Bireyler daha dikkatli harcıyor

Enflasyon ile mücadelede para politikasının araçları kullanılırken bireysel harcama eğilimleri ve bunu en iyi gösteren kredi kartı harcamalarını detay analiz ettik. Ortaya çıkan sonuç bireyler artık paralarını daha dikkatli ve zorunlu harcamalarda kullanıyorlar. Temel harcama kalemlerini incelediğimizde,

21-28 Şubat 2025 tarihleri arasında kredi kartı harcamalarının toplamı 375,5 milyar TL. Bir yıl önce bu rakam 262,6 milyar TL idi ve enflasyondan arındırdığımızda reel artış %2,8’dir. Ancak son üç aylık kredi kartı harcamalarını karşılaştırdığımızda ise reel artış %-0,3’tür. Yani harcamalardaki eğilim enflasyonun altında kalmış ve harcama eğilimi düşmüştür.  Haftalık harcamaların alt kırılımlarını daha detaylı analiz ettiğimizde ise ortaya daha da farklı sonuçlar çıkıyor. Benzin, elektronik, giyim, market, mobilya ve yemek harcamalarının son bir yılı ve son üç ayına ait haftalık verilerine baktık.

- Benzin harcamaları bir yıllık dönemde reel olarak %10,3, son üç aylık dönemde ise %7,3 küçülmüş ve 21-28 Şubat 2025 haftasında harcama 17,2 milyar TL’dir.

- Elektronik harcamaları bir yıllık dönemde reel olarak %27, son üç aylık dönemde ise %14 küçüldü ve 21- 28 Şubat 2025 haftasında harcama 18,9 milyar TL’dir.

- Giyim harcamaları bir yıllık dönemde reel olarak %6, son üç aylık dönemde ise dramatik düşmüş %36 ve 21-28 Şubat 2025 haftasında kredi kartı harcaması 20.5 milyar TL’dir.

- Market harcamalarında durum zorunluluk arz etmesi nedeniyle daha farklıdır. Bir yıllık dönemde haftalık karşılaştırmada market harcamaları reel olarak %16, son üç aylık dönemde ise %3,6 artarak pozitif bir seyir izlemiştir. Yaklaşık haftalık market harcaması 68 milyar TL’dir.

- Mobilya ve dekorasyon harcamaları bir yıllık dönemde reel olarak %18 küçülürken üç aylık dönemde ise %14,6 daralmıştır. Haftalık harcama 9,5 milyar TL civarındadır.

- Yemek harcamalarında hizmet sektöründeki enflasyonun da etkisiyle bir yıllık dönemde harcamalar reel olarak %7 artarken son üç aylık dönemdeki benzer olup %6,9’dur. Haftalık yemek harcaması 21 milyar TL’dir.

Kredi kartı, sadece zorunlu harcamalarda kullanılıyor

Bu veriler bize bireylerin (kısmen de ticari)  kredi kartı harcamalarını artık daha dikkatli ve sadece zorunlu harcamalar için kullandığını ancak pandemi sonrasında gelişen dışarıda yemek ve içecek trendinin hâlâ güçlü olduğunu gösteriyor. Son üç aya baktığımızda reel olarak artış gösteren iki harcama grubu “ market” ve “yemek”tir. Bu veriler enflasyon ile mücadelede harcama eğiliminin azaldığını gösteren önemli bir detaydır. Bir başka neden de son aylarda görünen sorunlu kredi kartı ve tüketici kredilerindeki artış. Son iki aydaki artış %28,4 olup bireylerin sorunlu kredi toplamı 142,3 milyar TL’ye ulaşmıştır. Harcamada sıkışıklık var.

Sonuç olarak, %24 enflasyon beklentisi üzerindeki risklerin azaldığı görüşündeyiz. TL’nin değer kaybı sınırlı, ücretlerdeki artış piyasa beklentilerinin altında ve enflasyon üzerinde baskısı yok, ÜFE kaynaklı bir risk yok oran %25 civarında ve iç ve dış talep zayıf. Şubat ayında ihracat %1.5 geriledi ve yukarıda kredi kartı harcamalarının da gösterdiği iç talep de zayıf. Özetle, bireyler artık daha zor harcıyor ve enflasyonun düşmesinde önemli rol oynayacak.