Akıllı asistanlar ve bankacılık
Teknoloji kelimesi Yunanca sanat, bilim ve zanaat anlamına gelen “Techne” ve duyguları kavrama anlamındaki “Logos” kelimelerinin birleşiminden oluşuyor. Sözcüğün anlamı ise zanaat, bilim veya sanat ile yetenekleri arttırmak. Bu güçlü kelime dünya tarihindeki birçok değişimin kökünü oluşturuyor. Bankacılık da teknolojik gelişmelerin önderliğinde farklı bir noktaya evrildi ve evrilmeye de devam ediyor.
Bankacılıkta teknoloji ve dijitalleşmenin seyri 1970’lerde ATM’lerin kullanımı ile başlıyor. Daha sonra telefon bankacılığı ve iletişim merkezlerinin 1980’lerin sonuna doğru ortaya çıkışı ile birlikte bankacılık ürün ve hizmetlerine erişimin ciddi şekilde arttığını görüyoruz. 2000’lerde ise internet ve mobil bankacılık ile şubelerin işlem merkezi olmaktan yavaş yavaş çekildiği ve bankacılık işlemlerinin mekân ve hatta büyük ölçüde zaman bağımsız yapılabildiği bir bankacılık deneyimliyoruz.
Ünlü Fütürist Gerd Leonard “Teknolojiye Karşı İnsanlık” kitabında gelecekteki on büyük dönüşümü şu şekilde sıralıyor; dijitalleşme, mobilleşme, ekranlaşma, aracısızlaşma, dönüşüm, akıllanma, otomasyon, sanallaştırma, sezinleme ve robotlaşma. Bu dönüşüm maddelerinin etkilerini bankacılık ve yatırım tarafında yaygın olarak görmeye başladık. Özellikle sanal asistanların yaygınlaşması ile sanallaştırma, sezinleme ve robotlaşma tarafında da önemli yol kat edilmiş olacak.
Bizim yerimize karar veren ve sesli komut ile çalışan dijital asistanlar bankacılıkta da önemli bir değişimi vadediyor. Müşterinin ihtiyacına yönelik olarak bankacılık hizmetlerini arayıp bulduğu bankacılıktan, müşteri ihtiyaçlarını önceden sezinleyip ona uygun çözümler sunan bir bankacılığa geçiyoruz. Bu geçişi yaparken akıllı dijital asistanlar bizi yönlendiren nitelikte olacak. Bu da bankaların müşterilerine erişimi için yeni bir kanal anlamına geliyor. Böylece ATM’ler ile başlayan teknolojik değişim, sesli komutlar üzerinden herhangi bir ara yüz olmadan bankacılığa doğru evriliyor.
Peki nasıl bir bankacılıktan bahsediyoruz? Bir örnekle canlandıralım;
Sabah uyandığınızda günlük işlerinizi koordine eden dijital asistanınız bankanızdaki mevduatınızın vade dönüşünde sizi bilgilendirerek, geçmiş dönemlerdeki harcama-tasarruf alışkanlıklarınıza göre harcama/ödemeler için gerekli parayı ayırdıktan sonra farklı bankalardan aldığı mevduat oranlarını ve birikiminiz için alternatif yatırım portföylerini oluşturarak seçiminize sunacak. Tercihiniz doğrultusunda oluşan portföy çerçevesinde gerekli işlemleri (EFT, Havale, Mevduat, Yatırım İşlemleri vb.) gerçekleştirecek. Hatta bir sonraki aşamada sizin yerinize en uygun seçimi yaparak sizi sadece bilgilendiren bir noktaya da ulaşacak. Bütün bunları yaparken tamamen sesli komut üzerinden ilerleyeceğinizden klavye, telefon vb. bir yerden giriş yapmanıza gerek kalmayacak.
Örnek olarak verdiğim bankacılık çok uzak değil. Dünya üzerinde akıllı asistanların hem adetsel hem de sunduğu fonksiyonlar olarak büyümesine baktığımızda çok kısa zamanda bu bankacılığı deneyimlemek mümkün. Örneğin, Amazon Alexa 50.000 adet yeteneğe sahip ve bunun içinde bankacılık hizmetleri de var. 2017 yılından beri ABD’de Ally, US Bank ve Capital One gibi bankaların müşterileri Amazon’un Alexa sistemi üzerinden bakiyelerini sesli komutlarla öğrenip, fatura ve kredi kartı ödemelerini gerçekleştirebilir durumdalar. Son olarak Emirates NBD Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki müşterileri için bu hizmeti sunduğunu açıkladı. Emirates NBD müşterileri Amazon Alexa üzerinden harcamaları, günlük piyasa gelişmeleri vb. bilgileri edinebilecek. Sadece bankacılık değil, yatırım tarafında da özellikleri var. Capital One “Opening Bell” uygulaması üzerinden hisse senedi fiyatları ve TD Ameritrade uygulaması üzerinden ABD piyasalarında yer alan bütün finansal enstrüman fiyatlarının sorgulamasını gerçekleştirilebiliyor.
Büyük teknoloji firmaları da bu alana önemli yatırım yapıyor. Apple, kullanıcının kimlik doğrulamasını sürekli olarak yapabilecek yapay zekâ temelli uygulamanın patentini Ekim 2018’de aldı. Bu şifre girmeye gerek kalmadan bankacılığın her yerde sesli komut üzerinden güvenilir şekilde yapılabilmesini sağlayacak. Amazon ise sesli komut ile çalışan Echo ürün gamını 2019 yılı Kasım ayında “Her yerde Alexa” söylemiyle yüzük, gözlük ve kulaklık olarak büyüttü. Artık bankacılık için mobil telefonlarımızı da taşımamıza gerek kalmayacak.
Sesle bankacılık kolaylığından ötürü müşterilerin de tercihi olacak. Bankacılık ile ilgili önemli yayınları ve araştırmaları bulunan EFMA’nın Bireysel Bankacılıkta İnovasyon 2019 Raporu’na göre önümüzdeki beş yıl içinde bankacılık işlemlerinin yarısı sesli komut ile gerçekleştirilecek. Statista’da yer alan bir diğer araştırma sonucuna göre ise dünya üzerinde 5 kişiden 1’i şubeye gitmek yerine akıllı dijital asistanlar üzerinden bankacılığı tercih edeceklerini belirtmiş. Aynı katılımcıların %30’u üç yıl içinde bu yolla bankacılık yapmak istediklerini ifade ediyor.
Sesle bankacılık ve akıllı asistanlar; ATM, telefon bankacılığı, internet ve mobil bankacılık gibi sektörü değiştirecek. Mobilleşme ile zaman ve mekân bağımsız hale gelen bankacılık sesle yönetilebilen akıllı asistanlar ile çok daha basit ve hayatın olağan akışında görünmez bir hal alıyor. Bu değişime başta bankalar olmak üzere finansal sistemi oluşturan tüm tarafların hazır olması önemli.