Ayvalık Rahmi M. Koç Müzesi bugün açılıyor
Fırsat buldukça gitmeyi çok sevdiğim yerlerden birisi de İstanbul’un “zaman makinesi” Rahmi M. Koç Müzesi… Haliç’in kıyısında günbatımını, Altınboynuz’un altın rengine dönüşmesini izleyebileceğiniz bu müze birbirinden ilginç eserlerle sanayi tarihinde yolculuk yapabileceğiniz, yemek yiyebileceğiniz, çay içebileceğiniz; trene, vapura, hatta uçağa bile binebileceğiniz bir yer… Ve sanayi, iletişim ve ulaşım tarihine ışık tutan, çok şey öğrendiğimiz bir mekân. Çocuklara yönelik eğitimleri ve atölyeleri de unutmamak gerekiyor. Yani kültür ve eğlenceyi bir arada bulabileceğiniz harika bir adres.
1994 yılında hayatımıza giren İstanbul’daki Rahmi M. Koç Müzesi’nden sonra 30 yıl içinde iki müze, bir de kütüphane açmışlardı: Ankara Rahmi M. Koç Müzesi, Cunda Rahmi M. Koç Müzesi ve Cunda Sevim ve Necdet Kent Kitaplığı…
Türkiye’nin ulaşım, endüstri ve iletişim tarihindeki gelişmeleri yansıtan ilk ve tek sanayi müzesi Rahmi M. Koç Müzesi bugün kültür sanat dünyasına dördüncü müzesini de kazandırıyor. Ege’nin incisi Ayvalık’ın endüstriyel mirası orada yaşatılacak. 200 yıllık tarihi zeytinyağı fabrikası kapsamlı bir restorasyon sonucunda Ayvalık Rahmi M. Koç Müzesi olarak 19 Ocak’ta kapılarını açıyor. Koleksiyonu dünya endüstri tarihinin seçkin örneklerinden oluşan müzede arkeolojik eserler de görülebilecek…
Müzenin giriş katında klasik otomobiller, motosikletler, bebek arabaları, buharlı makine modellerinden oluşan kıymetli objeler yer alıyor. Binanın üst kat sergileme alanında ise birbirinden değerli lokomotif modelleri, oyuncaklar ve denizcilik ile ilgili objeler bulunuyor. İstanbul, Ankara ve Cunda Rahmi M. Koç Müzeleri’nin bir benzeri gibi oluşturulan koleksiyonda ayrıca çeşitli arkeolojik eserler de görülebilecek.
Müzenin bulunduğu bina, Ayvalık’ın en önemli endüstriyel miraslarından biri. 19’uncu yüzyılda kentte inşa edilen avlusuz tipteki fabrikaların mimari özelliklerini yansıtan bir örnek olan yapı, fabrika binası, ızgara sistem yapı adaları ve bir doku içinde yer alan birbirini dik kesen sokaklarla çevrili. Yağhane ve sabunhane olmak üzere iki bölümden oluşan fabrika, kâgir duvarlar içine ahşap döşeme kirişler yerleştirilerek inşa edilmiş. Kuruluşundan itibaren 1950’li yıllarda en gelişmiş haline ulaşan fabrika, 2000’li yılların başında kullanım dışı kalarak zamanla çeşitli tahribatlara uğramış. 2021 yılında RMK Kültür Faaliyetleri AŞ. tarafından satın alındıktan sonra Ark İnşaat A.Ş., yapının özgün malzeme ve yapım teknikleri koruyarak onarımı gerçekleştirilmiş. Titizlikle yürütülen restorasyon çalışmasından sonra kültür sanat odaklı bir konseptle Ayvalık’a kazandırılmış.
Ayvalık Rahmi M. Koç Müzesi, pazartesi günleri hariç, 10.00 – 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilecek. Müzenin deniz kıyısında yer alan kafesi ise gerek müze ziyaretçilerinin yorgunluk atmak için soluklanacakları gerekse dışarıdan gelen misafirlerin müzenin hoş ve keyifli ortamında vakit geçirip sunulan lezzetlerle günlerine keyif katacakları bir mekân olarak hizmet verecek. Koleksiyona özgü tasarlanmış hediyelik eşyalar ise müze girişindeki mağazadan satın alınabilecek.
Yılda bir milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlayan Rahmi M. Koç Müzeleri’nin önceki yıllarda Ayvalık’a kazandırdığı eserlerden bir diğeri Alibey (Cunda) Adası’ndaki bir tarihi yapıyı onararak Sevim ve Necdet Kent anısına açtıkları kitaplıktı. Kitapları, Muhtar Kent bağışlamıştı.
Yine Cunda Adası’nda, 1873 yılında yapılmış, yakın zamanlarda terk edilip virane haline gelmiş Taksiyarhis kilise binasını da restore eden müze, mekânı küçük ama çok zarif bir müze olarak Ayvalık’a kazandırmıştı.
Rahmi M. Koç Müzesi, külliyatını geçtiğimiz yıl yeni bir kitapla genişletmişti. “Rahmi M. Koç Müzeleri – İstanbul” isimli üçüncü kitapta, İstanbul Rahmi M. Koç Müzesi’nin ana koleksiyonunun çeşitliliği ve niteliği hakkında bilgilerin yanı sıra ikinci kitaptan bu yana koleksiyona eklenen objelere yer veriliyor. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık’tan çıkan kitapta müzenin kurucusu Rahmi M. Koç ile yapılan bir söyleşi de yer alıyor. Kitabı bir solukta okudum, gazetemiz EKONOMİ’nin aylık ilavesi, yayın yönetmeni olduğum KİTAP dergisine de kapak yaptık. Bugün açılacak olan Ayvalık Rahmi M. Koç Müzesi’ni de ilk fırsatta ziyaret edeceğim.
