Batı Rusya’ya ilave yaptırımlar getirir mi?

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle başlayan ağır satış dalgası, Batı’nın yaptırımlarının sınırlı olmasıyla birlikte güçlü bir tepki alışına döndü. Savaşın tüm şiddetiyle sürdüğü Ukrayna ve işgalci Rusya dahil tüm borsalarda güçlü bir alış görülüyor.

Tepki alışının kalıcı olup olmayacağı Rusya’nın işgale devam edip, etmeyeceğine, Batı’nın getireceği ilave yaptırımlara ve Rusya’nın bu yaptırımlar karşısında misilleme yapıp yapmayacağına bağlı olarak belirlenecek.

Bu soruların analitik bir cevabı yok. Batının ne kadar kararlı olacağına ve Rusya’nın gözü ne kadar kararttığına bağlı olarak değişen çeşitli cevaplar üretilebilir.

Ancak Ukrayna’da kısa vadede barışın sağlanma ihtimali düşük. Ukrayna ağır kayıplara rağmen kendini savunuyor. Silahlanan sivil halkın desteğiyle Kiev’de Rus kuvvetleri püskürtüldü. Batı yanlısı iktidarı devirmeye kararlı Putin asgari hasarla amacına ulaşmak için Ukrayna ordusuna darbe çağrısında bulundu. Bölünmüş ve istikrarsız Ukrayna tablosu devam ediyor.

Batı cephesi finansal alandaki yaptırımları genişleterek Rusya’nın finansmana erişimini sınırladı. Bundan sonraki aşama Rusya’nın swift sisteminden çıkartılması ve dünya pazarlarına erişiminin sınırlanması olacak.

Bu süreçten daha önce geçen İran ve Venezuela mali bir kriz tetiklendi. Para birimlerinde sert değer kaybı, enflasyonda yükseliş, ekonomide sert iniş yaşandı.

Ukrayna işgali nedeniyle benzer bir politika izlenebilir mi? Rusya ekonomisi üzerindeki maliyeti İran ve Venezuela örneğinde olduğu kadar yıkıcı olur mu?

İkinci soruya cevap vermek kolay. Swift sisteminden çıkartılması rublede sert bir değer kaybı ve enflasyonda yükselişi tetikler. Dış ticaret sınırlanmadığı müddetçe bu tek başına ekonomiyi çökertmek için yeterli olmaz. Milli gelirin neredeyse beşte birini oluşturan enerji ihracatının durdurulması Rusya ekonomisini çökertir ve saldırgan politikanın sürdürülmesini zorlaştırır.

İlk soruya cevap vermek daha zor. Batı Rusya’yı ihracat kanalıyla cezalandırırsa kendini de yüksek enflasyon ve ekonomide sert iniş ile cezalandırmış olur.

Rusya’nın enerji, tarım, değerli madenler, ve bazı metallerin küresel üretiminden aldığı pay yüzde 10’un üzerinde. İhracata getirilecek bir sınırlama veya Rusya’nın swift hamlesine karşı yapacağı misilleme üretim kesintileri, ısınma sorunları, yüksek enflasyon ve sert bir yavaşlama ile tüm dünyayı etkiler. Enerji alanında Rusya’ya bağımlılığı yüksek olan Avrupa bu durumdan elbette daha kötü etkilenir.

Batı’nın Rusya’yı durdurmak konusunda ne kadar kararlı olduğu ve Rusya’nın gözünü ne kadar kararttığı konusunda ilk ipuçları bu hafta swift konusundaki gelişmelerle verilecek. Swift yaptırım kararı alınırsa yeni dipler görmeyebiliriz ama cuma günü yaşanan tepki alışlarının önemli bir kısmı geri verilir.