Asgari ücrete bir de bu pencereden bakalım
2021 yılı asgari ücreti 2825 TL olarak açıklandı. Ne kadar işlevsel olduğu tartışmalı Asgari Ücret Tesbit Komisyonu’undan yine işçi kesiminin kabullenmediği bir sonuç çıktı.
Şimdi her yıl olduğu gibi ilgili bakan mevcut koşullara en uygun ücretin belirlendiğini, işverenler asgari ücret maliyetinin yüksek olduğunu öne sürerken, işçiler de bunun sefalet ücreti olduğunu anlatacaklar.
Enflasyon, açlık ve yoksulluk sınırları gibi hesaplar, bu ücretin ne ifade ettiğini açıklamaya yeter. Ancak biz bu tartışmaya bu kez farklı bir pencereden bakacağız. Devletin en tepesinden açıklanan rakamların penceresinden… Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı her üç ayda bir Toplam Sanayide Birim Ücret Endeksi adı altında bir endeks hesaplıyor. Bu endeks, sanayide saatlik ücretin enflasyon karşısındaki reel seyrini ifade ediyor.
Birinci grafik, ücret endeksi ile toplam GSYH ve sanayi GSYH endekslerinin yıllık ortalamalarının 2009’dan bu yana nasıl seyrettiğini yansıtıyor. Grafik net olarak gösteriyor ki milli gelir artarken reel ücretler yerinde sayıyor. Yıllık GSYH, 2020’nin 3. çeyreği itibarıyla 2009 yılına göre yüzde 76.6, sanayi ise yüzde 83.8 büyümüş. Ama sanayide birim ücretlerdeki 11 yıllık reel artış sadece yüzde 3.7.
Üstelik bu hesap, TÜİK enflasyonu ile yapılan bir hesap. Ücretlilerin maruz kaldığı enflasyonun çok daha yüksek olduğunu hesaba katarsak reel ücretlerde aslında düşüş var.
Ayrıca bu yıl reel ücretlerde aşırı bir bozulma da var. Sanayide Reel Birim Ücret Endeksi, geçen yılın 3. çeyreğine göre yüzde 9.54 gibi sert bir düşüş gösterdi. Bu düşüş, dolar ile hesaplanan endekste yüzde 20.44’ü, Euro ile hesaplanan endekste ise yüzde 24.27’yi buluyor.
Sayfadaki ikinci grafik de yıllık ortalama reel ücretlerin dolar olarak nasıl eridiğini gözler önüne seriyor.
Türkiye’de asgari ücret en alt düzeyde geçinebilmenin ücreti değil, fiilen temel ücret durumunda. Bu yüzden mevcut asgari ücret politikası, yukarıda sergilenen resmi yaratan manivelalardan birisi oluyor.