Armut ağaçta biz markette neden çürüyoruz?

Karadeniz yaylalarındayım. Arada ilçeye inip alışveriş yapmam gerek. Salı, Çaykara’nın pazarı ve hem aşı hem de çarşı için oradayım. Armut arıyorum, yerli endemik armut. Hiçbir yerde yok. Oysa yol boyu armut ağaçları öylesine dolu ki dalları yere sarkıyor, meyveler yere düşüyor, araba ezip geçiyor.

Sordum; “bu yerli armutlar nerede?” diye… Marketteki bir müşteri anında cevap verdi; “ağaçlarda…” Peki, neden markette yok? Satıcının cevabı, enflasyon çürümesine izah getirecek düzeyde; “kimse toplayıp getirmiyor.” Para mı etmiyor? “etmez olur mu, ben 15 liradan alıyorum kilosunu ve 20’den satıyorum.”

PEKİ, AMA NEDEN?

Gördüğüm, armudun ağaçta bizlerin de bu zihin yapısıyla markette çürüdüğümüzdür. Tarım arazileri değerlenip emlak arsasına dönüşünce; çiftçinin üretimi de değersizleşti. Artık üretmiyor, yeni rant kapısı üzerinden hareket ediyoruz. Zira armudu ağaca, tarımı da ithal ürünlere terk ettik.

Çünkü biz üretim üzerinden değil market tüketimi üzerinden düşünüyoruz. Çünkü biz ev sahibi olma üzerinden değil, müteahhidi var etme üzerinden düşünüyoruz. Çünkü biz nimeti üretmek üzerinden değil, külfeti öteleme üzerinden düşünüyoruz. Çünkü tüketici olmayı seçtik, üreticilikten vazgeçtik.

TARIM ARAZİSİNDEN EMLAK ARSASINA

17 yıldır yazın en az 1 ayımı yaylalarda geçiririm. İnternet sayesinde burada çalışırken dağ bayır dolaşır, tabiattaki değişimi, sosyo-kültürel farklılaşmayı gözlemlerim. Son 10 yıldan bu yana gördüğüm şudur; meyveler dalında çürüyor. Çayırlar kesilmiyor, ürünler toplanmıyor.

Hayvan sayısı azalmış beton sayısı çoğalmış. Beton da bize süt vermiyor. Bunun için inek gerek, koyun, keçi gerek… Artık inek sağılmıyor. Neden mi? Tarım arazileri emlak arsası oldu zira. Enflasyon onları da başkalaştırdı. Ekilmeyen arazilere bakıyorum, gidip talip olsan sana emlak arsası fiyatı çekiyorlar.

İKİ SORU İKİ CEVAP

Yaylaya süt götürülür mü?

Eğer üretmezsen, götürülür. Ben de öyle yaptım Buzpınar Yaylası’na Çaykara'dan şişe süt götürdüm. Bu, dostum rahmetli Ömer Lütfi Mete'nin "İtfaiye Yanıyor" kitabındaki gibi garip ama gerçek... Yangını söndüren itfaiyenin kendisi yanıyorsa, ortada daha derin sorun var demektir. Yayla çiçeğiyle otlayan ineğin süt ürettiği endemik zengini meralar dururken oraya ilçeden süt taşımak ta öyle...

Üretimden vazgeçersek ne olur?

Olacağı şu; ele güne muhtaç hale gelirsin. Girdi fiyatlarını bahane edersin. Haklısın da… Ama tarlanı ekip biçmek, kendiliğinden biten armudu toplayıp pazara götürmek gerekirken enflasyonu bahane edemezsin… Dilimde pelesenk oldu; “elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz.”

NOT

GERİATRİ TARIMI

Tarımda geriatri yaşanıyor. Gençler tarım sektörü ile uğraşmak istemiyor. Köyleri terk ediyor. Tarım arazileri yaşlıların inisiyatifine,  gayretine terk ediliyor. Orada da ne yapılabilirse o aktive ediliyor.

Tarım sanki utanılacak bir şeymiş gibi; ‘efendim zengin olmak için bilişimde teknolojide üretici olmak bize yeter’ gibi tuhaf fantezilere saplanıyoruz. Tarımda kendi hazinemizin dilencisi olduk. Kendine yeter ülke idik, şimdi gıdada dışa bağımlıyız. CENNET vatan; eğer üretmez isen CİNNET vatan oluverir.