Cenin’deki ‘Barış İçin Sanayi’ projesi 45 milyon dolara hayata geçiyor

Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, Başkan Yardımcıları Ahmet Meriç ve Ali Zeki Karadeniz’le birlikte geldiği gazetemizden çıkarken son gelişmeyi paylaştı:
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) öncülüğünde Filistin’de sanayi bölgesi kurmak üzere 14-15 yıldır üzerinde çalışılan proje sonunda hayata geçiyor.

TOBB Plastik, Kauçuk, Kompozit Sanayi Meclisi Başkanlığını da yürüten Eroğlu, Filistin’in El Halil (İsrail ‘Hebron’ diyor) kentindeki yatırımını anımsattı:
• El Halil’de yüzde 50-50 ortaklıkla üretim yaptığımız bir plastik bardak, tabak ürettiğimiz küçük bir tesisimiz var.

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun davetini aktardı:
• Rifat Bey, El Halil’deki küçük fabrikayı “Barış İçin Sanayi” sloganıyla kurulacak Cenin Organize Sanayi Bölgesi’ne taşımamızı istedi.

Bu bilgi üzerine Hisarcıklıoğlu’nu aradım, 2005’ten beri projede rol alan Prof. Güven Sak’ı adres gösterdi. Prof. Sak, 2005’e döndü:
• TOBB-BİS, Filistin’deki faaliyetlerine 2005’te düzenlenen, İsrail Sanayicileri Derneği Başkanı Shraga Brosh, Filistin Odaları Federasyonu Başkanı Ahmed Hashem Ezzogheir ve Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katıldığı “Ankara Forumu” ile başladı.

TOBB-BİS’in Filistin, Türkiye ve İsrail ekonomik işbirliğini geliştirmek için fırsat sunduğunu vurguladı:
• Ariel Şaron, Gazze’den çekilme projesini 2005’te başlatmış, Erez Sanayi Bölgesi’nin de boşalması gündeme gelmişti. Bu bölgenin Türk yatırımları ile canlandırılması kararlaştırılmıştı.
2007’de “Erez Süreci”nin kesintiye uğradığını kaydetti:
• O dönemde sanayi bölgesi projesinin Tarkumya’ya kaydırılması kararı alındı. Ancak, süreç çok uzadı, bu adresten de vazgeçildi.

Bunu takiben Şubat 2010’da Filistin Ekonomi Bakanlığı ile TOBB-BİS (Barış İçin Sanayi) Cenin Organize Sanayi Bölgesi için imtiyaz sözleşmesinin imzalandığına işaret etti:
• Batı Şeria’nın kuzey sınırında 1000 dönümlük bir arazinin kullanım hakkı 98 yıllığına TOBB-BİS’e devredildi. TOBB, ilgili taraflara 10 milyon dolar ödedi.

İsrail’in bölgeye elektrik ve su teminini garanti altına aldığına dikkat çekti:
• “Serbest Bölge” statüsü çerçevesinde 3 ülke giren ve çıkan malların vergisiz taşınmasına izin veren sözlü anlaşmaya vardı. 2015’te COSB tel örgü ile çevrildi.

Proje yüklenicilerinin TOBB-BİS ile KfW (Alman Kalkınma Bankası) olduğunun altını çizdi:
• 2018’de COSB iş planı tamamlandı. 2018-2019’da TOBB-BİS’in COSB’de elektrik dağıtıcısı olmak için Filistin’e yaptığı başvuru onaylandı. Filistin Telekom ile de telekomünikasyon altyapısı için Ekim 2019’da imza atıldı.

TOBB-BİS, KfW ve Filistin tarafıyla ve ihale sürecini tamamlayan ALKE arasında 2.5 yıldır devam eden ihale sürecinin Ekim 2019’da tamamlandığını anlattı:
• KfW tarafından finanse edilen ihale, saha dışı altyapının geliştirilmesini kapsıyor ve inşaata başlandı. COSB alan içi altyapı ihalesi 2020’de gerçekleşecek.

COSB’nin toplamda 45 milyon dolarlık bir proje olduğunu bildirdi:
• KfW, toplamda 20 milyon Euro yatırım gerçekleştirme sözü verdi. Alman tarafı an itibariyle 3 milyon dolar harcama yaptı.

Prof. Sak, COSB’yi, “15 yıl konuşulup adım atılmayan proje” olarak tanımlasa da, artık işlerin rayına girmesine seviniyor.

2022’de hizmete girecek COSB’nin, “Barış İçin Sanayi” sloganıyla yola çıkması, bölgede huzur için umut ışığı yakıyor…

TOBB yönetecek

PROF. Güven Sak, TOBB-BİS’in Cenin OSB’nin geliştiricisi olduğunu anımsatıp, sürdürdü:
• Bölge hizmete girdiğinde, operasyonu TOBB-BİS yürütecek.
TOBB-BİS’in hedeflerini sıraladı:
• TOBB-BİS, Türk şirketlerinin Türkiye’ye bağlı değer zinciri kurmasına imkan sağlayacak.
• Türkçe konuşulan bir OSB kurup, işletecek.
• Filistin özel sektörünün dünyaya entegre olmasına destek verecek.
Filistin ve İsrail’in projedeki yerini tanımladı:
• Filistin Ekonomi Bakanlığı, Filistin Sanayi ve Serbest Bölgeler Kurumu, Filistin Odaları Federasyonu, İsrail Sanayicileri Derneği ve İsrail Ekonomi Bakanlığı, COSB’nin ilgili kurumları olacak.

130 fabrikada 5 bin kişi çalışacak

PROF. Güven Sak, Cenin OSB’yle ilgili bazı verileri paylaştı:
• 38 küçük, 49 orta ve 43 büyük, toplam 130 fabrika kurulacak.
• Türkiye, Filistin ve Almanya’dan yatırımcılara öncelik verilecek.
• Bölge, tekstilden teknolojiye tüm sektörlere hizmet sunacak altyapıya sahip olacak.
• Fabrikalar devreye girdiğinde 5 bin kişiye iş kapısı açılacak.

ABD’ye vergisiz ihracat yapılacak

PROF. Güven Sak, Cenin OSB’nin Hayfa Limanı’na 45, Ürdün sınırına 20 kilometre mesafede olduğunu belirtip, ekledi:
• İsrail ile ABD arasındaki Nitelikli Sanayi Bölgesi (QIZ) anlaşması ile COSB’deki şirketler ürünlerini İsrail girdisi içerdiği sürece ABD pazarına vergisiz-kotasız satabilecek.
Filistin avantajlarına da işaret etti:
• Filistin’in Türkiye, AB, Büyük Arap Serbest Ticaret Bölgesi ve Güney Ortak Pazarı ile serbest ticaret anlaşması, işletmelerin küresel erişimlerini genişletecek.

Türkiye’deki OSB gibi hissettirecek

PROF. Güven Sak, Cenin OSB’de tek duraklı hizmet anlayışının sağlanacağını belirtti:
• Şirketler COSB’de, Türkiye’deki herhangi bir OSB gibi faaliyetlerine devam edebilecek.
Yurtdışında OSB Kurulması Kanunu’nu anımsattı:
• Yurtdışındaki OSB’ler, yurt içindeki OSB’ler ile aynı teşviklere sahip olacak.
Şu noktanın altını çizdi:
• Cenin OSB, Türkiye’nin sanayi bölgesidir.