Agrotech’ten toprağı ve çiftçiyi koruyan model
“Babam Bursa’da tekstil işiyle uğraşırdı. Çocukluğumda hep onun yanında fabrikaya giderdim, ta ki babaannem beni bir gün yoldan çevirene kadar… Babaannem elinden her iş gelen bir çiftçiydi, toprağa çok tutkuluydu. Bana kendi yanında çiftçi olmamı söyledi, benim de içimde varmış demek ki, kaldım babaannemin yanında, toprağa bir bulaştım, bir daha kopamadım. Üniversite eğitimim sırasında bile kopmadım topraktan. Sonra da babamdan bana kalan sermaye ile 2013 yılında Agrotech’i kurdum” diye başlıyor sözlerine Agrotech Yönetim Kurulu Başkanı Hümeyra Gökçen Keskin.
Temelleri 2013 yılında atılan Agrotech, bir tarım ve teknoloji şirketi. Bugün, kendi sahipliğindeki topraklar ve emektar çiftçilerin tarım yapabildiği topraklardaki verimliliği artırmak için hem teknolojiye hem de bu alandaki bilgi birikimini bir araya getirerek, tarım sektöründe örnek olacak uygulamaları hayata geçiriyor. Agrotech Yönetim Kurulu Başkanı Hümeyra Gökçen Keskin, çalışmalarını şöyle anlatıyor:
Misyonumuz atıl durumda olan tarıma elverişli alanları ekonomiye kazandırmak
“Biz Agrotech olarak çiftçilerimizin refahını artırmaya, ülke ekonomisine olumlu katkılarda bulunmaya, bilgi birikimlerimizi çiftçilerle paylaşarak, Türkiye’nin dört bir yanında sözleşmeli tarım uygulamalarıyla, atıl durumda olan tarıma elverişli alanları ekonomiye kazandırma misyonuyla çalışıyoruz. Türkiye’nin dört bir yanında çiftçimizin verimliliğini ve sürdürülebilirliğini artırmak için neler yapabiliriz, onların toprağa küsmesine nasıl engel oluruz, yatırım kararlarımızı hep bunları düşünerek veriyoruz. Antalya, Samsun, Uşak ve Burhaniye’de 3 bin dönümü kendimize ait, 20 bin dönümlük alanda sözleşmeli tarım yapıyoruz. Domatesten fındığa, muzdan bademe kadar çeşitli ürün gruplarında üretim gerçekleştiriyoruz. Sözleşmeli tarım modelimizle, çiftçilerimize istikrarlı gelir ve pazar garantisi sağlayarak tarımsal üretimi destekliyoruz. Arazi ve ürünü kurguladıktan sonra teknolojideki gücümüz devreye giriyor. Bu sayede hem çiftçilerimizin refahını artırıyor hem de ülke ekonomisine olumlu katkılarda bulunuyoruz.”
Verimli tarım arazileri imara açılmasın diye halka arz
“Geçtiğimiz yıl Agrotech olarak halka arz sürecini gerçekleştirdik. Bu süreç bizim için aslında uzun soluklu hedeflerimize ulaşmak ve istihdam yaratmaya devam etmek adına var gücümüz ile çalıştığımız bir dönem oldu. Son dönemde ana işimiz olan tarımın yanına diğer sektörleri de ekledik. Yeni satın almalar ve yurt dışında yeni şirket kuruluşları gerçekleştirdik. Ben halka arz kararını alırken, şu anda tarım yaptığımız arazilerin gelecekte de tarım yapmaya devam etmesini garantilemek istedim aslında. Tarıma elverişli ama atıl durumda olan arazilerin tarıma kazandırılmasını desteklerken, verimli tarım arazilerinin imara açılmasının da karşısında durmak istedim.”
Tarla, traktör, tecrübe ve iş gücü çiftçiden, diğer girdiler
Agrotech’ten “Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri çok parçalı araziler. Miras nedeniyle araziler çok bölündü. Çiftçileri bir araya getirmek gerekiyor. Biz de 2 bin 500 dekarda 95 çiftçiyi bir araya getirdik. Arazi geliştirmek için bu birleştirmeleri yapmaya mecburuz. Bin dönümün altında bir yere gidip ekim yapamayız, çünkü bu kadar arazisi olan çiftçi zaten kendi ekip biçiyor. Bizim bunun üstündeki büyüklükte sözleşmeli tarım yapmamız gerek. Biz sürdürülebilir tarım ve gıda arz güvenliği üzerine kurgulanan iş modelimizde sözleşmeli tarım yapılabilmesi için bazı girdilerin olması gerektiğinden hareketle önce gübre fabrikası kiraladık ve ardından Türkiye’nin farklı bölgelerinde sözleşmeli tarıma başladık. Agrotech olarak döngüsel ekonomi modelimizin önemli bir parçası olan gübre fabrikamız ile kendi gübremizi en kaliteli ve en uygun maliyetle üreterek, sözleşme yaptığımız çiftçilere gübreyi piyasaya göre en uygun fiyata verip karşılığında hasatta mahsuplaşma yoluyla bir tarımsal iş birliği modeli geliştirdik. Bu modelle çiftçimiz sermaye desteğini Agrotech’ten alıp kendi tarafında tarlasını, ekipmanını ve emeğini ortaya koyarak bir üretim gerçekleştirdi. Agrotech Sözleşmeli Tarım iş modelini daha detaylı tariflemek gerekirse; tarla, traktör, tecrübe ve iş gücü çiftçiden, diğer girdiler en uygun fiyatla Agrotech tarafından sağlanıyor. Ekim ve ekimden hasada kadar olan tüm süreçler Agrotech tarafından gerçekleştiriliyor. Sonuç olarak mahsulün Agrotech tarafından satın alınmasıyla birlikte çiftçiler sermaye kullanmadan kâr edebiliyorlar. Agrotech Sözleşmeli Tarım projesinin, tarım özel sektörü açısından en büyük katkısı sorumlu tedarik mantığıyla sürdürülebilirlik, verimlilik ve katma değer oluşturması. Ayrıca projenin diğer sözleşmeli tarım uygulamalarından farkı yalnızca büyük işletmeler lehine olmayan çiftçiyi de büyük ölçüde koruyan sözleşmelerin yapılması.”
Hedef topraksız tarımı yaygınlaştırmak
“Türkiye, iklim değişikliğinden en çok etkilenecek bölgelerden biri olan Akdeniz Havzasında yer alıyor. Bu nedenle iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlama ve sera gazı emisyonunun azaltımı, tarım üzerinde yaşanacak olumsuzlukları en aza indirme konusunda önem taşıyor. Son dönemde popülerliği artan yöntemlerden biri de topraksız tarım. Geleneksel tarım yöntemlerinden farklı olarak topraksız tarım, bitkilerin toprak yerine besin çözeltileri içinde yetiştirildiği bir tarım yöntemi. Balıkesir Burhaniye’de kurduğumuz Türkiye’nin ilk cam seralarından birinde topraksız tarımla salkım domates yetiştiriyoruz. Seralarımızı farklı illerde de çoğaltarak topraksız tarımı yaygınlaştırmayı hedefliyoruz. Bunun yanı sıra sürdürülebilirlik yaklaşımımız kapsamında sorumlu tedarik yapmaya özen gösteriyoruz. Bana göre sorumlu tedarik, toprak varsa, çiftçi varsa ben varım demek. Yaptığımız sözleşmelerde çiftçi kendini güvende hissediyor, ürününün tarlada kalmayacağını, dahası ilerleyen yıllarda da destekleneceğini biliyor.”
24 ülkeye Türkiye’den yazılım ihraç ediyoruz
“Agrotech tarım ve teknoloji faaliyetlerini yürüttüğü yapısına, Kasım 2023 yılında halka arz olduktan sonra, E-cars Depolama ve Lojistik Hizmetleri, Profert Gübre Fabrikası, Salça Fabrikası ve Hünnap markasını kattı. 2010 yılından bu yana dünyanın birçok coğrafyasına teknoloji ihraç ettik. Türkiye’den ABD’ye yazılım ihraç eden ilk teknoloji şirketiyiz. Daha sonra Türkmenistan’daki e-sağlık ve e-devlet projelerinin birinci ve ikinci fazını tamamladık. Dünyada 24 ülkeye Türkiye’den yazılım ihraç eden bir şirket haline geldik.”
Tarımda kadın-erkek eşitliğinin sağlanması öncelikli konulardan biri
“Agrotech olarak, kadın istihdamına büyük önem veriyoruz. Şirketimizin yüzde 55’i kadın, yüzde 45’i ise erkek çalışanlardan oluşuyor. Kadın çalışanlarımızın sayısı hasat dönemlerimizde daha da artıyor. Bu da bizim gibi bir teknoloji ve tarım şirketi için gurur verici bir tablo. Bildiğiniz gibi tarım sektörü kadın emeğinin en yoğun ancak en az görünür olduğu sektörlerden. Tarih boyunca tarımsal üretimin yükü hep kadınların omzunda oldu, ancak kadınların emeği istatistiklere yansımıyor. Tarım sektöründe kadınlar aleyhine derin eşitsizlikler mevcut. Hayatın her alanında olduğu gibi tarımda da kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasını en öncelikli konulardan biri olarak görüyorum.”