ABD’ye ihracatımız hızlı artabilir ama Avrupa’da ‘Çin çarpması’ yaşanabilir!

Türkiye’nin ABD’ye ihracatı yılın ilk 3 ayında (1 Ocak-31 Mart 2025) yüzde 1,2 oranında düşerek 3 milyar 126 milyon 132 bin dolar oldu. Yıllık ihracatımız ise 2024’te yüzde 10,3 yükselerek 13 milyar milyon 901 bin dolara ulaşmıştı. ABD Başkanı Donald Trump’ın, estirdiği Çin ve üretimde Çin’in arka bahçelerini hedefleyen “yüksek tarife fırtınası” bu tabloyu nasıl etkiler? Hazır giyim konfeksiyon başta olmak üzere iddialı olduğumuz birçok sektörde Çin ile rekabet koşullarımız küresel ölçekte zorlaşabilir. Bu bakış açısına göre “Türkiye’nin, ABD’ye ihracatı hızlanabilir ama Avrupa gibi önemli pazarlarımızda bizi Çin rekabeti çarpabilir.”

ABD’ye ne satıyoruz?

1 Ocak-31 Mark 2025 verilerine göre Türkiye, ABD’ye en çok Otomotiv Endüstrisi ürünleri satıyor. Bu sektörümüz ABD’ye, sadece 3 ayda, yüzde 5,3’lük artışla 291 milyon 622 bin dolarlık ihracat yaptı. Aynı dönemde kimyevi madde ve mamulleri sektörü yüzde 19,5’lik daralmaya rağmen 289 milyon 752 bin dolarlık ihracat gerçekleştirerek ikinci sırada yer aldı. Elektrik elektronik sektörü ise ABD’ye yüzde 41,5 ihracat artışıyla 213 milyon 370 bin dolarlık ihracata ulaştı. Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı 202 milyon 547 bin dolarlık ihracat yaptı. Mücevher sektörü de 23,1’lik artışla 199 milyon 526 bin dolarlık ihracatla beşinci sırada yer aldı. Bu sektörlerimizden sonra sıralama hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar, halı, demir ve demir dışı metaller, çimento, tekstil ve hammaddeleri, çelik, meyve sebze mamulleri, mobilya şeklinde devam ediyor. ABD’ye savunma sanayi ihracatımız da her yıl artıyor.

Çelikte sert düşüş, demir ve demir dışında kaygı var

Türkiye’nin ABD’ye çelik ihracatı yılın ilk 3 ayında yüzde 45 düşerek 108 milyon 708 bin dolara geriledi. Bu olumsuz tabloda ‘çelik ve bazı ürünlerin, özel ve daha yüksek tarifl erle karşılaşması’ olabilir. İlk 3 ayda yüzde 19’luk artışla ABD’ye 169 milyon 868 bin dolarlık ihracat gerçekleştiren İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Çetin Tecdelioğlu, genel olarak “ABD pazarında büyürüz” görüşünün doğru olduğunu belirtiyor ama önemli kaygılarını da dile getiriyor ve “Bizim sektördeki tüm ürünlerde aynı tarife geçerli değil. Mesela bakır ve alüminyumda farklı tarifelere var. Biz de şimdi buna göre çalışıyoruz ve nasıl etkileneceğimizi kısa süre sonra daha net göreceğiz.

Çin ABD’ye 500 milyar dolarlık mal satıyor ve orada kaybedeceği pazarı telafi etmek adına dünyanın her yerinde bizi tehdit edebilir. Eğer Çin güçlü bir fiyat rekabetine girerse ihracatımız için kaygılanmalıyız. Biz geçen yıl 12.6 milyar dolarlık ihracat yaptık. Bu yıl için bu rakamı tekrarlamak başarı olabilir. ABD pazarında başka meseleler de var. Orada standartlar çok farklı, ölçüler bile farklı. Ona göre üretim yapmamız gerekecek, kalıpların bile değişmesi gerekebilir, standartlara uyum da zaman alabilir.”

■ Asıl sıkıntımız ‘kur enfl asyon’ ilişkisindeki kopukluk

İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Kazım Taycı, “ABD’ye ihracatımız son 10 yıldır çift haneli artıyor. Yüzde 28’lik artışları da gördük. Dolayısıyla yeni gümrük tarifelerini takip ettiğimiz kadarıyla bizim cephemizde ABD pazarı için yeni fırsatlar olabilir” diyor. Başkan Taycı, şekerli ve kakaolu mamullerde ayrıca hızlanma olabileceğini belirterek şöyle konuşuyor: “Bu ürünleri Güney Amerika ülkelerinden alıyorlardı ve şimdi oralara daha yüksek tarife ilan ettiler. Bu ürünlerde bizim ürünlerin önü açılabilir. An itibariyle böyle görünüyor ama ne gibi gelişmeler olabilir bakacağız. Ancak esas olarak biz ülkemizdeki kur enfl asyon ilişkisindeki kopukluk nedeniyle fi yatlamada halen zorlanıyoruz. 2025 için toplamda yüzde 4 büyüme ile 13,5 milyar dolarlık ihracat olabilir. Amerika ihracatımız ise 1 milyar dolara yaklaşır. Normal şartlarda Çin bizim ihracatta çekindiğimiz bir ülke değil. Bizim en önemli rakiplerimiz AB’deki üreticilerdir. Kurlar reel seviyelere gelse biz de bütün sanayi sektörlerimiz de çift haneli ihracat artışlarını tekrar yakalarız.”