Bursa Serbest Bölgesi sanayicisine çifte kontrol çilesi

Bursa Serbest Bölgesi’nde (BUSEB) faaliyet gösteren firmaların bölge limanlarından yaptığı ihracatlarda yaşadıkları bürokrasi akıl alır gibi değil. Limanlarla aralarında çok kısa bir mesafe olmasına rağmen gönderilen ve getirilen ürünlere bölge giriş-çıkışında ve limanlar giriş-çıkışlarında uygulanan kontrol hem sanayiciyi hem de gümrük çalışanlarını bezdirmiş durumda.

1998 yılında Bursa Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. tarafından Gemlik körfezinde kurulan Bursa Serbest Bölgesi’ne en uzak liman 3 kilometre mesafede. 10 binin üzerinde çalışanın bulunduğu bölgenin yılda yaklaşık 2 milyar dolarlık işlem hacmi bulunuyor. İhracat ve ithalatın yüzde 90’ı bu körfezde faaliyet gösteren limanlardan yapılıyor. Serbest bölgeden limanlara serbest dolaşımda olan veya olmayan eşyalar transit rejim kapsamında sevk ediliyor. Kesilen faturanın akabinde yapılan kontrol ve gerekli bürokratik işlemlerin ardından eşyalar mühürlü ve teminatlı olarak limana sevk ediliyor. Ürünler limana ulaştığında gümrük memuruna bilgi veriliyor. Gümrük memuru ilgili limana gidiyor ve serbest bölgeden çıkarken kontrol edip onay verdiği ürünleri bu kez liman girişinde tekrar kontrol edip mühürlüyor. İthalatta da aynı işlemler tekrarlanıyor. Bölgeden yapılan yoğun ihracat/ithalat trafiğini gözünüzün önüne getirdiğinizde sanayicinin ve gümrük çalışanın isyanına hak vermemek elde değil.

Serbest bölge yönetiminin benzer durumdaki Mersin Limanı’nda yapılan uygulamayı örnek gösterdiği bir çözüm önerisi var. “Mersin’de uygulanan koridor uygulamasının birçok şartı Bursa Serbest Bölge’de de mevcut. Ancak Mersin Serbest Bölge ile limanlar arasındaki fiziki bitişiklik durumu BUSEB ile Gemlik bölgesindeki limanlar arasında yok. Bunun için gümrüklü saha dahilinde yer altından veya yer üstünden bir yol ve koridor inşa edilmesi gerekiyor. Bunun yapılamaması halinde eşyaların gümrük idaresince bir defa gümrük kontrolüne tabi tutulması adına ihracatta serbest bölgeden çıkarken, ithalatta ise gümrük kontrolünün sadece limanlarda uygulanması firmaların liman giderlerini ve maliyetlerini düşürmesi yanında zaman bakımından da büyük kazanç sağlayacaktır.”

Bölgede yerli oto ile birlikte devam eden yatırımları da dikkate aldığımızda yaşanan sorunun önümüzdeki dönemde daha da artması kaçınılmaz.

Bölgede kurulu bulunan Gemport, Borusan ve RODA Liman ile Bursa Serbest Bölgesi yöneticileri bir araya gelerek, geçtiğimiz yıllarda da gündeme gelen tünel geçiş sistemini yeniden gündeme alabilirler. Projenin ciddi maliyeti olacaktır ama bölgede yaşanan sorunun kesin çözümü de bu şekilde sağlanacaktır.