Büyüme performansı Orta Vadeli Program hedefleri ile uyumlu
2023 yılı üçüncü çeyrek gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) verisi yüzde 5,9 yıllık, yüzde 0,3 çeyreksel büyüme ile, daraltıcı para politikasına rağmen ekonomini toparlanmaya devam ettiğini gösteriyor.
İkinci çeyreğe göre en önemli değişiklik, büyümenin dinamosunun tüketimden, net ihracata ve yatırımlara geçmesi. Orta Vadeli Program hedefl eri ile uyumlu, sağlıklı bir milli gelir tablosu görüyoruz.
Üçüncü çeyrek milli gelir verisini harcama yönlü incelediğimizde hanehalkı tüketiminin parasal sıkılaşma ve makro ihtiyati tedbirlere paralel daraldığını görüyoruz. Önceki çeyreğe göre yüzde 1,7 daralan hanehalkı tüketimi manşet çeyreklik büyümeyi -1,3 yüzde puan aşağı çekiyor.
Yatırımlar tarafında büyüme deprem sonrası yeniden inşa, altyapı yatırımı faaliyetleriyle birlikte hızlanarak devam ediyor. 2023 üçüncü çeyreğinde yüzde 5,4 büyüyen yatırımlar çeyreklik büyümeye +1,3 puan katkı yapıyor. Şaşırtıcı olan üçüncü çeyrek yatırım artışının inşaattan çok makine ve teçhizat kaynaklı olması.
Bildiğimiz iyi haber ihracatın çeyreklik yüzde 5,4 artış (ikinci çeyreğinden beri görülen daralma serisini sona erdirmesi), buna karşın ithalat hız keserek de olsa yüzde 2,3 artış ile büyümeye devam ediyor. Bunun sonucunda net ihracat çeyreklik büyümeye 1,3 yüzde puan destek veriyor. Net ihracatın artmasını serbest bırakılan kurun yükselmesine ve finansal baskılama ortamının kalkmasıyla hanehalkının gelecekteki tüketimini öne çekmeyi bırakmasına bağlıyoruz.
Özetlemek gerekirse seçim sonrası ekonomi politikalarda rasyonel zemine dönülmesinin etkilerinin milli gelir rakamlarına yansımaya başlaması bizi heyecanlandırıyor. Tüketimin normalleştiği, net ihracatın ve yatırımların arttığı sürdürülebilir bir büyüme ortamına doğru gidiyoruz. Veriler büyümede yumuşak iniş ile birlikte dışa dönük dengelenme görüşümüzle uyumlu. Dördüncü çeyreğe dair verilerde karışık sinyaller görüyoruz. Ekim ayı S&P İmalat PMI rakamı (48,4) ve MÜSİAD SAMEKS imalat sanayi endeksi (50,8) ile eylül ayına göre daha zayıf. Daha güncel bir veri olan kasım ayı SAMEKS verisi ise ekonomide toparlanmaya işaret ediyor. Sanayi sektörü SAMEKS verisi yeni siparişlerdeki artışla ekim ayına göre 1,4 puan artarak 52.2 seviyesine yükseliyor. Üretim dört aylık aradan sonra yeniden artış eğilimine geçiyor. Bardağın dolu tarafını görenler için SAMEKS verisi umut veriyor.
Avrupa’nın yavaşlaması, Asya’nın rekabeti ve finansal koşulların sıkılaşması gerekçesiyle yüzde 3,7’ye çektiğimiz büyüme tahminimizi üçüncü çeyrek rakamları öncesinde yüzde 4,1’e yükseltmiştik. Veri sonrasında 2023 yılı büyüme tahminimizi yüzde 4,3’e yükseltiyoruz.