7 farklı şerbetçiotuna 11 milyon lira ödüyor, 38 farklı türü deniyor

ANADOLU Efes Genel Müdürü Tuğrul Ağırbaş’tan Bilecik’in Pazaryeri ilçesine “şerbetçiotu hasatı” daveti gelince, 6 yıl önceye döndüm, Eylül 2014’teki tur sonrası yazdığım yazıya baktım:

-Bir litre birada 5 gram “ot” var.

Bu kez hasata gidemedim, Pazaryeri’ndeki sohbetin notlarını isteyip, 6 yılda neler olduğunu, son durumu öğrendim.

Öncelikle şerbetçiotunun bira için önemini Tuğrul Ağırbaş’tan aktarmamda yarar var:

- Biranın tüm lezzeti ve aroması şerbetçiotundan geliyor.

Ağırbaş’ın anlattığına göre şerbetçiotunun Türkiye’deki üretim tarihçesi de şöyle:

► Devlet 1956 yılında 4 ülkeden 14 çeşit şerbetçiotu pençesi (fidanı) getirtti.

► Tarım Bakanlığı 22 farklı bölgede 4-5 yıllık denemeler yaptırdı.

► Bilecik ve kısmen de Edirne’de uygun iklim koşulları nedeniyle olumlu sonuç alındı.

► Bilecik’te şerbetçiotu tarımı başlatıldı.

Ağırbaş, Pazaryeri’nde şerbetçiotu işleyen tesisin öyküsünü de özetledi:

- TARBES Tarım Ürünleri, Tekel ve Anadolu Efes’in müşterisi olduğu şerbetçiotunu işlemek üzere Adapazarlı girişimciler tarafından kuruldu. İş yürümeyince Anadolu Gru-bu’na satıldı.

Sonra Pazaryeri’nde üretilen şerbetçiotunun tek alıcısı olduklarını belirtti:

- Pazaryeri’nin 6 bin 500 olan nüfusunun dörtte birinin geçiminde şerbetçiotunun önemli payı var.

Anadolu Efes’in bölgede 1971’den beri şerbetçiotu tarımını desteklediğini kaydetti:

-Çiftçiden yılda 11 milyon liralık şerbetçiotu alımı yapıyoruz. Çiftçiyle 10’ar yıllık sözleşme yapıp, üretim yapmalarını sağlıyoruz.

Türkiye’nin uluslararası iki “bira hakemi”nden biri olan Anadolu Efes Üretim Teknik Direktörü Koray Anar da çiftçilerle yapılan çalışmayı detaylandırdı:

- Pazaryeri’nde 700 çiftçi ailesi ile çalışıyoruz. Fidan veriyoruz, çiftçiyi destekliyoruz. Alım garantisi de veriyoruz.

Şerbetçiotu alım fiyatının belirlenmesi yöntemini de anlattı:

- Fiyatı “Şerbetçiotu Teknik Komitesi” belirliyor. Başkanı Bilecik Valisi. Pazaryeri Kaymakamı da var. İl Genel Meclisi Üyeleri, Tarım İl Müdürü, Belediye Başkanı ve Anadolu Efes’in temsilcisi komitede görev alıyor.

Ağırbaş, Türkiye’de şerbetçiotu tarımı yapan-yaptıran tek bira şirketi olduklarının altını çizdi:

- Aslında ithalat daha kolay. Ancak biz görerek, bilerek ve her yıl aynı çiftçilerle bu işi yaparak kaliteden emin olmak istiyoruz.

Bazı biralar için şerbetçiotunu ithal ettikleri bilgisini paylaştı:

-Lisanslı ürettiğimiz biraların özel şerbetçiotunu ithal ediyoruz. Çünkü, onlar ülkemizde yetişmiyor. Şerbetçiotu ithalat oranımız yüzde 40.

2014’te yazdığım yazıya baktım:

- Anadolu Efes, ithal ettiği şerbetçiotuna 1 milyon Euro’nun biraz üzerinde harcama yapıyor.

Ağırbaş, bu noktada şu bilgiler üzerinde durdu:

- 2000’li yılların başlarında 709 dekar olan şerbetçiotu dikim alanı bugün 1500 dekara ulaştı. Anadolu Efes’in tescilli 7 şerbetçiotu çeşidi bulunuyor. 38 farklı şerbetçiotu çeşidi üzerindeki Ar-Ge çalışmalarımız sürüyor.

Anadolu Efes, kendi markası olan biralarda Pazaryeri’nde üretilen şerbetçiotunu kullanıyor. Şerbetçiotu yerlilik oranı yüzde 60 dolayında bulunuyor.

Ar-Ge çalışmaları, şerbetçiotu yerlilik oranını yüzde 100’e taşır mı?

Kozalaktaki tozdan elde edilen ‘alfa asit’ biranın temeli

ANADOLU Efes ekibinin notlarından şerbetçiotunun bira üretimindeki rolüne bakalım:

► Pazaryeri'ndeki 1 dekarlık tarlada 450 adet şerbetçiotu yer alıyor. Ortalama boyları 7 metreye ulaşıyor.

► Şerbetçiotunda hasat, bitkiyi tarladan toplamak değil, kozalaklar ile otun diğer kısımlarının ayrılması anlamına geliyor.

► Şerbetçiotu ilk yıl yüzde 20, ikinci yıl yüzde 40-50, üçüncü yılda ise yüzde 100 verime ulaşıyor. Ömrü 15-20 yılı buluyor.

► Hasatta toplanan kozalaklar kıyılıp hamur haline getiriliyor. Hamurdan pelet elde ediliyor. Biranın temelini kozalakların içindeki sarı tozda bulunan “alfa asit" oluşturuyor.

► 1000 ton yaş şerbetçiotundaki “alfa asit" 25 tonu geçmiyor. 100 litre biraya yaklaşık 60 gram konuluyor. Şişe başına 0.3 gram denk geliyor.

Yılda 110 milyon liralık tarımsal ürün alımı yapıyor

ANADOLU Efes Genel Müdürü Tuğrul Ağırbaş, kurumunu “tarımsal şirket" olarak tanımlayıp, bunu şu bilgilere dayandırdı:

- Biranın hammaddeleri su, maya, arpa ve şerbetçiotundan oluşuyor. Yani, hammaddemizin yarısı topraktan geliyor. Anadolu Efes'in kendi ziraat mühendislerinin geliştirdiği 17 arpa tohumu bulunuyor. Türkiye'de maltlık arpa üreten ilk yerli firmayız.

Ardından şu veriyi paylaştı:

- Anadolu Efes, yılda 110 milyon liralık tarımsal hammadde alımı yapıyor.

4 dekarda gelir 25 bin lirayı bulur

ŞERBETÇİOTU İşleme Tesisi Operasyon Müdürü İlker Bağcı, Pazaryeri'ndeki çiftçilerin şerbetçiotu gelirleri konusunda şu hesabı ortaya koydu:

► Üretici çalışmaya nisan ayında başlar, eylülün ilk günlerine kadar devam eder. Yani, şerbetçiotu için 5 ay çalışılır.

► 1 dekardan 1 ton ürün alınır. Ortalama fiyat 13 lira olarak dikkate alındığında dekar başına brüt gelir 13 bin lirayı bulur. 6-7 bin lira net kalır.

► Ortalama tarla büyüklüğü 3-4 dekar düşünülürse üreticiye 20-25 bin lira gelir kalır. xÇiftçi, buğday ekse eline geçen para şerbetçiotuna oranla daha düşüktür.

► Bu nedenle Pazaryeri’nde şerbetçiotu ekim alanları genişliyor.