BAE, Türkiye’nin ‘savunma sanayi’ şirketleriyle her türlü işbirliğine açık

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, önceki akşam Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) gitti. Bir günlük ‘çalışma ziyareti’ çok kritik bir güne denk geldi. Çünkü dün Para Politikası Kurulu (PPK) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) son 5 yıldaki en önemli politika faizini açıklayacaktı. Bir süredir ‘dövizde likidite sıkıntısı’ yaşanıyordu ve dün bu yaraya faizle güçlü bir neşter vurulacaktı. Bu nedenle Yılmaz ve Şimşek’in, BAE ziyaretindeki acil konu başlığı TCMB’ye mümkün olduğu kadar çok ve çabuk ‘döviz imkânı’ sağlamaktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da önceden bu konuda bazı olumlu gelişmelerin olacağına dair açıklamalarda bulunmuştu. Dün saat 14.00’da açıklanan yeni politika faizinin ‘başka dengeleri bozmayacak kadar makul olabilmesinde’ Abu Dabi’deki görüşmelerin de etkisi olduğunu düşünüyorum.

BAE ile ticaret çok hızlı büyüyor

Peki, Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile Hazine ve Maliye Bakanının bu ziyareti sadece acil döviz operasyonu muydu? Tabii ki hayır.

Öncelikle Türkiye BAE ilişkilerinin 2017’de bozulduğunu, 2022 başından itibaren düzelme sürecine girdiğini hatırlatalım. Bu nedenle dünkü ziyaret en azından 1,5 yıllık bir sürecin ‘ekonomiye yansıyan’ sonucuydu. Zaten Türkiye’nin BAE’ye ihracatına bakınca ticaretin de büyük ölçüde normalleştiğini görüyoruz. 2022’de Türkiye’nin BAE’ye ihracatı yüzde 13,5’lik artışla 3 milyar 650 milyon dolara yükselmişti. 2023’ün 5 aylık rakamları daha da güçlü bir yükselişe işaret ediyor. BAE’ye ihracatımız Ocak-Mayıs 2023’te geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30 artışla 1 milyar 714 milyon dolara yükseldi. Dolayısıyla BAE’ye yıllık ihracat bu trende göre 4 milyar doları rahatlıkla aşacak gibi görünüyor. Peki, hızla yükseldiği görülen ihracatın yeni ‘yıldız sektörü’ hangisi?

Dubai’de günde 3 ton profiterol üretecek

Türk şirketlerinin BAE pazarına açılmasında önemli aracılık hizmetleri veren Interlink Yönetim Kurulu Başkanı Bessam Yıldırım, Beylerbeyi Profiterol’ün sahibi Ahmet Gökırmak ile ortak Dubai’de profiterol fabrikası kuruyor. Ahmet Gökırmak, Dubai’de günlük 2,5-3 tonluk profiterol üretimi planladıklarını belirterek “Yaklaşık 30 kişinin çalıştığı bir imalathane olacak. Önce üretip ülke genelinde toptan dağıtımına başlayacağız. Ayrıca Beylerbeyi Profiterol olarak da kendi şubelerimizi açacağız” dedi. Halen Türkiye genelinde 80 adet Beylerbeyi Profiterol’ün hizmet verdiğini belirten Gökırmak şöyle konuşuyor: “İstanbul’daki imalatımız Sultanbeyli’de. Benim şirketimde yaklaşık 100 kişilik istihdamım var, franchising şubelerde de 350’ye yakın çalışanımız bulunuyor. İstanbul’dan Almanya, Bulgaristan ve Hollanda’ya şoklanmış ürün şeklinde ihracatlarımız da oluyor. Dubai’de, genellikle Fransız rakiplerimizle mücadele edeceğiz. Bu arada Ukrayna’da da bayramdan sonra profiterol imalatına başlayacağız. Kiev’de imalathanemizi kurduk. Orada da günlük üç tonluk üretim hedefliyoruz.”

Yakında dev anlaşmalar açıklanabilir

Interlink Yönetim Kurulu Başkanı Bessam Yıldırım, aynı zamanda Türkiye ile BAE arasında ilişkilerin en sıkıntılı olduğu dönemlerde, çok sayıda Türk iş insanının ‘istisnai vize almasını sağlayan’ isim. Yıldırım’a iyileşen ilişkilerin geleceğini soruyorum. BAE ile yeni dönemde ticaret ve yatırımların dışında savunma sanayi alanında da önemli ortaklıkların açıklanabileceğini söylüyor. Yıldırım, “İki ülke arasındaki ticaret her sektörde hızlı büyümeye devam edecek. BAE tarafı, daha önce hiç olmadığı kadar Türkiye’de iş yapma çabasında. Teknoloji alanında ortaklıklara çok istekliler. En çok da özel sektör nitelikli savunma sanayi işbirliklerine önem veriyorlar. Bu konuda birkaç ay içinde ortaklık haberleri duyabiliriz” diyor.

BAE ve diğer Arap ülkeleriyle tüm rakamlar ikiye katlanabilir

Arap Türk İşadamları Derneği (ARTİAD) Başkanı Cemalettin Kerim ise BAE, Suudi Arabistan ve Mısır başta olmak üzere Türkiye ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin süratle iyileştiğini belirterek, “Eğer bu gelişmeler bilmediğimiz nedenlerle aksamazsa iki yıl içinde ticaret ve yatırım rakamlarımız ikiye katlanabilir” diyor. ARTİAD’ın istişare kurulunda Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve eski Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin de bulunduğunu belirten Başkan Kerim, şöyle konuşuyor: “10 ülkeden üyelerimiz var. Şu anda 120 olan üye sayımız daha da artacak. Bizler farklı etkinliklerle iş adamlarımızı buluşturuyoruz ve iş fırsatlarını değerlendirmeleri için gayret ediyoruz. İstanbul Ticaret Odası (İTO) başta olmak üzere geniş tabanlı kurumlarla işbirliği yaparak çalışıyoruz.”