60 kere reddedilen, Eren Bali’den Silikon Vadisi sırları…

“Bundan on yıl önce, Türkiye’den çıkmış teknoloji alanında hiç şirket yokken Udemy Türkiye’den çıkan birisinin kurduğu ve halka açılan ilk şirket unvanını aldı. Sonraki 10-15 yıl içinde Türkiye büyük bir hamle yaptı. Bunun devam edeceğini düşünüyorum”. Eren Bali gelecek ile ilgili böyle konuşuyor. Kısa sürede aldığı yatırımlarla değerini 3 milyar doların üstüne çıkarmayı başaran yeni girişimi Carbon Health, 2021 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde en hızlı büyüyen ikinci özel şirket oldu. Tabii öyküsü ilginç ve gerçekten önemli bir başarı ama ben biraz onun Silikon Vadisi deneyimlerinden notları sizlere hazır o gündemdeyken aktarmak istiyorum. Bali’nin aktardıklarıyla iletmek istiyorum:

60 Kez nasıl reddedildim?

-ABD’ye gittiğimizde Udemy başarız olmuştu, Türkiye’de ve burada Amerika’da Speeddate şirketinde ekip olarak çalışmıştık. Ama fikirden vazgeçmedik. 2010 yılı ocak ayında şirketi tekrar kurduk. Sunumlarımızı hazırladık, çalışmaya başladık. Ama ilk 3 yatırımdan ret aldık. Bu devam etti 20, 30 ve 60 yatırım sunumundan ret aldık. Aslında orada çoğu insanın pes etmesi gerekirdi. Biraz şans, biraz da para batırmaya alışmıştık ve acemilikle devam ettik. Ben dünyadaki en büyük eğitim sisteminin Udemy olacağını düşünüyordum ve bunun saplantısı vardı üzerimizde….

- Daha sonra bazı şeyleri değiştirdik. Networklere girmeye başladık. Kuluçka merkezlerine başvurduk. Siteyi yayına alıp gerçek kullanıcılar almaya başladık.

- Silikon Vadisi ile ABD’nin geri kalanı arasında da farklar var. ABD’nin geri kalanı edata Türkiye gibi şaşırtıcı ama öyle olduğunu sonradan anladık.

ABD farklı Silikon Vadisi farklı

- Silikon Vadisi’nde ilginç bir kümelenme var. Ancak, orada biz gittiğimizde hemen para bulabileceğimizi düşünmüştük. Oysa orda da arkada networklerin çalıştığını, aslında o para alanın eskiden başka bir yerde yönetici olduğu gibi arkada pek çok para alışverişi öyküsü olduğunu keşfettik. Ondan sonra networklere girdik.

- Türkiye ile arasındaki en büyük yapısal fark, pazarın küçük olması. Bu Türkiye’de iş yapılamaz anlamında değil bugün Trendyol, Hepsiburada belli noktaları hedefleyerek kitle yarattı.

- Türkiye’de niş bir fikir ile olamazsınız. Büyük pazara gitmeniz gerekiyor. Hatta en büyük pazarı bile alsanız, Türkiye’de o niş bir pazar oluyor.

- Risk sermayesi daha az ama yine pek çok destek var. Bizim ilk zamanlarımızda ABD’den de yatırım alamazdık, yatırımcı şuna bakıyor ben şirkete para vereceğim zaman şirketin patlamasını istiyor.

- Yatırımı almadan belli noktaya gelemiyorsanız, üstelik ilk işinizse yatırımcı sizi desteklemiyor. Çünkü yatırımcı fikirden çok beceriye bakıyor.

Erken aşama Türkiye’de para kolay

-  Ama yine ilk kurulumda Türkiye’de para bulmak daha kolay çünkü ABD’de rakipler daha güçlü.

- Silikon Vadisi’ndeki yatırımcı kitle evet çok büyük ama kolay kolay Silikon Vadisi dışında bir yere yatırım yapmıyor. Söylemeseler de 80 km, 50 millik bir alanları var.

- Silikon Vadisi’nin en büyük avantajı, melek yatırımcı ağının çok güçlü, para kaynaklarının yüksek ve risk alabilir olması. VC’ler çünkü baştaki girişimlere yatırım yapmıyor.

- Düşünce liderleri Silikon Vadisi’nde, orada bulunduğunuzda o networklerde olmanız gerekiyor. Twitter gibi şirketleri Türkiye’de kurmak mümkün değil. Bu düşünce liderleriyle temaslarda olmanız lazım. Piramidin en üst noktası orası… Yukardan aşağıya bu yatırımlar oluyor. Bu farkları bir süreç ve bunları kullanarak iş yapmak lazım. O zaman dünya çapında yatırımlara adım atabiliyorsunuz.

- Udemy’nin en büyük rakip Hindistan’da ve bizden daha çok kullanıcıya sahipler ama bize kimse onları rakip görmüyor. Çünkü Silikon Vadisi’nde değiller.

- Yine moda ve eğlence yapıyorsanız, Los Angles’de yapmanız lazım. Çünkü tüm dünyada endüstri oradan destekleniyor. Finansla ilgili girişimlerin New York ya da Seatle kökenli olması tesadüf değil.

Abdi İbrahim’den ilk NFT Koleksiyonu

NFT’de ilgiç adımlar atılıyor. Türk ilaç şirketi Abdi İbrahim, dünya ilaç sektöründe de bir ilk olan “The Journey of Healing” koleksiyonuyla Metaverse dünyasına yapı taşı olan NFT’lerle adım attı. “The Journey of Healing” NFT koleksiyonu, Abdi İbrahim’in “HEAL2030” adını verdiği sürdürülebilirlik stratejisi çatısı altındaki sosyal sorumluluk projelerine ilave kaynak sağlama amacıyla kullanılması yönüyle dünya ilaç sektöründe bir ilk olma özelliğine sahip. 9 eserden oluşan koleksiyonun satışta olan 8 çalışmanın tanesi yaklaşık 650 dolar civarında satışta. Pazar yeri olarak opensea.io seçildi. Satıştaki 8 eseri Londra’da yaşayan, kolaj tekniğini de eserinde başarıyla uygulayan Selman Hoşgör’e ait. Proje oluşumunu ise Abdi İbrahim Tooken.io ile yapmış. Abdi İbrahim koleksiyondan elde edilen geliri Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin “Anadolu’da bir kızım var’ projesine aktararak kız çocuklarının eğitimine destek olacak. Eseri satın alanlar ilaç sanayinde dünyadaki ilk NFT’lerin de sahibi olacaklar. Abdi İbrahim Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Barut şunları söylüyor: “Bu adımımızla, 17 Küresel Amaç’tan en önem verdiklerimizden birisi olan “Nitelikli Eğitim”in ruhuna uygun olarak, geleceğin güçlü kadınlarının yetişmesine katkı sağlayarak eğitim hakkından eşit şekilde yararlanma ve ayrım yapılmaksızın tüm öğrencilerin çağdaş eğitime ulaşması konusunda katkı sağlamayı ve toplumsal farkındalığı artırmayı amaçlıyoruz.”