Bizim Yunus, Lesotho Krallığı’nda nasıl koalisyon hükümeti kurdurdu?
Uluslararası Fuar Yapımcıları Derneği Başkanı Yunus Ete, 43 yaşında olmasına rağmen iş dünyasının sivil toplum örgütlerinde aktif ve etkili bir isim olarak öne çıkmayı başardı. Türkiye Yemen İş Konseyi Başkanı da olan Yunus Ete, aynı zamanda İstanbul Ticaret Odası’nda (İTO) meclis üyesi ve Türkiye Güney Afrika İş Konseyi Başkan Yardımcısı. Hizmet İhracatçıları Birliği Denetim Kurulu Üyesi ve yaklaşık 2 milyon nüfuslu bir ülke olan Lesotho Krallığı İstanbul fahri konsolosu. Kendisini, Yemen’i sormak için aradığımda bu konuda umut dolu gelişmelerden bahsettikten sonra sözü yine Lesotho’ya getirdi. Yunus Ete, küçük bir ülke olsa da Lesotho Krallığı’nın elmas madeni rezervleri olduğunu belirterek, “Geçen yıl Ekim ayında Lesotho’daki iş insanı arkadaşım Sam Matekane sadece 7 ay öncesinde kurduğu partisiyle seçimden zaferle çıktı ama hükümet kurması için 4 sandalyesi eksikti.
İyi dost olduğumuz bir başka Lesotholu arkadaşım da başka bir partinin genel başkanıydı. İkisiyle de konuştum ve anlaştılar, koalisyon hükümeti kurdular. Arkadayım Sam de Lesotho Başbakanı oldu” deyince sohbet ilginçleşti. “Peki, sonra görüştünüz mü” diye sorunca şöyle devam etti: “Evet, altı ay kadar önce uzun bir seyahat sırasında İstanbul Havalimanı’nda aktarma yaptı ve bu vesileyle buluştuk. Ülkesinin yeraltı zenginliklerini çıkarmak ve dünyaya satmak istiyor. Elmas işini küresel boyutta Belçika ve Hollanda yönettiği için asıl parayı onlar kazanıyormuş. Başbakan Matekane, kendi ülkesinde elmas sertifika (belgelendirme) sistemini kurmak istiyor. Bunu başarabilirse Türkiye ile ticareti de geliştirebilecek. ‘Biz size elmas verelim siz ihtiyacımız olan ürünleri bize satın’ diyor. Lesotho’nun tamamı Güney Afrika Cumhuriyeti içinde. 1 milyon kadar Lesotholu da bu ülkede yaşıyor. ABD’ye gümrüksüz ve kotasız konfeksiyon ihracatı yapabiliyorlar. Belki bu konuda da Türkiye ile işbirliği gelişebilir. Yakın zamanda ülkemizle sivil havacılık anlaşması da imzalandı. Türkiye eksenli bir ulaşım rotası çizmek istiyor. Şu anda Lesoto’dan dünyaya uçuş sadece Güney Afrika’dan olabiliyor. Bostwana ve Swaziland ile ortak bir havayolu şirketi kurup ‘THY Mozambik operasyonu’ üzerinden dünyaya uçuş hedefliyorlar. Ülkedeki tek havalimanının da yenilenmesi gerekiyor. Yakında Ankara’da Büyükelçilik açacaklar.”
Yemen’de barış yakında sağlanır
Türkiye Yemen İş Konseyi Başkanı Yunus Ete’ye doğal olarak Yemen’deki son gelişmeleri tekrar soruyorum. Ete, İran ile Suudi Arabistan arasında son dönemde yaşanan yakınlaşmanın Yemen’de barış umutlarını artırdığını, bir aksilik olmazsa altı ay içinde barışın tesis edilebileceğini söylüyor. Bu durumda ülkenin iç savaşta büyük tahribat gören alt ve üst yapısının yeniden imarına başlanacağını, ülkenin bir süre her türlü temel tüketim ve ihtiyaç malzemesi ithalatının da hızla artacağını vurguluyor. Türkiye 2022 yılında iç savaşla boğuşan Yemen’e 1 milyar 68 milyon dolarlık ihracat yapmıştı. Bu ihracat ciddi boyutlarda artabilir. Ülkedeki birçok yeniden imar projesini de Türk iş insanlarının üstlenmesi muhtemel. Yunus Ete’ye “Yemen’in ekonomik gücü böyle bir yatırım ve ticaret büyümesine uygun mu” diye sorduğumda ise şöyle yanıt veriyor: “Yemen istikrar kazansa kısa sürede kendini toparlar. Aslında petrol ve doğalgaz rezervleri bakımından zengin bir ülke, Ancak bunları çıkarıp satamıyor. Barış ve istikrar fırsat getirecek. Tahminimiz kısa sürede ticaret ve iş hacminin birkaç misli artacağı yönünde.”
Tataristan’a 50 İslam ülkesini nasıl topladık?
Rusya bir süredir ‘İslam Ülkeleri’ ile ilişkilerini geliştirmek istiyor. Bu nedenle yakın zamanda çok önemli bir etkinlik Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in himayesinde, Rusya-İslam Alemi: Kazan Forum 2023, Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan'ın başkenti Kazan'da 18-19 Mayıs tarihlerinde gerçekleşti. Bu büyük etkinliğe, 50 İslam ülkesinden üst düzey katılım oldu. İslami Finans’tan, Helal Gıdaya birçok başlıkta paneller, fuar ve aşçılık yarışı düzenlendi. İşte bu önemli etkinliği de Yunus Ete organize etti. Çünkü Ete, aynı zamanda Dünya Helal Zirvesi Konseyi ve Discover Events Yönetim Kurulu Başkanı. Dünya helal pazarının, 7 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaştığını ve beş yıl içinde 10 trilyon doları bulacağını söyleyen Yunus Ete’nin başkanı olduğu bu kuruluşlar, Helal Expo ve Dünya Helal Zirvesini her yıl, İslam İşbirliği Teşkilatı’nın ilgili kuruluşu İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) ile birlikte Cumhurbaşkanlığı himayesinde düzenliyor.
Yurt içinde üç önemli fuarın organizatörü olan Yunus Ete, ABD’nde New Jersey’de 14-17 Eylül tarihlerinde yapılacak Turkish Home Products Expo (TURKPEX) Fuarı’yla ilgili tüm hazırlıklarını da tamamladığını söylüyor ve önümüzdeki dönemde yurt dışı etkinlikler yoluyla ‘hizmet ihracatını’ artırmak istediğini anlatıyor.