Çalışanların bayram soruları
Ahmet Metin AYSOY
Bu yazımızda, 4857 sayılı İş Yasa’sına tabi olarak çalışanların bayram ile ilgili sorularını ele alacağız.
1- Bayramda çalışmak zorunda mıyım?
İşverenle yaptığınız sözleşmede bayramda çalışacağınız belirtilmiş ise bayramda işverenin istemesi halinde çalışmak zorundasınız.
Bu durumda, işverenin çağrısına rağmen, izinsiz veya geçerli bir mazeret olmaksızın bayramda çalışmazsanız, işe devamsızlıktan dolayı sözleşmeniz işverence feshedilebilir.
Bayramda, izinsiz veya mazeretsiz ardı ardına iki gün işe devamsızlık halinde, tazminatsız işten çıkarılabilirsiniz.
Sözleşmede bayramda çalışacağınıza dair bir hüküm yoksa bayramda çalışmak mecburiyetinde değilsiniz.
Bu durumda, işveren onayınızı almadan sizi bayramda çalıştıramaz.
2- Bayram öncesi veya sonrası işyerinin tatili nedeniyle, işveren bizi fazla çalıştırabilir mi?
Bayramdan önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi durumunda, işveren çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz. Telafi çalışmaları, günlük en çok 11 saati aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz.
3- Bayramda işveren ücret yerine serbest zaman verilebilir mi?
Bazı işverenler, bayramda çalıştırdıkları işçiye, ücret yerine, bayram sonrası, günlük izin vermektedirler.
- Fazla çalışma ile bayram çalışması birbirinden farklıdır.
- Fazla çalışmada işçinin rızası ile fazla çalışma ücreti yerine serbest zaman verilebilir.
Ancak, bayram çalışması fazla çalışma değildir. Bu nedenle; Bayram günü yasal günlük iş süresini aşmayacak şekilde yapılan çalışma karşılığı ödenecek ücret yerine işçiye daha sonra serbest zaman kullandırılması mümkün değildir. İşveren serbest zaman verse bile, 2 yevmiye ödemek zorundadır.
4- Bayram ücreti nasıl hesaplanır?
Bayram günü ara dinlenmesi hariç 7.5 saati geçmemek üzere çalışan işçiye normal ücretine ilaveten bir günlük ücret daha ödenmelidir.
Bayramda çalışmayan işçiye o günlere ait ücreti ödenmelidir.
5- Bayramda fazla çalışma yapılır mı?
Fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Bayram günü ara dinlenmesi hariç 7.5 saati geçmemek üzere çalışan işçiye normal ücretine ilaveten bir günlük ücret daha ödenmelidir.
Bayram günlük çalışma süresinin haftalık normal 45 saat çalışma süresini aşması durumunda, yukarda belirttiğimiz 2 yevmiyenin yanında, 45 saati aşan kısım içinde fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir.