ABD ile yeni dönem: Ticaret anlaşması, LNG alımı, nükleer işbirliği gündemde
İsveç'in NATO üyeliğinin Türkiye tarafından onayı ile ABD'nin F-16 satışına yeşil ışık yakması, iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir işbirliği döneminin de başlamasının önünü açtı. Washington DC'de bu hafta gerçekleştirilecek Türkiye-ABD Yüksek Düzeyli İşbirliği Mekanizması toplantısında, sadece siyasi konular değil, yeni "olumlu atmosfer" çerçevesinde ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi de masaya yatırılacak.
Siyasi meselelerde bazı konularda iki ülkenin "fikir ayrılıklarının devam ettiğini", ancak stratejik işbirliği çerçevesinde "zor konuların da iki müttefik ülke arasında konuşulabildiğini" söyleyen, adını vermek istemeyen bir ABD hükümet yetkilisi, "Her konuda aynı fikirde, göz göze bakıyor değiliz. Ancak bu mekanizmayı aramızdaki farklılıkları konuşabilmek için kullanıyoruz" dedi.
ABD Hükümet yetkilisinin verdiği bilgiye göre, ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile Türk mevkidaşı Hakan Fidan arasında gerçekleştirilecek üst düzey mekanizma görüşmelerinde masada, ticaret çerçeve anlaşmasından, ABD'den LNG alımına, hatta nükleer enerji konusunda işbirliğine kadar pek çok unsur yer alıyor.
İki ülke arasındaki mevcut ticaret engellerini aşmak için yeni bir "ticaret çerçeve anlaşması" üzerinde durulduğunu kaydeden aynı yetkili, ayrıca Türkiye'nin nükleer enerji yöneliminin hayata geçirilmesi için, küçük çaplı nükleer modüller satışının da gündemde olduğunu kaydetti. Yetkili, iklim değişikliği konusunda da yeni bir işbirliği sürecinin başlayacağını, Türkiye'ye yenilenebilir enerji kaynakları için finansman desteği verilebileceğini söyledi.
"Rus gazına karşı, Afrika ve Orta Asya'da Çin'in etkisine karşı işbirliği"
ABD tarafının görüşmelere ilişkin ajandasında ayrıca, Türkiye'nin Avrupa'ya enerji geçiş yollarındaki rolünün artırılması da yer alıyor. ABD hükümet yetkilisi, bu işbirliğinin özellikle Avrupa'ya Rusya kaynaklı olmayan enerji kaynaklarının geçişinin sağlanması açısından önem taşıdığını ifade etti.
Türkiye ile ABD arasında Orta Asya ve Afrika'yla ekonomik ilişkiler konusunda da işbirliği yapmak istendiğini anlatan Amerikan hükümet kaynağı böylece her iki bölgede de "Çin'in etkisinin ortadan kaldırılabileceğini" de söyledi. Yetkili, "Orta Asya'da IŞİD etkinliğine karşı, Afrika'da ise özellikle Sahil bölgesinde artan aşırı dinci teröre karşı Türk-ABD işbirliğinin önemine" de vurgu yaptı.
"Yaptırımlar konusunda özel sektöre özel eğitim veriyoruz"
ABD'nin başta Rusya olmak üzere, üçüncü ülkelere uyguladığı yaptırımlar konusunda Türkiye'de hem hükümet kanadıyla temasın sürdüğünü, hem de özel sektöre bu konuda "eğitimler verildiğini" anlatan Amerikan hükümet yetkilisi, "böylece Türk şirketlerinin yaptırımlara takılmasının önüne geçilmesinin amaçlandığını" vurguladı.
"PKK hala terör listesinde. Suriye konusunda görüş ayrılığı sürüyor"
Terörle mücadele konusunun da Blinken-Fidan başkanlığında 7-8 Mart'taki üst düzey istişare mekanizması toplantılarında ele alınacağını söyleyen ABD hükümet yetkilisi, PKK terör örgütünün ABD'nin "terör örgütleri listesinde" yer almayı sürdürdüğünü, ancak Suriye'de PYD-YPG konusunda iki ülke arasındaki görüş ayrılığının devam ettiğini de söyledi. Yetkili, "Suriye'de İŞİD tehlikesinin yeniden canlanmasını engellemek konusundaki politikamızda herhangi bir değişiklik yok. Türkiye ve ABD birbirlerinin bu konudaki farklı pozisyonlarını farkında. Bu, iki ülke arasındaki zor görüşme konularından biri" dedi.
Türkiye'ye iade edilen sanat eserleri
ABD hükümet yetkilisi, "pozitif ajanda" olarak nitelendirdiği iki ülke arasındaki yeni dönemde, kültürel alanda da işbirliğinin artmasının beklendiğini kaydetti. Türkiye'nin talepleri çerçevesinde ABD'nin son yıllarda Türkiye'den kaçırılmış 79 tarihi eserin iadesini sağladığını da kaydeden yetkili, bu eserlerin değerinin 62 milyon ABD dolarından fazla olduğuna da vurgu yaptı. Yetkili, halen ABD'de eğitim gören Türk öğrenci sayısının 9 bine ulaştığını, ayrıca Fullbright programı kapsamında toplamda 6 bin 500 akademisyenin de ABD'de çalışmalarda bulunduğunu söyledi.