Bakalım ne diyecekler!

✔ Merkez Bankası'nın bugünkü toplantıda faizi 1 puan aşağı çekmesi bekleniyordu ki indirim Erdoğan'ın açıklamasıyla ucu açık hale geldi. Artık faiz bugün çok daha fazla indirilse bile şaşırtıcı olmayacak.

✔ Köşemizde zaman zaman yer verdiğimiz "Faiz yüzde 1'e indirilseydi" başlıklı bir senaryomuz var. Bu gidişle bizim senaryo gerçeğe dönüşecek...

Hani futbol maçları için üç ihtimalli denir ya; ama bir taraf dünya şampiyonu, diğer taraf kupaya ilk kez katılmış bir takımsa şampiyonun galip gelmesine yüzde 95, beraberliğe yüzde 4, zayıf takımın galibiyetine yüzde 1 ihtimal verilmesi gibi bir durum olur ya... Sonra bu ihtimaller gol sayısına göre artar da artar ya... Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun bugünkü toplantısında da kağıt üstünde böyle bir durum var, yani üç ihtimal söz konusu. Merkez Bankası faizi artırır, sabit tutar, azaltır; teoride üçü de mümkün.

Ama bugün için kimse Merkez Bankası’ndan faiz artırımı beklemiyor. Hatta faizin sabit tutulması bile beklenmiyor. Tek ihtimal var; faizin indirilmesi. İşte bu aşamada gol sayısına göre tahminler çeşitleniyor. Faiz ne kadar indirilir, bu tahmin edilmeye çalışılıyor.

Biz öyle 0.25, 0.50 ya da 0.75 puan gibi bir anlamda küsuratlı bir indirimin söz konusu olacağını sanmıyoruz. Hem “Ağanın eli tutulmaz”, yapmışken daha işe yarar bir indirim yapılmalı. Dolayısıyla indirim olursa eğer, bu en az 1 puan olacaktır.

Geçenlerde de yazdık; ekim ayı PPK toplantısı sonrası yapılan açıklamada kasım ve aralık toplantılarında ekimdeki gibi bir faiz indirim alanı kalmadığı ifade edilmişti. Dolayısıyla kasım ve aralıkta 1’er puan indirim beklenebilir.

Söylenecekleri merak ediyoruz

Çok önemli olduğu için değil bu merakımız, ne söylenebileceğini düşünüyor, düşünüyor; bir şey bulamıyor, sonra da, “Acaba Merkez Bankası nasıl bir gerekçe yaratacaktır” diye kafa yoruyoruz işte.

Pek ihtimal verilmiyor ama faiz sabit tutulsa, “Geçen ay faiz indirirken bu duruma gelineceğini bilmiyor muydun da faiz indirimine gittin ve ortalığı karıştırdın, aklın başına yeni mi geldi” denilecek?

Geçen ay faiz indirilirken enflasyondaki artışın geçici unsurlardan kaynaklandığı ileri sürülmüştü. Bu unsurlar kaç zamandır geçici değil ya, artık şimdi tümüyle kalıcı hale geldi; örneğin kur artışı, örneğin enerji fiyatları. Şimdi faiz bir kez daha indirildiğinde kur artışı kaynaklı enflasyon iyice pekişmiş olmayacak mı, elbette bu da sorulacak.

Merkez Bankası’nın bugün ne karar verirse versin yapacağı açıklamada neler söyleyebileceğini merak ederken bir fıkra geldi aklımıza... Herkesin gözü önünde bir cinayet işlenmiştir. Onlarca tanık vardır; cinayeti işleyen suçunu itiraf etmektedir ama avukat tutmak için de ısrarcıdır. “Ne yapacaksın avukatı, işte her şey ortada” diyenlere verdiği yanıt ilginçtir:

“Biliyorum, her şey ortada, işte ben de o yüzden avukatın beni nasıl savunacağını, ne söyleyeceğini merak ediyorum ya...”

Biz de aynı durumdayız. Her ne kadar cinayeti biz işlemedikse de, ekonomiyi bu hale getirenlerin alacakları kararı nasıl savunacaklarını fena halde merak ediyoruz.

O yüzden bekliyoruz, “Bakalım ne diyecekler” diye...

Erdoğan konuşunca durum netleşti

Yazının giriş bölümünü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Meclis’teki konuşmasından önce kaleme almıştık. Erdoğan partisinin grup toplantısında öylesine net bir çizgi çekti ki, Merkez Bankası’nın bugün faizi sabit tutmak gibi bir şansı hiç mi hiç kalmadı.

Erdoğan, “Anlayan anlar, anlamayan anlamaz. Faizi savunanlarla beraber olmam, olamam” dedi ve bu konuşma öncesi 10.45’e kadar çıkıp sonra 10.35’e gerileyen dolar, bir anda 10.56’ya tırmandı. Dolar daha sonra 10.44'e kadar geriledi, ancak akşam üzeri yeniden artışa geçip 10.65'i zorlamaya başladı.

Bu arada biraz da Merkez Bankası’nın geçen ayki açıklamasında yer verdiği “İndirim için fazla alan kalmadı" ifadesinden yola çıkarak bugünkü faiz indirimini 1 puan olarak beklediğimizi belirtmiştik. Ancak Erdoğan’ın çok keskin bu çıkışından sonra artık faiz indiriminin ucu açık; indirim 1 puandan çok daha fazla olabilir.

Senaryomuzu gerçek yapacaklar, ne mutlu bize!

Köşemizde zaman zaman bir senaryoya yer veriyoruz. Son olarak da 18 Ekim’de yazmışız.

Merkez Bankası bir gece aldığı kararla faizi yüzde 1’e indiriyor ve Türkiye artık faiz belasından kurtuluyordu. Hani siyasetçiler hep diyor ya “Vatandaşı faize ezdirmeyeceğiz” diye. İşte bunun yolu açılıyordu.

Ama sonrasında işler hiç de umulduğu gibi gitmiyor; yıllar yılı yüksek faizden şikayet edenler bile sonunda “Aman faizi indirmeyin” demek durumunda kalıyordu.

Şimdi bakıyoruz da sanki bu senaryo aşamalı olarak uygulamaya konuluyor. Bu gidişle gün gelir faizi yüzde 1'e de indiririz.

Sonra ne olacağını merak mı ediyorsunuz? Etmeyin, ne olacağı belli. Biz senaryo olarak kaleme aldık zaten bunu. Merak edenlere 18 Ekim tarihli yazımızı okumalarını öneririz.