AB Yeşil Mutabakatı emin adımlarla ilerliyor

Avrupa Komisyonu’nun Net Sıfır Sanayi ve Kritik Hammaddeler Yasa teklifi yeşil sanayi devrimine öncülük etmesi için önerilen AB Yeşil Mutabakat Sanayi Planının (GDIP) temel taşları olarak değerlendiriliyor.

Avrupa Komisyonu Net Sıfır Sanayi Yasası (NZIA) ve Kritik Hammaddeler Yasası (CRMA) olmak üzere iki yasa teklifi sundu.

Her iki yasa da AB’nin yeşil sanayi devrimine öncülük etmesi için önerilen AB Yeşil Mutabakat Sanayi Planının (GDIP) temel taşları olarak değerlendiriliyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, iklim, yatırımlar ve büyümeyi ele alan her iki stratejiye atıfta bulunarak “Dünyanın en büyük ve en gelişmiş iki ekonomisi artık aynı yönde ilerliyor” yorumlarını yapıyor.

Avrupa Birliği, Ursula von der Leyen’in Avrupa Komisyonu Başkanlığının ve AB’nin iklim ve büyüme stratejisinin amiral gemisi olan Yeşil Mutabakat hedefini ileriye taşımaya devam ediyor. AB Yeşil Mutabakatı, bloğun COVİD, Ukrayna ve hayat pahalılığı krizlerine verdiği yanıtta da etkili bir rol üstleniyor.

Uzmanlar, AB Yeşil Mutabakat mimarisinin, ABD Enfl asyonu Düşürme Yasası (IRA)’dan bağımsız olarak, yeni dünyada başarılı olmak için sağlam ve dayanıklı bir temel oluşturduğunu ve geçmişe bakıldığında “aslında AB’ye büyük bir iyilik yapmış olabileceğini” savunuyor.

Yeşil Mutabakat Sanayi Planı kısmen AB’nin 800 milyar Euro’luk COVID kurtarma fonu olan NextGenerationEU ve AB’yi Rusya’dan doğal gaz ithalatından bağımsız hale getirmeyi amaçlayan acil müdahale paketi REPowerEU gibi mevcut blokların yanı sıra, AB’nin küresel yatırım stratejisi Global Gateway üzerine inşa ediliyor.

İKİ YASA TEKLİFİ NELER GETİRİYOR?

01
NET-SIFIR SANAYİ YASASI

Şubat ayında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Avrupa’yı net sıfıra giden yolda temiz teknoloji ve endüstriyel inovasyonun evi haline getirme” planlarını açıklamıştı. Bu yasa teklifi, AB’nin Avrupa’nın emisyonlarını azaltmasına ve karbonsuz enerji üretimine geçmesine yardımcı olacak kilit teknolojilere yönelik desteği arttırma planının temelini oluşturuyor. Yasanın temel noktaları şöyle:

Yeni ve geliştirilmiş yerli üretim hedefl eri: Yasa, 2030 yılına kadar temiz teknolojilerin en az yüzde 40’ının AB’de üretilmesini amaçlıyor.

Bürokrasi azaltılıyor: Komisyon özellikle güneş, rüzgar, batarya ve daha fazlası dahil olmak üzere “stratejik teknolojiler” için izin ve finansmana erişimi iyileştirmeyi amaçlıyor.

Net Sıfır Sanayi Vadileri: Yasa, Üye Devletlerin, Net Sıfır Dayanıklılık Projelerine ev sahipliği yapabilecek ve net sıfır sanayi için Avrupa merkezleri olabilecek net sıfır sanayi tedarik zincirinin üretim tesislerinin inşası veya genişletilmesi için arazi üzerinde özellikle uygun alanları belirlemelerine izin verecek.

02
KRİTİK HAMMADDELER YASASI

Avrupa Birliği, AB ekonomisi için stratejik olarak kabul edilen ve yüksek tedarik riski taşıyan, çoğu mineral olmak üzere 30 kritik hammaddeden oluşan bir liste oluşturdu. Von der Leyen’in Komisyonu bu yasa ile malzemelerin kaynağını çeşitlendirerek bağımlılığın üstesinden gelmeyi amaçlıyor.

AB içerisinde madencilik ve geri dönüşüm: 2030 yılına kadar AB’nin stratejik hammadde tüketiminin yüzde 10’u AB’de çıkarılmalı ve Birliğin her bir kritik hammadde için yıllık tüketiminin yüzde 15’i kesinlikle geri dönüşümden sağlanmalı.

Çeşitlendirme: Komisyon, “2030'a kadar, Birliğin ilgili herhangi bir işleme aşamasındaki her bir stratejik hammaddeye ilişkin yıllık tüketiminin yüzde 65’inden fazlasının tek bir üçüncü ülke menşeli olmamasını” öneriyor.

AB malı hammaddeler: Yasa teklifine göre AB, değer zinciri boyunca işleme kapasitesini artırmalı ve yıllık stratejik hammadde tüketiminin en az yüzde 40’ını üretebilmeli.

Stratejik projeler: Komisyon ve henüz kurulmamış olan Avrupa Kritik Hammaddeler Kurulu, daha kolaylaştırılmış ve öngörülebilir bir izin sürecinden faydalanacak “stratejik projeleri” belirleyecek. Bunlar Devlet yardımı şeklinde kamu desteği alabilecek.
Üçüncü ülkelerin desteklenmesi: Komisyon, Çin’in “Kuşak ve Yol” girişimine karşı 300 milyar Euro’luk büyük bir girişim olan Küresel Geçit Stratejisinin mali gücüne dayanarak üçüncü ülkelerde de “stratejik projeleri” tespit etmeyi ve desteklemeyi amaçlamaktadır. AB, ortaklarına değer katan, sürdürülebilir kalkınmalarını geliştiren, ekonomik kalkınmanın yanı sıra sürdürülebilir yönetişim, insan hakları, çatışma çözümü ve bölgesel istikrarı teşvik eden tedarik zincirleri oluşturmayı amaçlıyor.

İş dünyası iddialı bir yeşil müdahaleyi destekliyor

İş dünyası, AB’nin oyununu hızlandırmasını Avrupalı şirketlerin rekabet gücünü arttırmaya yardımcı olması için bir fırsat olarak görüyor. Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel’in analistleri, ABD’nin IRA’sına yanıt verirken AB’nin sadece ABD’ye kıyasla rekabet gücünü korumaya çalışmaması, genel olarak rekabet gücü, hızlı karbonsuzlaştırma ve geniş dış politika ve kalkınma politikası hedefl eri de dahil olmak üzere daha geniş amaçlar gütmesi gerektiğini savunuyor.

Uzmanlar, AB’nin Washington ile bir sübvansiyon yarışına girmemesi, bunun yerine güçlü yönlerini iki katına çıkarması gerektiği konusunda uyarıyor. Enerji fiyatlarını düşürmek için yenilenebilir enerji alımını artırmak, yeşil kamu alımlarını güçlendirmek, finansmanı iyileştirmek ve yeşil ürünlere olan talebi teşvik etmek, tüm bunları yaparken de iklim, insan hakları ve biyoçeşitlilik açısından standart belirleme hedefine saygı göstermek gerektiği vurgulanıyor. 23-24 Mart tarihlerinde Brüksel’de yapılacak olan Avrupa Konseyi toplantısında teklifl er görüşülecek.