Bağımsız denetim sektörünün yeni yıldan beklentileri

Nusret AYYILDIZ

Bağımsız Denetçi / Kamu Gözetimi Kurumu Eski Uzmanı

Zaman akıp gidiyor. Bir yılı daha geride bıraktık. Bağımsız denetim sektörü olarak önceki yıllar olduğu gibi 2022 yılını da yoğun geçirdik. Geriye dönüp baktığımızda akıllara ilk olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) yabancı para nakdi varlıklarla ilgili almış olduğu karar geliyor. Sonrasında yıl boyu tartıştığımız ve hala tartışmaya devam ettiğimiz enflasyon muhasebesi uygulaması, Sermaye Piyasası kısmında halka arz seferberliği, kur krizi, onlarca mevzuat değişikliği ve yılın sonundaki EYT tartışmaları.

2023 yılı hepimiz için yeni ve temiz bir sayfa. Bu yeni yılda önceki yıllarda yaşadığımız sorunları ve belirsizlikleri yaşamayacağımızı umut ediyorum. Umutlarımızın boşa çıkmaması için biz bağımsız denetçiler kadar düzenleyici otoritelere de büyük görevler düşüyor.

Bağımsız denetim sektörü olarak yeni yılda düzenleyici otoritelerden beklentilerimizi bu yazıyla birlikte kısa ve öz bir biçimde dile getirmek istedim.

Enflasyon Muhasebesi Belirsizliğinin Giderilmesi

2021 yılı sonlarına doğru gündeme gelen enflasyon muhasebesi uygulamasını 2023 yılının ilk günlerinde dahi tartışıyoruz. Çalıştaylar, seminerler, kongreler…. Yeni yıla da hızlı başladık ancak hala ne yapacağımızı, nasıl aksiyon alacağımızı bilmiyoruz. Üstelik bu konu “Yaptık oldu!” diyebileceğimiz bir konu da değil. Şirketler ve bağımsız denetim sektörü olarak hazırlık yapmak zorundayız. Bu sebeple bu belirsizlik ortamının giderilmesi bizlerin yeni yıldan öncelikli temennimiz.

Asgari Ücret Tarifesi

Bağımsız denetimde fiyat rekabeti kalitenin önüne geçmiş durumda. Elbette asgari ücret tarifesi kalitenin sağlanması adına tek başına yeterli değil. Ancak bir yerden başlamak gerekir diye düşünüyorum.

İçinde bulunduğumuz şu enflasyonist ortamda dahi takip eden yıllarda denetim ücretlerinin bir ya da birkaç yıl öncesinin rakamlarının da altına indiğini gözlemlemek, denetim sektörünün içler acısı halini gözlemlemekle eş değer.

Vergi Danışmanlığı Hizmetlerinin Yasaklanması

Ülkemizde vergi danışmanlığı hizmetiyle bağımsız denetim hizmetinin birlikte sunuluyor olmasının denetim mesleğinin önündeki en büyük engel olduğu kanaatindeyim.

Vergi kısmı ayrı bir uzmanlık alanı ve de bu alanda birçok duayen üstadımız var elbette. Ancak bağımsız denetim apayrı bir dünya. Film repliği gibi belki ama her ikisi de ayrı dünyaların insanları ve bir araya geldiklerinde sonuç hep hüsran.

Kapasite Sorunu

Açıklık getirmek gereken başka bir konu da denetim şirketlerimizin kapasite sorunu. Düzenleyici otorite tarafında da görev almış biri olarak bunu söylemek son derece acı olsa da şirketlerimizde denetim ekiplerinde görev alan denetçilerin çok büyük bir kısmı bırakın denetim yapmayı belki daha denetim şirketinin kapısından dahi içeri girmemiş kişiler. Bu durumda kâğıt üstünde yeterli görünen denetim şirketleri fiiliyatta yeterli zaman ve insan kaynağına erişimde sorun yaşıyorlar. Fiyat rekabetinin de fazlaca yaşandığı sektörde mevcut durumunu bile korumakta güçlük yaşayan denetim şirketleri bu sefer de kapasitelerinin üzerinde iş almak zorunda kalabiliyorlar. Bu da günün sonunda kaliteden ödün vermekle sonuçlanıyor.

BOBİ Büyük İşletme Kriterinin Tekrar Gözden Geçirilmesi

BOBİ FRS’nin 2021 yılı versiyonunda büyük işletme kriterleri güncellenmişti. Devam eden süreçte enflasyonun etkisiyle şirketlerimiz büyümeye devam etti. Kamu Gözetim Kurumu (KGK) ise bu gerekçeyle 2023 yılı bağımsız denetime tabi olma kriterlerini revize etti ve ilk defa kriterlerde artışa gitti.

Zorunlu olarak TMS/TFRS uygulayan şirketler dışındaki şirketlerin tamamını kapsamına alan bu önemli raporlama çerçevesinde büyük işletme kriterlerini aşan şirketlere ilave yükümlülükler getirilmiş durumda. Yeni yılla birlikte büyük boy işletme kapsamına giren şirketlerin sayısında önemli bir artış olacağı düşünüldüğünde, çoğu şirket ilave yükümlülüklerle karşı karşıya kalabilir.

Hal böyleyken büyük boy işletme kriterinin tekrar revize edilmesi ihtiyaç gibi duruyor.

Kalite Yönetim Standardı

KGK geçtiğimiz temmuz ayında yapmış olduğu bir duyuru metniyle birlikte Kalite Yönetim Standartlarını görüşe açtı. Bu yazıyı kaleme aldığım saatlerde Resmi Gazete yayımlandı ve yeni standart böylelikle hayatımıza resmiyette de girmiş oldu.

Yeni standardın önceki Kalite Kontrol Standardı ile karşılaştırılması neticesinde önemli değişikliklerin olduğunu gözlemliyoruz. Uygulamaya hazırlık için de çok bir zamanımız yok açıkçası. Standardın uygulama tarihi 31/12/2023 olarak öngörülüyor.

Dört büyük denetim firmamızın bu yeni standart kapsamında yıllardır hazırlık yaptığını biliyoruz. Ya diğer firmalarımız? Açıkçası çoğu denetim şirketimizin yeni standart kapsamında doğacak iş yüklerinden haberdar bile olmadığını düşünüyorum. Umarım yanılırım. Konuyla ilgili denetim kuruluşlarının bilgilendirilmesinin ve yönlendirilmesinin çok kıymetli olduğu görüşündeyim.