Bu kitap, ‘vatanın gözyaşlarını kendine dert edinenler’ için yazıldı

Maliye ve Gümrük önceki müsteşarlarından, MHP eski milletvekili, emekli büyükelçi, Maliye müfettişi Ertuğrul Kumcuoğlu aradı:

- İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Barış Bahçeci, “Türkiye Devletinin Varoluş Döngüsünde MALİYE TEFTİŞ KURULU 1879-2011” başlıklı kitap yazdı.

Kitabın yazılmasından memnuniyetini dile getirdi:

- Aslında eski maliye müfettişleri olarak Teftiş Kurulu ile ilgili geniş kapsamlı bir kitap yazılmasını istiyorduk. Ancak, hep tarafsız gözle yazılması üzerinde durduk. Sayın Bahçeci’nin kitabı düşündüğümüz gibi çıktı.

Kumcuoğlu, telefonlaşma sonrası gazeteye başta Rüştü Bozkurt olmak üzere teslim etmem için birkaç kitap gönderdi.

Kitaba hızlıca göz attım. Genelde kitapların, “ithaf” cümlelerinin yer aldığı sayfasında yer alan şu mesaj dikkatimi çekti:

• Ey vatan gözyaşların dinsin, yetiştik çünkü biz
• Dizeleri Maliye Müfettişi Cemal Yeşil’in kaleminden dökülmüştü.
• Bu çalışma da aynı yolda yürüyen, vatanın gözyaşlarını kendine dert edinenler için yapıldı.

Prof. Barış Bahçeci, kitabın önsözünde Maliye Teftiş Kurulu’nun tarihçesini özetledi:

• Maliye Teftiş Kurulu, Türk mali bürokrasisinin çekirdeğini oluşturdu. 1879’da kuruldu, 2011’de kapatıldı.
• Türkiye devletinin modernleşmesi, yani hem örgütü, hem de işlemleriyle belirli bir düzen ve disiplin altına alınması sürecini yürüttü.
• Kurul üyeleri olan maliye müfettişleri, taşra örgütünün başkente ve koyduğu kurallara uyumunu sağladılar.
• Yerel/feodal güç ilişkilerine karşı devleti, özel çıkarlara karşı kamusal çıkarları temsil ettiler.
• Bazen de devletin hatalı işlemlerine karşı, vatandaşın haklarını gözettiler.

Şu noktanın altını çizdi:

• Bugüne kadar hakkında yazılanların bir kısmında, Kurulun tarihi, klasik dönem Osmanlı maliyesinin“başbaki kulluğu” örgütlenmesine götürülecek kadar abartıldı ya da kimliği, Fransa Teftiş Kurulu'nun bir kopyası sayılacak kadar haksızca küçümsendi.
• Bazen de yanlış anlaşılmalarla Kurul, “Duyun-ı Umumiye” ile karıştırıldı. Kurulun aynı anda tarihi, yapısı, işlevi ve üyelerini de içine alacak genişlikte bir inceleme bugüne kadar yapılmamıştı.

Maliye Teftiş Kurulu’nun Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren temel kurumlar arasında yerini aldığını, iki işlevinin olduğunu vurguladı:

• İşlevlerinden biri, siyaset, bürokrasi ve toplumdaki yolsuzluklara karşı savaşmaktı.
• İkincisi ise bürokrat yetiştirmek, devlet örgütünü modernleştirmektir.
• Bu iki işlev, Türkiye devletinin kurtuluş, kuruluş ve yükselişi ile beraber belirginleşir.

Bu noktada Cemal Yeşil’e yeniden döndü:

- Vatan sevgisi yüreğinden dizelerine taşan maliye müfettişi Cemal Yeşil, geçen yüzyılda“Mülkiye/Türkiye Marşı” olacak şiiri yazarak, hiç tanımadığı sonraki kuşaklara örnek olmuş, ilham vermişti.

Devletin geçirdiği çeşitli dalgalanmaların, zaman içinde ve özellikle 1980’den sonra Kurulu zayıflattığını kaydetti:

- 2010 Anayasa değişikliği sonrasında, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu gibi anayasal kurumlarda yaşanan tasfiyeden Kurul da etkilenir. 2011’de bir kanun hükmünde kararname ile tamamen ortadan kaldırılır. Döngü varoluştan yok oluşa uzanır.

Prof. Bahçeci, “Önsöz”ü şöyle noktaladı:

- Bu çalışma, hangi meslekten olursa olsun, vatanın gözyaşlarını kendisine dert edinenler için yapıldı.

Prof. Barış Bahçeci’nin “Türkiye Devletinin Varoluş Döngüsünde MALİYE TEFTİŞ KURULU 1879-2011” kitabı, İMGE Kitabevi yayını olarak kitapçılarda yerini aldı.

Bahçeci’nin bazı müfettişlerin daha önce yazdığı kitaplar başta olmak üzere çok sayıda kaynağı tarayarak, Kuruldan yetişmiş önde gelen emekli bürokratlarla görüşerek kaleme aldığı kitaptan çıkarılacak önemli dersler var…

Müfettişler ‘bilgisel miras’ için uğraş verdi

Prof. Barış Bahçeci, “Türkiye Devletinin Varoluş Döngüsünde MALİYE TEFTİŞ KURULU 1879-2011” kitabını hazırlarken desteğini aldığı eski Kurul üyesi, müfettiş birçok isimden yazılı, sözlü bilgi desteği aldı.

Prof. Bahçeci, bu isimleri “Önsöz”de şöyle sıraladı:

• Erciş Kurtuluş, Ertuğrul Kumcuoğlu, Tevfik Altınok, Erdoğan Öner, Tuğrul Bilen Ünal, Metin Ulusoy, Mahfi Eğilmez, Zekeriya Temizel, Adnan Nas, Akif Hamzaçebi, Süreyya Turgut, İbrahim Berberoğlu, Ahmet Aydoğdu, Ahmet Veysel Özer, Murat Tenekecioğlu, Ahmet Aytemiz, Sacit Akdemir, Mesut Ardan.

Ardından ekledi:

- Ayrıca maliye müfettişleri Halit Demir, Enver Güney ve Hüseyin Işık, çalışma sürecinin başından sonuna kadar, bir ekip ruhuyla bu çabaya sahip çıktı.

Şu noktanın altını çizdi:

- Görüştüğüm müfettişler, ulaştığım sonuçları benimsemeseler dahi büyük bir olgunlukla Kurula ait“bilgisel bir miras” bırakmak için uğraştılar.

Maliyetler arttı, döviz yerinde kaldı, tekstil sıkıntı yaşıyor

ASTAŞ Holding Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Aşçı’nın ev sahipliğindeki iftarda abisi ve Başkanvekili Hasan Kaya Aşçı, konuklarını selamlamak için kürsüye çıktı:

- Vedat Aşçı, Turgay Aşçı, Tuncay aşçı ve ben, siz konuklarımıza teşekkür ediyoruz.

Hasan Kaya Aşçı, özellikle tekstil-hazır giyim sektörünün yaşadığı sıkıntıya değinmeyi denedi, sonra vazgeçip şu mesajı verdi:

- Ülkemize güveniyoruz…

Vedat Aşçı, 45 yıldır tekstil-hazır giyim sektörüne makine tedariki yaptıklarını belirtti:

- Maliyetler arttı, döviz yerinde kaldı. Bu durum tekstil ve hazır giyim sektörünü sıkıntıya taşıdı.

Salona döndü:

- Şu anda iftar soframızda konuk olan şirketlerin istihdamının 1 milyonu bulduğunu tahmin ediyorum. İnşallah daha güzel günler görürüz…

Vedat Aşçı, sözlerini şöyle noktaladı:

- Her şey ülkemiz için… Her şey Türkiye için…

Amerikan halkı bürokrasiden intikamı Trump’ı seçerek alıyor

İçişleri eski Bakanı Süleyman Soylu, Astaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Aşçı’nın ev sahipliğindeki iftarda kürsüye çıktığında ABD’ye uzandı:

- Amerikan halkı bürokrasiden intikamı Donald Trump’ı seçerek alıyor. Nitekim Trump, ikinci kez ve daha güçlü şekilde seçimleri kazandı biliyorsunuz.

Avrupa ülkelerine işaret etti:

- Avrupa ülkelerini de içinde bulundukları sıkıntılı duruma bürokrasi getirdi. Avrupa ülkeleri de şu anda debeleniyor. Avrupa ülkeleri daha sıkıntılı bir süreç yaşıyor.

ABD ve Avrupa ülkeleriyle ilgili şu yorumu yaptı:

- Demokrasiyi hor kullandılar, istismar ettiler.

Mısır’a 200 milyon dolara iki fabrika yatırımı yapıyor

ASTAŞ Holding’in iftarında karşılaştığım Eroğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu’na sordum:

- Mısır’da zaten yatırımlarınız vardı. Yeni yatırım için de düğmeye bastığınızı duydum. Şimdi ne yatırımı yapıyorsunuz?

Yanıtladı:

- Bir blue jean fabrikası kuruyorum. Ayrıca bir de pamuktan örmeye uzanan bir fabrika yapıyoruz.

Yatırım büyüklüğünü merak ettim, paylaştı:

- Toplam 200 milyon doları bulacak.

Mısır’daki işçilik maliyeti ile Türkiye’yi karşılaştırmasını istedim, hesabı ortaya koydu:

- Mısır’da bizim fabrikalarda ortalama işçilik maliyeti 250-300 dolar. Türkiye’deki fabrikalarımızda giydirilmiş haliyle 1400 doları buluyor.

Masada bulunan Ağaoğlu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu ile CEO’su Burak Kutluğ’a döndü:

- Mevcut maliyetlerle Türkiye’de üretimi sürdürmek bizim için oldukça zorlaştı.