Amerika`ya ihracat için `2023 z raporu`; 2024 beklentileri…

Dr. Türker Çelik

Küresel ekonomide resasyon beklentilerinin tartışıldığı; Avrupa pazarının Türk ihracatçılar için oldukça durgun olduğu bir ortamda 2023 yılını bitiriyoruz. Bu yazıda mümkün oldukça farklı ölçekte ve yapıda iş yapan ihracatçılarımızın Amerika pazarına dair bazı sorularını yanıtlamaya çalışacağız.

Doğal olarak en fazla gelen soru Amerika 2024 yılında resesyona girer mi ve bu ihracatçıları nasıl etkiler? OECD verilerine göre 2023 yılında ABD ekonomisi yüzde 2,4 büyüyecek… 2024 yılında yüzde 1,5; 2025`te ise yüzde 1,7 büyüme bekleniyor. Bu yıl perakende satışlar bir önceki yıla kıyasla yüzde 3 düzeyinde artacak. Bir başka gelişme de önümüzde yıl Amerika`da başkanlık seçimleri var o nedenle faizlerin daha fazla artması beklenmiyor. Özetle makro düzeyde bakıldığında Amerikan ekonomisinde ve satışlarda belirgin yavaşlama olmasına rağmen durgunluk var diyemeyiz.

İhracatçılarımız ekonomiyi dert etmesin…

Önümüzdeki yıl bu yavaşlama daha da artacak ancak yine de Amerikan ekonomisi durmayacak. Özellikle Avrupa`yla kıyaslandığında ve pazarın büyüklüğü düşündüğünde Amerika, Türk ihracatçılar için en cazip büyük hedef pazar olmaya devam edecek. Amerika, bu yıl dünyadan 3,2 trilyon dolardan fazla ithalat yapacağını anımsayarak pazarın derinliğini hatırlayalım.

Maalesef Amerika`ya yapılan dev ihracattan Türkiye`nin aldığı pay sadece yüzde 0.5 düzeyinde gerçekleşti. En iddialı olduğumuz tekstil-hazır giyim sektöründe dahi bu pay ancak yüzde 1.2 oldu. Özetle Amerikan ekonomisinde bizim potansiyel ihracatımız açısından genel olarak bir problem yok. Sadece aşağıda ifade ettiğimiz bizim de güçlü ihracatçı olduğumuz bazı endüstrilerde durgunluk var. Bunun dışında ihracatçılarımız için Amerika pazarından kaynaklı bir endişeye gerek olmadığı düşüncesindeyiz.

Ürünün Amerika`ya uygun mu dikkatli analiz et

Amerika dünyanın ürün bazında dahi en oturmuş pazarı. Belirli kalitede bir ürünün fiyatında ülke genelinde ciddi bir oynama söz konusu değil. Yine hangi ürün satar satmaz analiz etmek zor değil. O nedenle firmalarımızın öncelikle yapmaları gereken ihraç etmek istedikleri ürünün Amerikan pazarına uygun olup olmadığını dikkatli şekilde analiz etmek. İş planında bütün masraf kalemlerini doğru şekilde incelemek. Örneğin bir ürün kategorisi için Amerika pazarından satış pazarlama harcaması yüzde 20 ise bu kalemin masraflara bu oran ile dahil edilmesi gerekiyor. Amerika son derece oturmuş ve şeffaf bir pazar olduğu için bu rakamlara ulaşmak hiç de zor değil… Belki de Amerikan pazarı masa başı raporların verilerin analiz için en fazla işe yaradığı pazar…

Sektör sektör analiz

Bu noktada bizim ihracatçılarımız için mevcut durum ve önümüzdeki bir yıl için projeksiyon yapalım…

- Gıda

Pandemi dönemiyle birlikte ilk defa genel Amerikan tüketicisine hitap eden gıda perakendesinde Türk ürünleri ciddi şans buldu. En önemli etkenlerden biri Amerikan pazarında Çin başta olmak üzere birçok ülkeden kaynaklanan tedarik sorunu yaşanmasıydı. Amerikan tüketicileri daha fazla evde gıda tüketmeye başladı. Hacim sorunu olsa da Türkiye gıdada bazı kalemlerde hammadde sahibi ve rekabetçi bir ülke. Costco`larda satılmaya başlanan Neli Pide ve Walmart`ta da satılan Öncü Salça buna örnek. Atıştırmalık üreten müthiş atıştırmalık üreticisi Cibo Vita markasını burada anımsayalım.

- Mobilya

Pandemi ile birlikte Amerika`da çok ciddi bir mobilya talebi oluştu. Ancak bu yıl sektör ciddi şekilde yavaşladı. Amerika`ya ihracat yapan birçok firmamızın planları bundan etkilendi. Ömümüzdeki yıl da mobilya sektörü çok olumlu işaretler vermiyor.

- Tekstil-Hazır giyim

Hem kumaş hem de giyim sektörü 2023 yılını bir önceki yıla kıyasla daha yavaş geçirdi. 2024`te de aynı durum devam edecek. Bu dönemde sektördeki genel trend olan küçük adet sipariş-hızlı teslimata göre konumlanmak doğru görünüyor.

- Ev tekstili-Havlu

Talepte ciddi durgunluk ve karlılıklarda sorun var. Bu durum 2024 yılında da muhtemelen devam edecek.

- Ev-İnşaat malzemeleri

Sektörde kategori ve bölge bazlı değerlendirme yapmak daha doğru. İhracatçıların belirli popüler eyaletler, şehirler dışında farklı bölgelere de bakmaları doğru olacaktır.