Avrupa Birliği'nde tarım ve gıdanın gelecek 10 yılı
Yeni yılın ilk yazısı. Tarımda 2019'da neler olduğunu geçen hafta, 2020'de neler olabileceğini ise dün yazdık. Tarımdaki gelişmeleri doğru değerlendirmek için dünyadaki gelişmelere de bakmak gerekiyor. Özellikle Türkiye'nin tarım ve gıda ürünleri dış ticareti bakımından önemli pazarlardan birisi olan Avrupa Birliği'nde neler olduğuna yakından bakmak yararlı olur.
Toprak Mahsulleri Ofisi'nin önceki Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, bu görevden ayrıldıktan sonra tarımdaki gelişmeleri düzenli olarak Tarım Ürünleri Piyasa Analiz Bülteni olarak yayınlıyor. 2019 biterken yayınladığı özel sayıda Avrupa Birliği tarımı üzerine önemli verilere yer verdi. Bu verileri özetleyerek paylaşıyoruz.
AB'de tarım sektörünün önemi
Avrupa Birliği'nde tarım ve gıda ile ilişkili endüstriler ve hizmetler 44 milyon kişiye iş sağlıyor. Sadece tarım sektöründe dai¬mi çalışan sayısı 22 milyon kişi.
Gıda üretimi ve işleme sektörü istihdamın yüzde 7.5’ini sağlarken, Avrupa Birliği'nin Gayri Safi Hasılası'na yüzde 3.7 katma değer üretiyor.
Avrupa Birliği tarım sektörü, 2017’de 427 milyar euro değerinde üretim gerçekleştirdi.
Hububat üretimi 10 yılda yüzde 5 artacak
Avrupa Birliği'nin hububat üretimi 2030’da yüzde 5 artışla 320 milyon tona ulaşması bekleniyor. Üretim artışının mısırda ve ek¬meklik buğday ve kaba yem hammaddelerinde yüzde 6 ve arpada yüzde 2 olması, makarnalık buğday üretiminin ise yüzde 4 azalması tahmin ediliyor.
Üretilen hububatın tüketim tahminlerine bakıldığında, 2030’da; buğday, arpa ve mısırın yüzde 60'ının yem olarak tüketilmesi, yüzde 38.7’sinin ise gıda olarak tüketilmesi öngörülüyor. Kalanı ise biyoyakıt üretiminde değerlendirilecek.
Yağlı tohumlarda üretim azalacak ithalat artacak
Avrupa Birliği yağlı tohumlar üretimi ise 2030’da, 2015-19 ortalamasına göre yüzde3.2 azalması; tüketimin yüzde 6.6 ve ithalatın yüzde 14.6 artması bekleniyor. Aynı dönemde kolza üretimi yüzde 13.5 azalırken soya fasulyesi üretiminin yüzde 54 artacağı tahmin ediliyor.
Avrupa kırmızı etten beyaz ete yöneliyor
Avrupa Birliği'nde tüketiciler kırmızı et ve domuz eti yerine daha çok beyaz et tüketme eğiliminde. Kişi başı et tüketiminin son 10 yılda, yüzde 4 artışla 69 kiloya ulaştı. Domuz eti tüketiminde yüzde 4 ve kırmızı et tüketiminde yüzde 11 azalma olurken beyaz et tüketimi yüzde 20 arttı.
Gelecek 10 yılda, Avrupa Birliği'nde kişi başı et tüketiminin yüzde1 gerilemesi bekleniyor. Domuz etinde yüzde 4 ve kırmızı et tüketiminde yüzde 7 azalma olacağı tahmin edilirken beyaz et tüketiminin yüzde 4 artması bekleniyor.
Et ithalat artacak
Avrupa Birliği'nde yem fiyatlarının artması ve büyükbaş hayvancılıkta kârlılığın azalması nedeniyle buzağı yetiştiriciliği son yıl¬larda geriliyor. Önümüzdeki 10 yıl içinde; toplam inek sayısının yüzde 5, et üretiminin yüzde 8, canlı hayvan ihracatının yüzde 15 azalması, dana karkas et ithalatının yüzde 24 ve ihracatının yüzde 10 artması bekleniyor.
Tüketicilerde beyaz etle ilgili olarak sağlıklı, ucuz, sera gazı salınımının az olduğu imajı yaygın olması nedeniyle Avrupa Birliği ülkelerinde son yıllarda kırmızı ete göre beyaz et daha çok tercih ediliyor. Önümüzdeki 10 yıl içinde; beyaz et üretimin yüzde 5, kişi başı tüketimin yüzde 5,ithalatın yüzde 12, ihracatın yüzde 7 artması öngörülüyor.
İnek sayısı azalacak, süt üretim, artacak
Önümüzdeki 10 yıl içinde; Avrupa Birliği'nde süt ineği sayısının yüzde 6 azalması, süt ineği veriminin yüzde 14 artışla yıllık inek başına 8 bin 342 kilo olması bekleniyor. İnek sayısı azalmasına rağmen süt üretiminin yüzde 6 artması öngörülüyor.
Avrupa Birliği'nde tüketicilerin protein ihtiyacını karşılamada kırmızı et tüketiminden beyaz et ve yumurta gibi kanatlı ürünlere ve bitkisel protein kaynakları bakımından ise bakliyat tüketimine yönelmesi bekleniyor. Bu çerçevede yumurta sektörüne ilişkin gelecek 10 yılda; üretimin yüzde 9, kişi başı tüketimin yüzde 8, ithalatın yüzde 26, ihracatın yüzde 28 artması tahmin ediliyor.
Özetle, Avrupa Birliği, tüketici tercihleri doğrultusunda tarım ve gıdada üretimini yönlendiriyor. Bazı ürünlerde üretim artışı beklenirken bazı ürün gruplarında ithalatında ciddi artışlar olacak. Türkiye'nin Avrupa pazarını yakından izleyerek, tüketici tercihlerine uygun tarımsal üretimini yönlendirirse ihracatını artırabilir. Avrupa Birliği, Türkiye için çok önemli pazar.