Çiğ süte zam isteyen üreticiye "ucuz" arpa verilecek
Günlerdir yazıyoruz. Çiğ süt üreticisi 15 Kasım 2019 tarihinden bu yana süte 1 kuruş zam alamadı. Çiğ süt referans fiyatı yaklaşık 1 yıldır litre başına 2 lira 30 kuruş. Buna karşılık yem ham maddelerinin fiyatı bu dönemde ortalama yüzde 77 arttı. Süt yeminin fiyatı yüzde 63, besi yeminin fiyatı yüzde 60 arttı. Siz bu satırları okurken muhtemelen yeme yeni bir zam daha gelecek.
Üretici bu yüksek maliyet altında ezilirken, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli çiftçiye iki müjde verdi. Birincisi, temmuz ve ağustos ayına ait süt destekleme primlerinin bugün itibariyle ödenmesi. İkincisi, üreticiye 3 ay vadeli toplam 100 bin ton arpa satışı. Yani üretici süte zam beklerken, bakanlık bir kaç kilo arpa verelim diyor. Üstelik bu arpa alımından kim ne kadar yararlanabilecek belli değil.
Bakan Pakdemirli'nin açıklamasında yer verildiği gibi süt destekleme primi alacak üretici sayısı 246 bin 649. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin satışa çıkardığı arpa miktarı sadece 100 bin ton. Arpanın bir bölümünü de yem fabrikaları alacaktır.
TMO'nun ucuz arpa satışı derde deva olur mu?
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, elindeki kısıtlı olanaklarla bir şeyler yapmaya çalışıyor. Toprak Mahsulleri Ofisi aracılığıyla besici ve yetiştiricilere vadeli arpa satışı başlatılıyor. Pakdemirli'nin açıklamasına göre, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından yem piyasalarında istikrarı korumak, besici ve yetiştiricilerin üretim maliyetlerini düşürmek için 3 ay vadeli vade farksız arpa satışı yapılacak.
Kasım ayında, 100 bin ton arpa tonu 1.425 liradan satılacak. Toprak Mahsulleri Ofisi arpa alım fiyatını Mayıs ayı başında ton başına 1275 lira olarak açıklamıştı. Şu anda serbest piyasada arpanın tonu 1650-1700 lira civarında. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin satış fiyatı düşük ama aldığı fiyatın üzerine maliyeti ekleyerek satış yapabiliyor. Çiğ süt üreticisi 15 Kasım 2019'dan bu yana artan süt üretim maliyetinin 1 kuruşunu dahi fiyata yansıtamıyor.
Yem fiyatları 100 bin ton arpa ile düşmez
Bakan Pakdemirli'nin açıkladığı 100 bin ton arpa satışı ile yem fiyatlarının düşmesi, piyasanın düzenlenmesi mümkün görünmüyor. Üreticiye 1 ay süreyle büyükbaş hayvan başına günlük 5 kilo, küçükbaş hayvan başına günlük 1 kilo arpayı piyasaya göre ucuza temin etmekle yem piyasası düzenlenebilir mi? Yem hammaddesinin yüzde 50'den fazlası ithalatla karşılanıyor. Döviz arttıkça fiyatlar artıyor. Üstelik verilecek arpayı kaç üretici alabilecek? Bu önlem yaraya pansuman yapmaya bile yetmez. Değil 3 ay vadeli 100 bin ton arpayı bedava verseniz sorunu çözemezsiniz. Sorunun kısa vadede çözülmesi için çiğ süt fiyatının maliyetler oranında artırılması ve yem hammaddeleri üretiminin desteklenerek önümüzdeki yıl için planlı olarak artırılmasıdır.