Bağımsız denetime tabi olma kriterleri değişiyor

Nusret AYYILDIZ

Bağımsız Denetçi – Kamu Gözetimi Kurumu Eski Uzmanı

Geçtiğimiz yıl Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararı’nda değişikliğe gidilmiş ve bağımsız denetime tabi şirketlerin belirlenmesinde uygulanan limitler güncellenmişti. Limitler tahmin edildiği üzere ülkemizin içinde bulunduğu enflasyonist koşulları yansıtacak şekilde ele alınmış ve arttırılmıştı.

Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) enflasyon muhasebesi uygulamasıyla birlikte Şirketlerin finansal tablolarındaki büyümeyi gözlemlemiş ve denetime tabi olma kriterlerinde değişikliğe gitme yönünde bir çalışma hazırlayarak paydaşlarıyla paylaşmış durumda.

Beklediği üzere kriterler yine yukarı yönlü olarak yenilenmesi gündemde.

Uygulamadaki Limitler Neler?

2024 yılında denetime tabi olacak şirketleri belirlemek için hali hazırda uygulanan kriterler; aktif toplam, yıllık net satış hasılatı ve çalışan sayısı bakımından sırasıyla; 150 milyon TL, 300 milyon TL ve 150 kişi. 2022 ve 2023 yıllarında söz konusu eşik değerlerden herhangi ikisini aşan şirketler 2024 yılında denetime tabi tutuldu.

Yeni Limitler Ne Olacak?

KGK’nın paydaşlarının görüşüne başvurduğu taslak çalışmada, 2025 yılından itibaren denetime tabi olacak şirketler için limitlerin; aktif toplam 300 milyon TL, net satış hasılatı 600 milyon TL ve çalışan sayısı ise 150 kişi şeklinde ele alınması öngörülüyor.

Kriterler Nasıl Ele Alınacak?

01.01.2025 yılından itibaren şirketler bağımsız denetime tabi olup olmadıklarını değerlendirirken yeni kriterlere göre bir değerlendirme yapacaklar.

Şirketler değerlendirme yaparken belirlenen eşik değerlerden en az ikisini 2023 ve 2024 yılı hesap dönemlerinde aşması halinde müteakip yıl, yani 2025 hesap döneminde bağımsız denetime tabi sayılacaklar. Türk Ticaret Kanunu kapsamında Genel Kurul veya denetçi atamaya yetkili organlarınca bağımsız denetçi ataması yapacaklar.

Değerlendirme Yapılırken Hangi Finansal Tablolar Esas Alınacak?

Şirketler ilk defa denetime tabi olup olmadıklarını belirlerken vergi mevzuatı çerçevesinde kamu otoritelerine sunmak üzere hazırladığı bilanço ve gelir tablosunu esas alacaklar.

Söz konusu hesaplama yapılırken, bağlı ortaklıkların aktiflerinin ve net satış hasılatlarının tamamı esas alınırken, iştiraklerin aktif toplamları ve gelirleri ise payı nispetinde değerlendirmeye tabi tutulacak.

Limitler Arttı Kapsam Daralıyor mu?

KGK, denetime tabi olacak şirketlere ilişkin kriterleri belirlerken arka planda önemli çalışmalar yürütmekte. Düzenli olarak her yıl denetime tabi tutulacak şirketlerin sayısını belli bir seviyede tutmayı hedeflemekte. Denetime tabi şirket sayısının kontrol altında tutulmasının en önemli nedeni ise hem şirketlerin hem de denetim kuruluşlarının hazırlıksız yakalanmasını engellemek ve neticesinde denetimin kalitesinde tutarlılığı sağlamak.

Limitlerin iki katına çıkmış olması kapsamın önemli bir şekilde düşeceği izlenimi yaratsa da bir önceki yıl denetime tabi olan şirket sayısı baz alındığında denetime tabi olan şirket sayısında önemli bir azalma olmayacağı değerlendirilmekte.

BOBİ FRS’deki Büyük İşletme Tanımı Değişir mi?

Denetime tabi olma kriterlerinin güncellenmesini müteakip BOBİ FRS’de yer alan Büyük İşletme hadlerinin de değişmesi ihtiyacı hasıl olacak.

Muhtemelen KGK’da bu kapsamdaki güncellemeyi Cumhurbaşkanlığı Kararı’nın yayımlanmasını müteakip gerçekleştirecektir. Önceki örneklerinde olduğu gibi Kararla uyumlu bir şekilde Büyük İşletme hadlerini iki katına çıkarılabileceği kanaatindeyim.