Bakalım enflasyonu düşürmek için adım atılacak mı?
✔ Döviz, kasımdan nisana tam bir V çizdi. Şubat dip noktaydı. Şimdi yarın V'nin sağ ucunu daha da yukarı itecek bir adım atılır mı, yani faiz indirilir mi?
✔ Merkez Bankası'nın değil yarın, önümüzdeki aylarda bile faiz indirmesi mümkün görünmüyor. Ama belli mi olur, bakmışsınız emir demiri kesmiş!
Siyaseten hep dile getirildi. Merkez Bankası Başkanı da bu göreve atanmadan önce bu görüşte olduğunu yazdı. Neydi dile getirilen ve yazılan; enflasyonun nedeninin yüksek faiz olduğuydu.
Merkez Bankası, 15 Nisan’da yapılan bir önceki Para Politikası Kurulu toplantısında faize dokunmadı. Normaldi bu. Faiz önceki başkan döneminde 18 Mart’taki toplantıda yüzde 17’den yüzde 19’a çıkarılmıştı ve bir sonraki toplantıda indirime gitmek Merkez Bankası’nın zikzak çizmesi olarak yorumlanabilirdi.
Oysa bizim Merkez Bankamız hep “öngörülebilir, piyasa ile zıtlaşmayan, sürprizlere kapalı ve hepsinden önemlisi bağımsızlığıyla uyumlu" politikalar izlerdi. O yüzden faiz toplantıdan toplantıya bir artırılıp bir indirilmezdi.
Para Politikası Kurulu yarın toplanacak ve halen yüzde 19 düzeyinde bulunan politika faizini ele alacak.
Şimdi gelin birkaç saptamada bulunalım...
- Tüketici enflasyonu alıp başını gidiyor mu, gidiyor ve nisan sonunda yüzde 17 bile aşıldı mı, aşıldı.
- Enflasyonu ne aşağı çekerdi, düşük faiz; öyle mi, öyle.
- Geçen ay dokunulmayan faizi yarın aşağı çekme olanağımız var mı, kesinlikle, kim engelleyebilir ki...
Öyleyse yarın yapılacak bellidir. Merkez Bankası'nın faizi yarın göstermelik olmayacak bir oranda, yani en az 2 puan aşağı çekmesi gerekir.
Sonu kötü olur mu?
İçinizden "Biz bu filmi daha önce de görmüştük, Merkez Bankası zamansız faiz indirince başımıza neler geldi; tekrar başa dünmüş olduk, hem de bir dizi kayıpla” diye düşünenler mutlaka çıkmıştır.
Önemli olan böyle düşünenlerin değil, böyle düşünmeyenlerin karar verme olanağına sahip durumda bulunmasıdır.
Kaldı ki bu bugünün sorunu da değildir. Yıllardan beri bir ileri iki geri gidiyor olmamızın altında zamansız alınan benzeri kararlar yatmıyor mu zaten...
Faiz indirilmez; ne yarın, ne yakın zamanda
Hani mesela dedik hesabı, faizi aşağı çekmek suretiyle enflasyonu düşürmek istersek neler olacağını girişte yazdık. Daha doğrusu olamayacakları.
Bir atasözümüz var, “Bekara karı boşamak kolay” diye.
Kastedilen çok belli de, ifade sevimsiz gelir bana. O yüzden bu sözü değiştirip “Bekara boşanmak kolay gelir” demeyi tercih ediyorum.
Bizim faiz ve enflasyon konusundaki yaklaşımımız da böyle; “Bekara boşanmak kolay” misali iş başa düşmeden rahat rahat esip gürlüyoruz. Ama iş başa düştü mü, sorumluluk söz konusu oldu mu, durum değişiyor.
Değişmek zorunda zaten.
Gerçi sorumluluk alması gerekenlerin bazıları “emre itaatsizlik” etmemek ve bazı kayıplarla yüz yüze kalmamak uğruna yanlış kararlar vermiyor da değil ya...
İşte şimdi yarın da iş başa düşmüş durumda...
Enflasyonu düşürmek faizi indirmekle mümkünse eğer, hadi buyurun yarın faizi indirin.
Ama olmaz, faiz indirilemez!
Şu durumda bile gidişat can sıkıcı
Biz öyle bir yönetim anlayışına sahibiz ki, faizi artırdığımızda bile “Ne oluyor, bu döviz de çok düştü” dercesine giriştiğimiz bir atama operasyonuyla dövizin “V” çizmesine sebep olduk.
Kimileri “Ne sebep olması, adeta sağladık” diyorsa da biz bu iddialara katılmıyoruz.
Bu köşede dün de yazdık. Döviz, kasımda son dönemin zirvesine çıkarak V’nin sol tepe noktasını oluşturmuştu. Şubatta dibi gördük, nisanda V’nin sağ tepe noktası ortaya çıktı.
Şimdi yarın diyelim faizi indirdik, nisandaki tepe noktası çok daha yukarılara doğru gidecek demektir.
Bunu göze alabilir miyiz?
Normal koşullarda elbette alamayız, kimse alamaz.
Üretici fiyatları gümbür gümbür ilerliyor. Baksanıza mart ve nisanda yüzde 4’ün üstünde artışlar yaşandı. Buna yol açan en büyük etken de döviz kurunun getirdiği maliyet. Gerçek buyken siz şimdi hadi tutun da döviz yeniden zıplatacak şekilde faizi aşağı çekin bakalım.
Mümkün mü?
Merkez'in faiz indirme niyeti hiç yok
Dedik ya, iş başa düşmeden esip gürlemek kolay. Ama insanın sırtına yumurta küfesi yüklendi mi, haliyle daha temkinli yürümeye başlıyor...
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun 15 Nisan’daki toplantısından sonra yapılan açıklamada temkinli yol alınacağının işaretleri çok açık bir şekilde verildi:
“TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar politika faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi muhafaza edecek şekilde, enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edilecektir.”
Neymiş, politika faizi enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edilecekmiş.
Enflasyon da yüzde 17.14 olduğuna göre...
Bütün bu açıklamalara, bütün bu verilere rağmen yarın bir faiz indirimi görür müyüz? Neden olmasın, bizde emir her şeyi keser!