Bana göre işsizlik oranı yüzde 30. İşte hesabı
İşgücü verilerinde mart dönemine ilişkin değişimleri, geçmiş yıllarla karşılaştırmaya dayanan bazı varsayımlarla bir hesaplama yaptık. Bu hesabın sonuçlarına göre mart döneminde işsizlik oranı yüzde 30.5’i buldu.
Bu sonuç doğal olarak kesin bir iddia değil, sadece resmin daha iyi gözükmesine yönelik bir çaba.
Bizim varsayımlarımız ve hesabımız şöyle:
● İşsizlik hesabına gizli işsizleri de katıyoruz. İş aramadığı halde çalışmaya hazır olduğunu belirten gizli işsizlerin sayısı geçen yıl şubattan martta 106 bin kişi azalmışken, bu yıl 521 bin kişi arttı. Bu da açıkça korona krizi etkilerinden birisi. Mevsimlik çalışanları da eklediğimizde mart dönemindeki gizli işsiz sayısı, yıllıkta 3.86 milyon kişi artarak 3.97 milyondan 7.83 milyona çıkıyor.
● İşgücüne katılmama nedenlerinin diğer kalemlerinde de korona krizi etkisini görüyoruz. Engelli, yaşlı veya hasta olduğu için iş aramadığını söyleyenlerin sayısı şubattan martta 268 bin kişi artmış. Oysa geçmiş yıllarda aylık artış ve azalışlar önemsiz boyutta. Bu grubun yaş dağılımına baktığımızda 65 yaş üzeri yarıdan fazlasını oluşturuyor. Buradaki ani artışın da korona krizine bağlı olduğu anlaşılıyor. Biz hesabımızda buradan kaynaklanan farkın 250 bin kişi olduğunu varsaydık.
● Ailevi ve kişisel nedenlerle işgücüne katılmayanların sayısı daha önceki üç yılda şubattan martta 32-68 bin azalırken, bu yıl 103 bin artmış. Sadece kadınlardaki artış ise 117 bin ve bunların çoğu da genç anne sayılacak yaş grubunda yer alıyor. Bunların da okul ve kreşlerin kapanmasıyla çocuklarına bakmak durumunda kalan kadınlar olduğu anlaşılıyor. Hesabımızda bu kalemin etkisini 110 bin olarak kabul ettik.
● Diğer nedenlerle işgücüne katılmayanların sayısında da şubattan marta önceki yıllarda pek bir değişiklik olmazken, bu yıl 272 bin kişilik bir sıçrama olmuş. Buradaki korona etkisinin de 250 bin olduğunu varsaydık.
● Bize göre korona işsizlerinin gizlendiği asıl yer istihdamda olup da işbaşında olmayanlar kalemi. Önceki yıllarda şubattan marta bu kalemde toplamda 200- 300 bini bulan düşüşler varken bu yıl sayı bir ayda 1.9 milyon kişi artmış. Bu artışta hizmetler 1.3 milyon ile başı çekiyor. 200-300 binlik azalma yerine böyle bir artış olmasına bağlı olarak bu kalemin işsizlik hesabına etkisini 2.1 milyon olarak kabul ediyoruz.
Buna göre elde ettiğimiz sonuçlar söyle:
● Mart döneminde işsiz sayısı 10 milyon 543 bini buldu.
● İstihdamdaki yıllık kayıp 1.66 milyon değil 3.76 milyona ulaştı.
● İşsizlik oranı ise yüzde 13.19 değil, düşmedi ve yüzde 30.49’a fırladı.
● Geniş tanımlı işsizlik oranı geçen yıla göre 4.46 puan artarak yüzde 19.96’dan yüzde 24.42’ye çıktı.
● Diğer kalemlerde gizlenenleri eklediğimizde hesapladığımız işsizlik oranı, geçen yılki geniş tanımlı işsizlik oranına göre 10.54 puan yükselmiş durumda.