“Bir süre daha yarın bugünden daha zor bir gün olacak”

KP Law Kurucu Ortağı Av. Onur Küçük, "Koronavirüsün etkilediği konular bakımından dün bir önceki günden daha iyi bir gündü. Gerçekçi olmak gerekirse, bir süre daha yarın bugünden daha zor bir gün olacak” yorumunu yapıyor.

Koronavirüs salgını, hayatımızı “felç” etmeye doğru evrilirken, bu süreçten en fazla etkilenen konulardan biri de uluslararası ticaret. Yaşadığımız süreç ticaret anlaşmalarını nasıl etkileyecek? Gelecekte yeni ticaret modelleri gündeme gelebilir mi? Bunu zaman gösterecek; fakat KP Law Kurucu Ortağı Av. Onur Küçük’ün dediği gibi, "Koronavirüsün etkilediği konular bakımından dün bir önceki günden daha iyi bir gündü. Gerçekçi olmak gerekirse bir süre daha yarın bugünden daha zor bir gün olacak.”

“Şu anda gelinen noktada yeni korona virüsün Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel salgın olarak ilan edilmiş olması ve ülkemiz dahil etkilediği tüm ülkeler ve yayılma hızı göz önünde bulundurulduğunda, ticaretin her alanındaki sözleşme süreçlerinin çok doğru yönetilmesi gerekiyor” diyen Küçük’ün önümüzdeki döneme yönelik dikkat çektiği başlıklar şöyle:

Şirketler kriz yönetimini “lüks”ten “ihtiyaç” başlığına terfi ettirecek

“Her geçen gün etkisi daha fazla alanda hissedilen küresel bir sorun ile karşı karşıyayız. Hiç şüphesiz işyerlerinin ve limanların kapatılması, üretim, tedarik ve dağıtım kanallarındaki aksamalar, işgücündeki kayıp gibi ticari ve operasyonel olumsuzluklar iş dünyasını çok ciddi şekilde tehdit ediyor ve etmeye devam edecek. Bu sebeple her işletmenin etkilenebilir başlıklarını belirleyerek aksiyon planlarını şimdiden oluşturması elzem. Planlı olmanın ve önlem almanın zararı azaltıcı etkisine inanıyorum. Şirketlerin kriz yönetimi başlığını lüks kategorisinden ihtiyaç başlığına terfi ettireceğini düşünüyorum. Planı olanlar yola devam etti. Diğerleri ise toplantıya devam ediyor.”

İnsanlar online çalışma alışkanlığını kazanacak

“Hali hazırda alt yapısı olan fakat sıklıkla kullanılmayan ofis sistemleri ticari anlaşma safhalarında çok daha sık kullanılmaya başlayacak, insanlar bir araya gelmelerinin bir etkisi olmayan işler için online ortamda çalışma alışkanlığını kazanacaklar. Global şirket çalışanları diğer ülkelere seyahatlerini azalabilecek. Okulların bir süre tatil edilmesiyle birlikte, akabinde evden eğitim haberini aldık. Keza şirketlerin de en hızlı aldığı önlem evden çalışma kararı oldu. Bu iki örnek de bize dijitalleşmenin ve IT altyapılarının önemini gösterdi. Dijital olarak bugüne hazır olanların zararı daha az olabilir. Olmayanlar ise bugünden ders alarak yatırımlarını insan kaynağı kadar önemli olan bu alanda da gerçekleştirmeli.”

Siber güvenlik önem kazanacak elektronik para ön plana çıkacak

“Dijitalleşmeyi takip etmesi gereken bir diğer ihtiyaç ise hiç şüphesiz siber güvenliğin sağlanması olacak. Yine dikkat çekici bir etkileşim de elektronik para noktasında yaşanabilir çünkü gördük ki böyle bir durumda insanlar temassız, sanal alışverişe yöneldi.”

Canlı hayvan ve gıda ticaretine sınırlama getirilebilir

“Bu süreçte dünya ülkelerinin sınırlarının ortadan kalktığını, Çin’de görülen bir virüsün ne kadar kısa sürede diğer ülkelerde de etkisini gösterdiğini gördük. Bu durum canlı hayvan ve gıda ticaretinde bir takım sınırlama ve kurallar getirilmesine neden olabilir.”

Yerli ürüne dönüş yaşanabilir

“Sürecin tetiklediği bir yerli ürüne dönüş yaşanabilir. Tüketici ithal ürünlere bir mesafe refleksi gösterebilir. Eminim ki SWOT analizlerinde bahsettiğimiz lokale dönüş ihtimali de değerlendirilecektir. Bunun yanında devletler ülkelerindeki üretimi teşvik etme, buna bağlı olarak da üreticiler hammadde ihtiyaçlarını ithalata bağlamama eğiliminde olacaklardır. Çünkü hammadde ve üretimde dışa bağımlılık, tüm dünyayı etkileyen vakalarda üretimin durmasına sebep olmaktadır. Bugünlerde, talepte yoğun artış olmasına rağmen virüs nedeni ile alkol hammaddesinin ithal edilememesi nedeniyle kolonya üretimi yapan tesislerin üretimi durdurduğuna ilişkin birçok kaynakta haberlere yer verildi. Bu yalnızca tek bir örnek.”

‘Mücbir sebep’ maddesi jenerik bir madde olmaktan çıkacak

“Virüsün yayıldığı bölgenin etkisinde kalan her ülkenin birbiriyle olan iş ilişkilerinde bir takım aksamalar meydana geldi ve bu durumun önümüzdeki aylarda da devam edeceği ortada. Salgın nedeni ile ticari akışı etkilenen, sınırı kapatılmış veya yüksek risk altındaki diğer ülkelerle yapılmış olan ticaret sözleşmelerin etkileneceği aşikâr” diyen Küçük, “Sözleşmeler anlamında tahmin ediyorum ki, global olarak salgın hastalık savaşı verdiğimiz 2020 yılı itibariyle, genellikle okunmayan, ‘bari bu da olsun’ denilerek önemsenmeyen mücbir sebep maddesi, sözleşmelerde çok daha hassasiyet gösterilerek düzenlenecek, jenerik bir madde olmaktan çıkacaktır” yorumunu yapıyor.