektrikli araçların yanı sıra şarj istasyonlarının da olması şart. Bir diğer önemli unsur ise, finansman; çünkü yeşil ürünlerin hem üretim hem de satın alma tarafında paraya ihtiyaç var” diyor.
Pilot bölgeler kuruldu
Çin, yeşil finansmanı teşvik etmek amacıyla birkaç “yeşil finansman pilot bölgesi” kurdu. Bu bölgelerde uygulanan yenilikçi finansman yöntemleri, ulusal düzeyde en iyi uygulamaları belirlemek için önemli bir rol oynadı. 2016 yılından bu yana yeşil finansman alanında önemli adımlar atan Çin, yeşil kredilerde dünya lideri konumuna geldi. Ülke aynı zamanda, 2.5 trilyon yuan değerinde en büyük yeşil tahvil pazarına sahip.
Tüm bu yatırımların sonucu olarak, son on yılda, Çin’de hava kirliliği büyük ölçüde azaldı; Pekin gibi büyük şehirlerde PM 2.5 değerleri ortalama 90’dan 30’a düştü. Şu anda Çin’in odak noktası, yenilenebilir enerji ve elektrikli araçların ötesine geçerek, zor sektörlerin dekarbonizasyonuna yönelik finansmanı desteklemek.
Yeşil Finansmanın Temel Taşları
Çin Finans ve Sürdürülebilirlik Enstitüsü'nün Kurucusu ve Başkanı Dr. Ma Jun’a göre, Çin’in yeşil dönüşümü finanse etmedeki başarısı dört temel unsura dayanıyor:
Yeşil faaliyetlerin tanımlanması: Çin, yeşil faaliyetlerin kapsamını net bir şekilde tanımlıyor. Bu netleştirme finans sektörünün doğrudan bu faaliyetlere yönelmesine olanak tanıyor. Dr. Ma, 2015 yılında hazırladığı yeşil bankacılık taksonomisinin, zamanla 10 sayfadan 60 sayfaya ve 30 kategoriden 200’ün üzerine çıktığını belirtiyor.
Çeşitli Yeşil Finansman Araçları: Yeşil krediler, tahviller, öz sermaye fonları ve yeşil sigorta ürünleri gibi çeşitli finansman araçları kullanılarak, farklı projeler için gerekli fonlama sağlanıyor.
Şeffaflık Kuralları: Yeşil projelere yönelik sıkı raporlama kuralları uygulanıyor. Şirketler, aldıkları yeşil fonların çevresel faydalarını açıkça raporlamak zorunda.
Finansal Teşvikler: Yeşil projelerin erken aşamalarında özel sektörden yatırım çekebilmek için çeşitli finansal teşvikler sunuluyor. Bu teşvikler, projelerin yatırımcılar için daha cazip hale gelmesini sağlıyor.