Cari dengede bir iyi bir kötü haber...
Merkez Bankası önceki gün baz etkisinin ne olduğunu ve verileri nasıl etkilediğini anlatan bir video yayınlamıştı. O videoda vurgulanmak istenen aslında enflasyona etkiydi. Aylık oran gerilemeden, hatta artarken yıllık oranın baz etkisiyle düşebileceğine dikkat çekilmişti.
Merkez Bankası’nın enflasyon için dile getirdikleri dün açıklanan cari işlemler dengesi verilerinde bire bir yaşandı.
Cari açık ocak ayında önceki aya göre arttı, ancak yıllık bazda hızla geriledi. Ocak ayındaki cari açık 2.6 milyar dolar oldu. Aralık ayındaki açık 2.1 milyar dolardı.
Aylık açık ocakta bir önceki aya göre arttığı halde yıllık açıkta çok hızlı bir gerileme yaşandı. Aralık ayında 45.4 milyar dolar olan yıllık açık, ocak ayında 37.5 milyar dolara indi.
Çünkü son on iki ayın toplamını gösteren yıllıklandırılmış cari açıktan geçen yılın ocak ayındaki 10.4 milyar dolarlık şimdiye kadarki aylık bazda kaydedilmiş en yüksek açık çıkmış, onun yerine bu ocak ayındaki 2.6 milyar dolar girmişti.
Yani aylık açık bir önceki aya göre artarken, yıllık açık hızla gerilemiş oldu. Böylece baz etkisinin ne olduğunu bir kez daha gördük.
İyi ve kötü haberlere gelince...
İyi haber, yıllık cari açığın ocak ayında 2022’nin ağustosundan sonraki dönemin en düşük düzeyine inmesi.
Kötü haber, aylık açığın artış göstermesi.
Kötü habere bir ek; altın ve enerji hariç cari fazla da aralık ayına göre geriledi. Üstelik altın ve enerji hariç cari fazla kasım hariç son altı ayın en düşük düzeyinde gerçekleşti. İyi ve kötü haberleri toplarsak...
İyi haber yine de ağır basıyor ve yıllık cari açığın 37.5 milyar dolara gerilemesi olumlu bir gelişme sağlandığını gösteriyor.
Finansman cepten!
Cari dengede ocak ayında 2.6 milyar dolarlık açık verildi, finansman kaleminden giriş 4.4 milyar dolar oldu, aradaki 1.9 milyar dolarlık fark da negatif net hata noksana gitti.
Finansman kaleminden giriş 4.4 milyar dolar görünüyor ama şeytan ayrıntıda gizli!
Brüt finans hesabı olarak ayrı bir kalemde gösterdiğimiz finans hesabında giriş yok, tam tersine çıkış var. Ocak ayında bu kalem kapsamında doğrudan yatırımlardan 661 milyon, portföy yatırımlarından 1.1 milyar dolar geldi ama diğer yatırımlarda nette 3.5 milyar dolarlık çıkış oldu. Böylece brüt çıkış 1.8 milyar doları buldu.
Gereken finansmanı nasıl sağladığımız ise açık; Merkez Bankası rezervine başvurduk, yani cepten yedik! Ocak ayında Merkez Bankası rezervinden 6.2 milyar dolarlık kullanım gerçekleşti.
2024 hedefi 34.7 milyar dolar
2024-2026 orta vadeli programına göre bu yılın cari açık hedefi 34.7 milyar dolar.
Yıllık açığın altın hariç ise 22.2 milyar dolarda kalması öngörülüyor.
Geçen yıl altın hariç cari açık 19.7 milyar dolardı.
2024 yılındaki parasal olmayan net altın ithalatı 25.7 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Altın ithalatı cari açığın en büyük nedenlerinden biri ve bu ithalatın azaltılması yönünde bir dizi adım atılıyor, belki önümüzdeki dönemde bu adımların devamı da gelecektir. Çünkü bu yılki net altın ithalatının 12.5 milyar dolarda kalması öngörülüyor. Yani geçen yılki ithalatın yarı yarıya azaltılması amaçlanıyor.
Hem zaten altın ithalatı hariç cari açıkta azalma değil artış öngörülüyor. Toplam açığın, altın ithalatındaki sınırlama sayesinde azalması bekleniyor.