8 milyon 337 bin 208 çocuğa erişen TOÇEV 30. yaşını kutluyor

Fatoş KARAHASAN
Fatoş KARAHASAN Markalar & İçgörüler

1994 yılında Ebru Uygun tarafından kurulan TOÇEV (Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı), 30 Yılı geride bıraktı.  Bugüne kadar, 8 milyon 337 bin 208 çocuğa destek veren Vakfın öyküsü bir belgeselle ölümsüzleştirildi. Ebru Uygun’un oğlu Ansel Yarcan’ın yönettiği ‘Dokunduğum Yürekler’ adlı belgesel önümüzdeki günlerde izleyiciyle buluşacak. 46 tane ulusal ve uluslararası ödül almış olan Ebru Uygun’la TOÇEV’in doğuşu ve projeleri hakkında bir sohbet gerçekleştirdik:

8 milyon 337 bin 208 çocuğa erişmek büyük bir başarı. Destek vereceğiniz çocukları nasıl seçiyorsunuz?

Anne ve babası olmayan çocuklara öncelik veriyoruz. Daha sonra maddi yetersizlik yüzünden ebeveynlerin çocuğunu bakımına yetemediği durumları inceliyoruz. En önemli kriterimiz çocuğun okuma isteğinin olması. Psikologlarımızla birlikte öğrencilerimizi ilkokuldayken 6-7 yaşlarında seçiyoruz. Yolculuğumuz uzun bir yolculuk, beraberliğimiz 16 yıl sürüyor. Bazen seçtiğimiz çocuk başarılı gidiyorsa, kardeşine de destek oluyoruz.

TOÇEV nasıl doğdu?

1994 yılında #OkumakHerÇocuğunHakkıdır diyerek yola çıktık. Çocuklarımızın kültürlü, bilgili, sağlıklı, üretken, bilinçli ve vicdanlı bireyler olarak hayata hazırlanmaları için çalışıyoruz.

Bugüne kadar 8.337.208 Okuma İstekli Çocuk için, ulusal ve uluslararası firmalarla birlikte hayata geçirdimiz 30 büyük proje. İnşasına, iyileştirilmesine veya donanımına katkıda bulunduğumuz 40.590 eğitim kurumu. İş birliği yaptığımız 310.500 öğretmen. Dünyanın geleceği için büyüttüğümüz 1.800 badem ağacı ile kocaman bir aileyiz

TOÇEV ne yapıyor?

Okuma istekli çocuklarımızı tüm eğitim hayatları boyunca maddi ve manevi olarak destekliyoruz. Onların eğitim hayatları boyunca ihtiyaç duydukları kırtasiye malzemeleri, okul kıyafetleri, yazlık kışlık giyim ihtiyaçlarını ve hijyen ürünlerini temin ediyoruz.

Çocuklarımızın okul ve sosyal çevreye uyum süreçlerini geliştirmek amacıyla hazırlamış olduğumuz TOÇEV Müfredat Programımızı yıl boyunca uygulayarak, öğrencilerimizin iyi oluş hallerini ve psikolojik sağlamlık düzeylerini güçlendiriyoruz.

Öğrencilerimizin akademik gelişimlerinin yanı sıra, kişisel ve sosyal gelişimlerini de önemsiyoruz. Uzman psikologlarımız tarafından gelişim düzeylerine uygun olarak hazırlanan psikososyal atölye çalışmalarımızla her yönden sağlıklı, bilinçli bir gelecek için çalışıyoruz.

Projeleriniz çok. Önce yaptırdığınız ve onardığınız okul binalarını konuşalım…

“Yaşasın Okulumuz” adını verdiğimiz kampanyanın amacı, Türkiye’de eğitim-öğretim için yeterli altyapıya, çağdaş sağlıklı koşullara sahip olmayan, üç ya da dört derslikli, öğrenci sayısı 50’nin üzerinde, kısa vadede kapanma olasılığı olmayan, kırsal kesimdeki ilköğretim okullarının ‘onarımını’ sağlamaktı. Yola SHOW TV ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın desteği ile 6 Ocak 2005’te çıktık. Hedefimiz 81 ilde 81 köy okulunu onarmaktı, ancak bağışçılarımız desteği ile 204 okulun onarımı gerçekleştirdik.

2007 yılında RE/MAX ve T.C. Milli Eğitim Bakanlığı işbirliği ile yola çıktığımız “Günebakan” projemiz kapsamında ise, çeşitli kurumların da desteği ile 12 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu’nun (YİBO) iç ve dış donanımını gerçekleştirdik. Öğrencilerimizin becerilerini geliştirebilmeleri için sanat atölyeleri (resim-müzik odaları), fen-bilgisayar laboratuvarları, oyuncaklarla tanışacakları oyun odaları, kitaplarla dolu kütüphaneler, yeni hedeflere koşacakları spor alanları ve oyun parkları kurduk. 2010 yılından bu yana T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ile devam ettiğimiz projemizde kurumsal gönüllülük çalışmaları ile 109 okul 61 bin 827 öğrenciye ulaştık.

Kız öğrenciler için neler yapıyorsunuz?

ABBVIE iş birliğiyle hayata geçirdiğimiz Önce Kızlar Öncü Kızlar projemizle, kız çocuklarının gelecekteki iş hayatına katılımını artırmayı, kadın istihdamını sağlamayı ve toplumsal olarak ekonomik kalkınmaya destek olmayı amaçladık. 2022-2024 yılları arasında 80 kız öğrenciye ulaştık.

Okula Devam projemiz için kırsal kesimdeki kız çocuklarının adet görme konusunu bir tabu olarak kabul ettiğini, bu konudaki endişe verici bilgi eksikliği olduğu gerçeğinden yola çıktık. 40 dakikalık kısa süreli eğitimlerle anlamlı bir değişiklik yaratmayı başardık.

Eğitim öncesi “Regl dönemin başladı mı?” sorusuna “Bilmiyorum” diyen öğrenci oranı %13,6 iken eğitim sonrasında bu oran %5,3’e düştü. Bunun yanında öğrencilerin %36’sı eğitimin başında regl oldukları günlerde insanlara yakın olmalarının uygun olmayacağını düşünürken, bu oranın eğitim sonunda %21’e düştüğü gözlemlendi. 2019 yılından bu yana devam ettiğimiz projemizde 296 okul ve 61106 öğrenciye 76.132 ped dağıtımı gerçekleştirdik.

Genel sağlık bilincini artırmak için neler yaptınız?

Proje ortağımız Colgate’in dünya çapındaki Parlak Gülüşler Parlak Gelecekler çalışmasına 2008 yılında Ağız ve Diş Sağlığı Derneği ve T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı ile birlikte katıldık. Bu dünyanın en büyük ağız ve diş sağlığı eğitim projesi oldu. 2008 yılından bu yana 5.966.702 öğrenciye ve 206.979 öğretmene ulaştık

Astrazeneca iş birliğinde gerçekleştirdiğimiz İlk Yardıma İlk Adım projemizde Yatılı İlköğretim Bölge Okullarında eğitim alan çocuklara okul ortamında yaşayabilecekleri kazalara karşı bilinçlendirmek için 2007 yılında “İlk Yardıma İlk Adım” projemizi başlattık. 2007-2012 yılları arasında 238 okulda 43.656 çocuğa eriştik.

Türkiye Acil Tıp Derneği ve AstraZeneca iş birliğinde yürütülen İlk Yardıma İlk sen Koş projemiz kapsamında okulda ve evde meydana gelebilecek kazalar hakkında gençlere farkındalık yaratmak, eğitim vermek ve bu kazalar için risk faktörleri hakkında bilgilendirmek, ani kardiyak ölümle sonuçlanan ani kardiyak arrest vakalarının erken tespiti ve müdahale edilebilmesi hedeflendi. 2021 yılında başlayan ve devam eden projemizle 111 okulda 35.560 öğrenciye ulaşıldı.

Scotch-Brite iş birliğiyle gerçekleştirdiğimiz Temiziz projemizin amacı temizliğin sağlık açısından önemini vurgulamak ve çocukların çevresine ve topluma duyarlı bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktı. Özellikle ergen döneme geçişte çocukların kendini bulma çabalarında projemizin katkısı büyüktü. Projemizi 2011-2013 yılları arasında 63 okulda 17.031 çocuğa dokunarak tamamladık.

Astrazeneca ve Türkiye Diyabet Vakfı iş birliğiyle gerçekleştirdiğimiz Hey Genç Harekete Geç projemizin amacı gençlerin hayatında sağlıklı beslenme bilinci yaratmak, fiziksel aktivite ve egzersizin önemini vurgulamak ve yaratıcılık becerilerini ortaya çıkartarak okullar arasında paylaşım sağlamaktı.

2017-2021 yılları arasında 112 okulda 12 bin 225 çocuğa eriştik.

Gençlerin yaratıcı yeteneklerini artırmaya yönelik hangi projeleriniz oldu?

Ferrero ile gerçekleştirdiğimiz Bugün Benim Gelecek Benim projemizde 11-14 yaş arası çocukların kendi sınırlarını fark etmeye, korumaya ve kendi karakterlerini sağlıklı bir şekilde oturtarak ergenlik dönemine daha sağlıklı ve bilinçli girmelerini sağlamayı hedefledik. 15-17 yaş arası gençlerde ise tarımın, iyi tarım uygulamaları kullanılırsa gençler için istihdam fırsatı olduğuna dair farkındalık yaratmayı amaçladık. 2018-2021 yılları arasında 57 okulda 7 bin 172 çocuğa eriştik

Çocuk ve gençlerin yanı sıra doğa için de çalışmalarınız var. Badem ağaçlarınız ne durumda?

Payam, TOÇEV olarak 25. yılımızda bize farklı bakış açısı getirdi. Çocuğa ve ülkemize daha kalıcı yatırımlar ve üretebileceğimiz bir proje çıkartmamız gerektiği fikrini verdi. Bunun da yolu toprağa yatırım yapmaktan geçmekteydi. Arayışa 2018 yılında başladık.

Dünyamıza ve doğaya zarar vermeden üretebileceğimiz temiz – adaletli – ahlaklı ve doğru tarım yapmak en büyük arzumuzdu. Yolumuz Manisa ili, Demirci ilçesi, Karaoklar Ekolojik Yaşam Çiftliği ile kesişti. Tam da bizim yapmak istediğimiz modeli yapıyor hatta STK’lar ile bu konuda işbirlikleri yaparak tüm deneyimlerini gönülden paylaşıyorlardı

İlk çiftlik ziyaretimizi Eylül 2020’de yaptık. İlişkilerimizi devam ettirerek çiftliğe yakın bir bölgede 2021 Haziran’da 53 dönüm arazi alarak, çiftliğin danışmanlığından ve iş hizmetlerinden faydalanmak istedik.

2021 Kasım ayında toprağın havalandırması yapılarak dikime hazır hale geldi ve 1.800 adet Badem fidanı dikildi. Şu anda 53 dönüm arazimizde 1.800 Badem ağacı, 100 adet Meyve ağacı (bioçeşitliliği korumak için), etrafı da 3 bin 500 adet aromatik bitkiler (lavanta, adaçayı, biberiye, kekik, altınotu, civanperçemi) ile çevrilidir. Bademlerimiz yakında itibaren ürün vermeye başlayıp, vakfa sürdürülebilir bir gelir kaynağı sağlamaya başlayacak.

Doğa ve badem ağacı demişken, çocuklarda çevre bilincini artıran hangi çalışmalarınız oldu?

Koroplast iş birliğinde gerçekleştirilen projemizde 1-2-3.sınıf öğrencilere çöp ayrıştırma ve geri dönüşüm konularında bilinç kazandırmaya çalıştık.

2021-2023 eğitim-öğretim yılında 36 okul ve 9 bin 183 öğrenciye ulaştık.

Kipa ve Unilever desteğiyle yaptığımız ‘Yarının İzleri’ projemizle çocuklarımız küresel ısınmaya karşı bir yaşam bilinci oluşturmaya başlasınlar, global dünyanın bir parçası olduklarını fark etsinler istedik. Bunu anlatmak için tiyatroyu tercih ettik ve çocuklarımız eğlenerek öğrensinler diye Türkiye’yi dolaştık. 2009-2012 yılları arasında 230 okulda 39 bin 972 çocuğa eriştik.

Zorlu Enerji iş birliğiyle gerçekleştirdiğimiz “Enerjimiz Çocuklar İçin” çalışmasıyla ülkemiz için enerji kavramının önemini, enerjinin yerinde ve yeterli kullanımını, enerji kaynaklarının korunmasını TOÇEV Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu’nun sahneye koyduğu gösteri ile eğlenceli ve görsel destekli olarak anlatarak, çocuklarımızın çevresine duyarlı bireyler olarak yetişmelerini amaçladık

Geberit desteğiyle 2018 yılında 8 okulda 1524 çocuğa erişerek gerçekleştirdiğimiz Su Gelecektir projemizde ise ülkemiz için su kavramının önemini, suyun yerinde ve yeterli kullanımını, su kaynaklarının korunması konularını basılı/görsel materyaller ve tiyatro oyunuyla öğrencilere anlattık.

Deprem Bölgesinde çalışmalarınız oldu….

6 Şubat depremi sonrasında TOÇEV olarak üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmek için canla başla çalıştık. Depremin etkisi altında kalan ailelerimiz için oluşturduğumuz paket ile çocuklarımızın ve ailelerinin yaşam standartları düzelene kadar ihtiyaçlarını karşılamayı amaçladık. Aynı zamanda TOÇEV olarak desteklemekte olduğumuz ve deprem gibi büyük bir afete direkt olarak maruz kalan çocuklarımız ile ailelerine afet sonrası psikolojik ilk yardım ve travma sonrası müdahale alanlarında destek olduk. Bu projemiz ile afetten etkilenen TOÇEV bünyesindeki 123 ailemiz ve 243 çocuğumuzun tüm ihtiyaçları karşılandı.

Kahramanmaraş Avşar Çadırkent bölgesinde yaklaşık 3 ay boyunca uzman eğitmenler tarafından çocuklarla ve yetişkinlerle yapılan çalışmalar çeşitli beden farkındalığı, duyguları tanıma, yaratıcı drama, meditasyon, nefes egzersizleri, müzik ve dans etkinlikleri, bilim atölyesi, kitap okuma atölyesi ve geri dönüşüm gibi farklı alanları içerdi. Çocukların ve yetişkinlerin hayal gücünü geliştirmeye, özgüvenlerini artırmaya, stresi kontrol etmeye ve sosyal becerilerini güçlendirmeye yönelik olumlu etkiler sağladığımız bu projeyle 2023’de 1136 çocuğa ve 384 yetişkine ulaştık.

Farklı yaş grupları ile yaptığımız Benim Mahallem kapsamında, psikologlarımız ve saha uzmanlarımızla birlikte okul öncesi, okul dönemi ve ergenlik dönemindeki depremden etkilenen çocuklarımızla duygu durumu, psiko-sosyal destek atölye çalışmalarımızla çocuklarımızın ruhsal ve bedensel gelişimlerini destekleyecek özel aktiviteler gerçekleştirdik. 2023’te 1.817 çocuğa ve 36 yetişkine ulaştık.

Peki, bu kadar çalışma arasında kendiniz için ne yapıyorsunuz?

Sanatla ilgileniyorum. Sanat benim hayatımda bambaşka bir şey. Benim üzerimde sanatın şifa yönü var. Ebru sanatı ile uğraşıyorum. Kendimi ifade edebilmek, kendimi anlatabilmek, içindeki tüm mutlulukları, heyecanları, acıyı, öfkeyi, kederi, gözyaşımı döktüğüm, aktardığım ifade ettiğim bir alan Ebru sanatı. Bana çok iyi geliyor.

TOÇEV’e daha nice 30 yıl dileyerek, emeği geçen herkesi kutluyorum.

Teşekkür ederim.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar